PMEGGramatiko / Rolmontriloj / Rolvortetoj /

12.3.8. Memstaraj rolvortetoj

Post rolvorteto normale staras frazparto, al kiu la rolvorteto rilatas. Sen tia posta frazparto, rolvorteto ne havas sencon: sur la tablo, en mia domo, apud la aŭto, ekster tiu ĉi ĉambro, dum la paŭzo, anstataŭ tio, krom Petro, post la manĝo k.t.p.

Se oni volas ellasi vortojn post rolvorteto (subkompreni ilin), oni devas uzi la rolvorteton kun E-finaĵo, ĉar la rolvorteto tiam fariĝas propra frazparto, kiu rolas kiel komplemento:

Se tia E-vorto montras lokon, ĝi povas akcepti la finaĵon N por montri movon al la loko:

Se iafoje la origina frazparto rolas kiel priskribo de O-vorto (rolas A-vortece), oni uzas A-finaĵon post la rolvorteto:

Sed oni ankaŭ povas uzi lokan aŭ tempan E-vorton en tiaj okazoj: Li loĝas en domo apude. = Li loĝas en domo, kiu troviĝas apude.

Ial iuj rolvortetoj apenaŭ aperas praktike kun E-finaĵo aŭ A-finaĵo. Oni ekz. preskaŭ neniam diras paroli prie = “paroli pri tio”, iri dee = “iri de la koncerna loko”, ala veturo = “veturo al la koncerna loko”, proa agado = “agado pro tio”.

Legu ankaŭ pri da sen posta frazparto (“da-ismo”).


Dosierdato: 6 Novembro 2005 (07:11:57 GMT)