A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

(c) 1999 Jouko Lindstedt kaj la nacilingvaj respondeculoj

HEJMA VORTARO

Vortareto de hejmaĵoj en Esperanto

Unua libroforma eldono:
Universala Esperanto-Asocio 1999

Redaktoro: Jouko Lindstedt

Nacilingvaj respondeculoj:
angla Brian Moon, finna Jouko Lindstedt, franca Suzanne Bolduc, germana Rudolf Fischer, hebrea Amri Wandel, hispana Jorge Camacho, hungara HIDEG Sándor, itala Mauro La Torre, japana NAGATA Hiroshi, nederlanda Jorg De Mulder, portugala Cícero Soares, rusa Alexander Shlafer, sveda Martin Strid

Antaŭparolo

Tiu ĉi vortareto celas helpi tiujn parolantojn de Esperanto, kiuj uzas la lingvon hejme kiel ĉiutagan komunikilon. Ordinaraj vortaroj ja ne ĉiam utilas, kiam oni serĉas nomon por iu enhejma aĵo aŭ ago. Kompreneble oni ofte povas utiligi la riĉan vortfaran sistemon de Esperanto por mem krei taŭgajn vortojn, sed estas bone ekscii, kiel aliaj familioj Esperant-lingvaj solvis similajn problemojn. Hejma Vortaro tamen ne strebas al plena unueco de la enhejma Esperanto, ĉar la tre variaj lokaj cirkonstancoj ja nature speguliĝas ĝuste en la lingvaĵo ĉiutaga. Oni rigardu ĉi tiun vortaron kiel helpilon, ne kiel la normon.

La materialon por la vortaro kolektis la anoj de la komputil-reta diskutejo DENASK-L kaj la kunlaborantoj de Rondo Familia de UEA. Ĝi ne estas provo sisteme kovri la centran vortostokon pri hejmaĵoj — ĝi estas nesistema kaj iom kaprica kolekto de vortoj, kiuj jen montriĝis aparte problemaj, jen ŝajnis alikiale diskonigindaj.

La vortaron iniciatis komence de la okdekaj jaroj Anna Löwenstein kaj Renato Corsetti. La unuan enkomputiligon prizorgis Derek Roff en 1990. La unua provizora paperversio de la vortaro en ties nuna ĝenerala aranĝo estis distribuata de Rondo Familia dum 1997.

Pri la kapvortoj kaj difinoj en ĉi tiu eldono respondecas mi, pri la nacilingvaj tradukoj sole nur la respektivaj nacilingvaj respondeculoj, kies adresaro troviĝas fine de la vortaro. Krom al ili, mi deziras ĉi tie danki ankaŭ al Sten Johansson, kiu multe helpis en la teĥnika redaktado, al Claude Roux, kiu konsilis precipe en botanikaj demandoj, kaj al ĉiuj, kiuj sendis proponojn kaj informojn rete aŭ papere. Neniu el ili kulpas, se mi decidis ne sekvi iliajn konsilojn aŭ prokrastis utilajn aldonojn ĝis la sekva eldono.

Kompilante la vortaron, mi klopodis elekti vortojn, kiuj al mi ŝajnas rekomendindaj por novaj familioj Esperant-lingvaj. Ofte ili estas vortoj uzataj jam en multaj familioj, sed mi ne evitis ĉerpi ankaŭ el eldonitaj vortaroj, se mi en ili trovis proponojn taŭgajn por ĉiutaga uzo. Kelkaj dezirus, ke mi bazu ĉion sur enketoj inter familioj, dum iuj aliaj konsilus min sekvi ekzemple Plenan Ilustritan Vortaron pli konsekvence. Mi serĉis ian mezan vojon, kvankam tio necesigis plurajn subjektivajn decidojn.

Mi esperas, ke ĉi tiu unua eldono de Hejma Vortaro, kvankam modesta kaj mankhava, helpos novajn Esperant-lingvajn parojn kaj familiojn pensi malpli pri la lingvo mem, kaj pli pri la tuthomaraj valoroj, kiujn ĝi peras kaj portas.

