EKS = "iam antaŭe estinta, ne plu oficanta, ne plu tia". EKS estas uzata precipe ĉe profesioj kaj aliaj homaj roloj, sed iafoje ankaŭ ĉe alispecaj vortoj:
- reĝo → eksreĝo = persono, kiu antaŭe estis reĝo, abdikinta reĝo
- ministro → eksministro = persono, kiu antaŭe estis ministro
- edzo → eksedzo = persono, kiu antaŭe estis edzo
- (ge)edziĝi → eks(ge)edziĝi = rompi, ĉesigi (ge)edzecon
- amiko → eksamiko = persono, kiu antaŭe estis amiko
- kolonio → ekskolonio = loko, kiu iam estis kolonio, sed kiu sendependiĝis
- moda → eksmoda = ne plu moda
Ĉe besta vorto EKS havas la specialan signifon "kastrita":
- bovo → eksbovo = kastrita bovo
- virkato → eksvirkato = kastrita virkato
- ĉevalino → eksĉevalino = kastrita ĉevalino
- eksa = iama, ne plu estanta
- eksigi = forigi (ekz. de profesio), abdikigi, ĉesigi
- eksiĝi = abdiki, deposteniĝi, forlasi postenon, laboron aŭ okupon
Iafoje oni povus uzi EKS kiel ekkrian vorteton: Eks pri tio! ≈ "Nun tio ne plu okazos! Nun tio ne plu ĝenos nin!"