PMEGGramatiko / Subfrazoj /

33.5. Se-frazoj

Se = “sub la kondiĉo ke, kun la supozo ke, en la okazo ke”. Se enkondukas subfrazon, kiu montras kondiĉon, supozon aŭ okazon:

Helpa tiam «

Kiam se-frazo troviĝas frazkomence, oni ofte uzas tiam en la ĉeffrazo por helpi al klareco. Tiam reprezentas la ideon de la se-frazo. Oni povas ankaŭ uzi tiuokaze, tiaokaze aŭ simile:

  • Se ĉiu balaos antaŭ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo.[PE.2215]

  • Se ni konscios bone la esencon kaj celon de niaj kongresoj, tiam ni venados al ili kun ĉiam freŝa kaj neniam malfortiĝanta entuziasmo.[OV.377]

Se-frazo + tio «

Iafoje tio en la ĉeffrazo reprezentas la ideon de antaŭa se-frazo:

  • Se ŝi havas multe da mono, tio ne nepre signifas, ke ŝi estas feliĉa. = Se ŝi havas multe da mono, la fakto, ke ŝi havas multe da mono, ne nepre signifas...

  • Se malgraŭ ĉiuj ventoj kaj puŝoj ĝi [= Esperanto] dum dudek kvin jaroj vivis kaj kreskis regule kaj rekte, [...] ni povas pri tio sincere nin gratuli.[OV.407] = ...ni povas pri la vivo kaj kreskado sincere nin gratuli.

Deziraj se-frazoj «

Se estas uzata ankaŭ en ĉeffrazo por esprimi fortan deziron, kiu verŝajne estas nerealigebla. La verbo havas ĉiam US-formon en tia frazo:

  • Ho, se mi estus sola! [...] Se mi ne havus infanon![M.61] = Mi deziregas, ke mi estu sola, ke mi ne havu infanon (sed tio ne eblas).

  • Ho, se mi povus esti tiu feliĉulo![M.163]

Oni povas diri, ke vera ĉeffrazo estas subkomprenata: Ho, se mi estus sola, tiam mi estus feliĉa!

Oni povas uzi nur en deziraj se-frazoj por fortigi la deziran signifon: Ho, se mi nur estus sola! Ho, se mi nur povus esti tiu feliĉulo!


Dosierdato: 6 Novembro 2005 (07:11:55 GMT)