En Lahti, la tagon de la 150-jara jubileo de Kalevala (28 februaro 1999)

Jouko Lindstedt retadreso: jouko.lindstedt@helsinki.fi paperpoŝte: Heinlammintie 16 B FI-15210 Lahti Finnlando

Kiel uzi la vortaron

Hejma Vortaro proponas Esperantajn nomojn por diversaj ĉiutagaj aferoj. Ĝi ne estas traduka vortaro el Esperanto en naciajn lingvojn aŭ inverse. Tiuj ĉiutagaj aferoj estas rekoneblaj per la Esperant-lingvaj difinoj, helpataj de la nacilingvaj tradukoj. Tial la Esperanta kapvorto povas havi pliajn signifojn, kiujn la difino ne montras. Se du Esperantaj vortoj estas indikitaj kiel sinonimoj per la signo "=", ankaŭ tio koncernas nur la difinitan signifon; unu el la vortoj povas ja havi kromajn signifojn, kiujn oni ĉi tie ne mencias.

La nacilingvaj tradukoj ne plene koincidas kun la difinoj, nek unu kun aliaj. Ĉar la realoj, en kiuj la Esperantaj familioj vivas, varias de lando al lando, de regiono al regiono, la Esperantaj vortoj ne povas havi ĉie tutsaman signifon. Mi scias, ke kio en mia familio nomiĝas "bulko", ne aspektas kiel la "bulko" de iu familio alilanda. Tamen estus eraro difini "bulkon" tiel precize, ke ĉi tie aŭ tie oni ne plu povus uzi la vorton. La variado de la ĉiutagaj vortoj estas kutima afero en ĉiuj lingvoj parolataj en multaj landoj, kiel cetere montras ankaŭ la laŭlanda variado de la anglaj, francaj aŭ hispanaj tradukoj en Hejma Vortaro.

Mallongigoj uzataj: KP = komparu, (R) = registrita varmarko, RIM = rimarkigo, ? = necerta traduko.

Sigloj de lingvoj: AN = angla, FI = finna, FR = franca, GE = germana, HE = hebrea, HI = hispana, HU = hungara, IT = itala, JA = japana, NE = nederlanda, PT = portugala, RU = rusa, SV = sveda. La mallongigoj por la diverslandaj variantoj de ĉi tiuj lingvoj estas ĝenerale memkompreneblaj, sed rimarku, ke en la hispana la mallongigo "(Am.)" signifas la andaluzan, ekstremaduran aŭ amerikan variantojn.

Sigloj de fontoj: PV = Plena Vortaro; PVS = ties Suplemento; PIV = Plena Ilustrita Vortaro; PIVS = ties Suplemento; PIV2 = Plena Ilustrita Vortaro reviziata (antaŭinformoj, kiuj ne nepre konformos al la definitiva vortaro); EB = Esperanta Bildvortaro; PB = Praktika Bildvortaro; PMEG = Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko; Z = Zamenhof (ofte citata laŭ vortaroj).

Ĉar ĉiu vorto aŭ esprimo havas propran artikolon, la alfabeta ordo ne estas laŭradika, sed baziĝas sur ĉiuj literoj de la vortoj, inkluzive la finaĵojn. Aparta aldonaĵo listigas son-imitajn verbojn.

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S U V Z

A

acid/a krem/o = acidkremo

acid/krem/o = acid/a krem/o Kremo acidigita. AN sour cream FI hapankerma, smetana, kermaviili FR crème sure f. GE die saure Sahne HE ? HI nata f. líquida HU tejföl IT panna fermentata, panna acida JA ? NE zure room m. PT ? RU smetana SV creme fraiche, gräddfil

aĉet/ĉar/et/o Veturilo en kiu oni deponas aĉetaĵojn en memserva vendejo. AN shopping trolley, supermarket trolley FI ostoskärryt FR chariot m. GE der Einkaufswagen HE ? HI carr(it)o m. de la compra HU (bevásárló)kocsi IT carrello (del supermercato) JA kâto NE winkelwagentje; (Fl.) kar v.(m.) PT carrinho de compras RU teleĵka (magazinnaja) SV kundvagn KP infanĉareto, rulsako RIM Ofte nura "ĉareto" sufiĉas.

ajl/o Herbo (Allium sativum) kun fortaj odoro kaj gusto, precipe ĝia bulbo. AN garlic FI valkosipuli FR ail m. GE der Knoblauch HE ŝum HI ajo m. HU fokhagyma IT aglio JA ninniku NE knoflook o.(m.) PT alho RU ĉesnok SV vitlök KP ajlopremilo, bulbo, cepo, ŝenoprazo

ajl/o/prem/il/o Tenajlo-simila ilo por mane dispremi ajlerojn. AN garlic squeezer, garlic crusher FI valkosipulinpuristin FR presse-ail m. GE die Knoblauchpresse HE ? HI triturador m. de ajos, prensaajos m. HU fokhagymanyomó IT schiacciaaglio JA ninniku ŝiboriki NE knoflookpers v.(m.) PT espremedor de alho RU ĉesnokodavilka, ĉesnoĉnica SV vitlökspress KP ajlo

