PMEGGramatiko / Rolmontriloj / Rolvortetoj / Lokaj rolvortetoj /

12.3.4.13. Sur

Sur montras lokon ĉe la surfaco de io. Normale temas pri apogo, fiksiteco, alpremo, tuŝa kovrado, aŭ alia grava intertuŝo.

Plej ofte sur montras intertuŝan pozicion pli altan ol la tuŝata surfaco:

Sur povas ankaŭ montri poziciojn ĉe surfaco sen distingo de alteco (komparu kun super kaj sub):

Sur + direktaj rolvortetoj «

  • Mi metis la manon sur la tablon.[FE.26] = ...al loko sur la tablosurfaco.

  • Tra la fenestro, kiu sin trovas apud la pordo, la vaporo iras sur la korton.[FE.25]

  • La birdo ne forflugis: ĝi nur deflugis de la arbo, alflugis al la domo kaj surflugis sur la tegmenton.[FE.31]

  • La juna knabino prenis la infanon sur sian brakon.[M.7] = ...prenis la infanon kaj metis ĝin sur sian brakon.

  • Mi metus sur ŝin vestojn el atlaso, veluro, oro...[M.147] = ...al loko sur ŝia korpo...

  • Li metis al mi sian oran ringon sur la fingron.[FA3.76] La ringo poste kovris la fingron en ĉirkaŭa pozicio. Kutime oni ne diras, ke ringo troviĝas ĉirkaŭ fingro, sed tio estus tute logika.

  • La aktorino metis al si ŝminkon sur la vizaĝon. Aŭ: ... en la vizaĝon.

  • Kvinope ili sin ĵetis sur min, sed mi venkis ĉiujn kvin atakantojn.[FE.14]

  • Li staras supre sur la monto kaj rigardas malsupren sur la kampon.[FE.33] Sur + direkta N-finaĵo ofte montras direkton de rigardado k.s.

  • Jen vi forpelas min hodiaŭ de sur la tero.[Gn.4] = ...for de loko sur la tero. Normale sufiĉas simpla de.

Figura uzo «

Sur estas uzata ankaŭ en diversaj figuraj esprimoj:

  • La konfeso de ŝia amo troviĝis jam sur ŝia lango.[FA2.141] = Ŝi estis tute preta eldiri sian konfeson de amo.

  • Li portis sur si la pekon de multaj kaj petis por la krimuloj.[Jes.53] La peko estis kiel ŝarĝo sur li.

  • Ĝi ne faros sur mi tian impreson.[FA1.10] La impreso estus kvazaŭ sur lia surfaco.

  • Vere teruran efikon faris sur mi la glaso da punĉo![FA1.78]

Ankaŭ figura sur povas aperi kun direkta N-finaĵo:

  • Se mi iam devus elekti fianĉinon, tiam la elekto pli volonte falus sur vin.[FA1.64]

  • Tio ĉi estis feino, kiu prenis sur sin la formon de malriĉa vilaĝa virino.[FE.15] La formo kvazaŭ kovris ŝian surfacon.

  • Ĉiuj okuloj fiksiĝis sur min.[Rt.88] Ĉiuj ekrigardis fikse min.


Dosierdato: 6 Novembro 2005 (07:11:56 GMT)