akaĵu/o Ŝajnfrukto de akaĵuarbo (Anacardium occidentale), konsistanta el du partoj: akaĵu-pomo kaj akaĵu-nukso (laŭ PIV2). Almenaŭ en Eŭropo, "akaĵuo" estas uzata ankaŭ pri la nura nukso. AN cashew nut FI (nukso) cashewpähkinä, (pomo) acajouomena FR (nukso) noix de cajou f., (pomo) pomme de cajou f. GE die Cashewnuss HE ? HI anacardo m. HU kesudió IT anacard(i)o, (pomo di) Acagiù; (noce dell') anacardio, noce di Acagiù JA (nukso) kaŝûnaccu PT (pomo) caju; (nukso) castanha de caju NE cashewnoot v. RU (nukso) oreĥ keŝ'ju; (pomo) jabloko keŝ'ju SV (nukso) cashewnöt; (pomo) njurfrukt, acajoufrukt RIM Akaĵunukso estas la vera frukto de la akaĵuarbo: malmolŝela, enhavanta semon manĝatan kruda aŭ rostita. Akaĵupomo estas la fruktosimile ŝvelinta, flava aŭ ruĝa supra parto de la pedunklo de la akaĵuarbo, portanta la akaĵnukson; ĝi gustas kvazaŭ pomo kaj estas uzata por farado de suko, kaĉo, konfitaĵo, vino kaj brando.

akv/o/melon/o Planto el la genro Citrullus kaj ĝia frukto, manĝata freŝa. AN watermelon FI vesimeloni FR pastèque f., melon d'eau m. GE die Wassermelone HE avati'aĥ HI sandía f. HU görögdinnye IT cocomero, anguria, melone d'acqua JA suika PT melancia NE watermeloen m. RU arbuz SV vattenmelon

anet/o Spicherbo Anethum graveolens. AN dill FI tilli FR aneth m. GE der Dill HE ŝevet reĥani (tavlin) HI eneldo m. HU kapor IT (a)neto, finocchio fetido JA inondo, ĵiru PT aneto, luzendro NE dille v. RU ukrop SV dill

anorak/o Sporta vent- kaj pluv-imuna jako, ofte kun kapuĉo. AN anorak FI ulkoilupusero, anorakki, tuulitakki FR anorak m. GE der Anorak HE me'il HI anorak m. HU anorák IT giacca a vento JA anorakku NE anorak m. PT anoraque; (Port.) quispo RU (kurtka-) vetrovka, anoraka SV anorak KP jako

antaŭ/ĉambr/o = vestiblo

antaŭ/tuk/et/o = salivtuko

arakid/o = ternukso

artiŝok/o Planto el la genro Cynara kaj ĝia manĝebla "floro" (kapitulo). AN (globe) artichoke FI (latva-)artisokka FR artichaut m. GE die Artischocke HE aritŝok HI alcachofa f. HU articsóka IT carciofo JA ĉôsen azami, âtiĉôku NE artisjok v. PT alcachofra RU artiŝok SV kronärtskocka

askalon/o = ŝaloto

aŭskult/il/o La parto de telefono, kiu enhavas mikrofonon kaj malgrandan laŭtparolilon, kaj kiun tenas la uzanto. AN receiver FI luuri FR combiné m. GE der (Telefon)Hörer HE oznija HI auricular m. HU telefonkagyló IT microtelefono, ricevitore, cornetta JA ĵuŭaki NE hoorn m. PT fone RU trubka (telefonnaja) SV telefonlur KP kapaŭskultiloj, laŭtparolilo = parolilo, poŝtelefono = portebla telefono RIM PIV enhavas "aŭdilo".

avel/o Nukso de avelujo, arbeto el la genro Corylus. AN hazelnut FI hasselpähkinä FR noisette f. GE die Haselnuss HE -egoz (-ilsar) HI avellana f. HU mogyoró IT nocciola, nocciolina JA haizeru naccu NE hazelnoot v. PT avelã RU lesnoj oreĥ, funduk SV hasselnöt KP juglando, nukso, ternukso = arakido

aven/flok/o/j Avengrajnoj vaporumitaj kaj plat-premitaj. AN porridge oats, rolled oats FI kaurahiutaleet FR flocons d'avoine m. pl. GE die Haferflocken HE dajsat ŝibolet ŝual HI copos m.pl. de avena HU zabpehely IT fiocchi di avena JA ôtomîru NE havervlokken v. PT flocos de aveia RU ovsjanye ĥlop'ja SV havregryn KP aveno

aven/o Greno el la genro Avena. AN oats FI kaura FR avoine f. GE der Hafer HE ŝibolet ŝual HI avena f. HU zab IT avena JA karasumugi NE haver v.(m.) PT aveia RU ovës SV havre KP avenflokoj

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

B

(balancilo biskvito branpano burgero)

babil/et/i (Pri eta bebo:) ekzerci sin produkti parolsonojn kaj silabojn. AN babble FI jokeltaa, jokellella FR babiller GE brabbeln HE lekashkesh HI parlotear, balbucear, balbucir (un bebé) HU gügyög IT ? lallare (emettere lallazione); ? ciangottare JA nango o hanasu NE brabbelen PT balbuciar RU gul'kat', lepetat' SV jollra

bak/aĵ/o Ĉia bakita manĝaĵo (PIV), plej ofte tia el faruno. AN cake, pastry, biscuit; cakes and biscuits FI leivonnainen FR (specife) pâtisserie f., gâteau m.; (pli vastasence) aliment cuit au four m. GE das Gebäck HE ? HI bizcocho m., tarta f., torta f. HU sütemény, pékáru IT (cibo cotto al forno) JA kukkî NE koekje, gebak o. PT assado, comida de forno RU peĉen'je, vypeĉka SV bakverk KP biskvito, kuko, torto

bak/form/uj/o = bak/muld/il/o Ujo plenigata per pasto por baki kukon en forno. AN cake pan, baking tin FI vuoka FR moule m. GE die Kuchenform, die Backform HE tavnit afija HI molde m. (de cocción) HU sütőforma IT tortiera, forma (per dolci) JA jakiki, kukkî gata NE bakblik o., bakvorm m. PT forma de bolo RU forma dlja vypeĉki SV bakform, ugnsform KP bakforno = bakujo, bakpleto

bak/forn/o = bak/uj/o Forno aŭ ties parto, uzata por baki. AN oven FI paistinuuni, leivinuuni FR four m. GE der Backofen HE tanur afija HI horno m. HU sütő, kemence IT forno JA ôbun NE oven m. PT forno RU peĉ' (russkaja), duĥovka SV ugn, bakugn KP bakformujo = bakmuldilo, bakpleto, forno, kuirforno = fornelo, hejt(o)forno RIM "Bakujo" troviĝas en PIV.

bak/muld/il/o = bakformujo

bak/plet/o Nefiksita metala plato, kun aŭ sen malaltaj randoj, sur kiu oni bakas panojn kaj kukojn en forno. AN oven tray; baking plate; (usone) cookie sheet FI (uuni)pelti FR plaque à biscuits f. GE die Backplatte HE tavnit afija HI bandeja f. del horno HU tepsi IT teglia, tiella JA jakizara NE bakplaat v. PT assadeira RU protiven' SV bakplåt, långpanna KP bakformujo = bakmuldilo RIM Bildo: EB 42/53.

bak/uj/o = bakforno

centrifug/i 1. Sekigi en lavmaŝino aŭ aparta centrifugilo per rapida turnado. 2. Eligi sukon el fruktoj aŭ legomoj per maŝino, kiu rapide turnas ilin. AN 1. spin-dry FI 1. lingota 2. mehustaa (mehulingolla) FR 1. essorer 2. passer à l'extracteur GE 1. schleudern 2. entsaften HE 1. le'jabeŝ HI 1. centrifugar 2 licuar/extraer el zumo mediante centrifugado HU 1. centrifugáz IT centrifugare JA 1. kansôki, 2. ĵûsâ NE 1. droogzwieren 2. centrifugeren PT 1. centrifugar RU 1. vyĵimat' centrifugoj SV 1. centrifugera 2. råsaftcentrifugera KP lavmaŝino, miksilo = likvigilo, pendsekigi = pendgutigi RIM En ambaŭ kazoj la maŝino estas nomata "centrifugilo"; laŭnecese oni povas paroli ekzemple pri "sukcentrifugilo".

cep/o Herbo de la specio Allium cepa kaj ties bulbo. AN onion FI sipuli (maustekasvi) FR oignon m. GE die Zwiebel HE bacal (jarak) HI cebolla f. HU vöröshagyma IT cipolla JA tamanegi NE ui m.; (Fl.) ajuin m. PT cebola RU luk SV lök KP ajlo, bulbo, ŝaloto = askalono, ŝenoprazo

cic/um/o Kaŭĉuka cicoforma truetita ŝtopilo, per kiu infaneto povas elsuĉi lakton el botelo (PIV); nuntempe farata ankaŭ el aliaj materialoj, ekzemple silikono. AN (brite) nipple, (usone) teat FI pullotutti FR tétine f. GE der Sauger, der Schnuller HE pitma HI tetina f. HU cumi IT succhiotto, succhietto, tettarella JA ĉikubi NE speen v.(m.); (Fl.) tutter m. PT (Port.) tetina (Braz.) bico (de mamadeira) RU soska SV napp KP suĉumo = suĉilo RIM Ankaŭ EB (30/48) proponas "cicumo".

cikori/o Herbo de la specio Cichorium intybus. El cikorio oni povas fari anstataŭaĵon de kafo. AN chicory FI sikuri, juurisikuri FR chicorée f. GE die Zichorie HE cikorja, taĥlif kafe HI (por fari kafosimilan trinkaĵon) achicoria f.; (skarolo, por salato) escarola f. HU cikória IT cicoria; radicchio JA kikuziŝa NE cichorei m.(v.) PT chicória RU cikorij SV cikoria KP endivio

cinam/o Ŝelo de kelkaj arboj kaj arbustoj de la genro Cinnamomum, uzata kiel spico. AN cinnamon FI kaneli FR cannelle f. GE der Zimt HE kinamon HI canela f. HU fahéj IT cannella JA ŝinamon NE kaneel m.(o.) PT canela RU korica SV kanel

citron/o Frukto de la specio Citrus limon. AN lemon FI sitruuna FR citron m. GE die Zitrone HE limon HI limón m. HU citrom IT limone JA lemon NE citroen m.(v.) PT limão RU limon SV citron KP citronpremilo

citron/prem/il/o Kuireja ilo por mane premi la sukon el citrono aŭ oranĝo. AN lemon squeezer FI tuoremehupuristin, sitruunanpuristin FR presse-citron m., (Kan.) presse-jus m. GE die Zitronenpresse HE masĥeta HI exprimidor m. (de limones, de cítricos), exprimelimones m. HU citromfacsaró IT spremilimoni, spremiagrumi JA lemon ŝiboriki NE citruspers v.(m.) PT espremedor (de limão, de laranja) RU sokovyĵimalka dlja limonov SV citronpress KP miksilo = likvigilo

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

Ĉ

ĉajot/o Liano de la specio Sechium edule; la radiko kaj precipe la frukto estas legomoj manĝataj kuiritaj, la frukto uzata ankaŭ por sukeraĵoj. AN chayote, christophine FI kajottikurpitsa FR chayote f., (Antil.) christophine f., (Antil.) brionne f., (Madagask., Polinez.) chouchoute f. GE die Chajote HE ? HI chilacayote m., cidra f. cayote HU mexikói tök IT zucchetta abissina JA ? NE ? PT chuchu RU ? SV chou-chou, chayote, kayote

ĉapel/o Kapvestaĵo el pli-mapli malmola materialo, kun ĉirkaŭrando; simila ombrelforma parto de multaj fungoj. AN hat; (de fungo) cap FI hattu; (de fungo) lakki FR chapeau m. GE der Hut HE kova, migba'at HI sombrero m.; (de fungo) sombrerillo m., sombrerete m. HU kalap IT cappello JA bôŝi NE hoed m. PT chapéu RU ŝljapa; (de fungo) ŝljapka SV hatt KP ĉapo

ĉap/o [1] Ĉia kapvestaĵo sen ĉirkaŭrando. AN cap, bonnet FI lakki, myssy, hattu FR bonnet m., (Kan.) tuque f. GE die Mütze, die Kappe HE kova HI gorro m. HU sapka IT berretto JA bôŝi NE muts v.(m.), hoedje PT chapéu sem aba RU ŝapka SV mössa KP ĉapelo RIM Laŭ PIV, fungoj havas "ĉapelon", ne "ĉapon".

ĉap/o [2] Peco, per kiu oni fermas botelon, skribilon aŭ similan objekton surmetante, surpremante aŭ surŝraŭbante ĝin. AN cap, bottle-top FI (kruunu)korkki, hattu FR (sur skribilo) capuchon m.; (sur botelo) bouchon m. GE der Kronenkorken, die Kappe HE pkak HI (sur boteloj) tapón m.; (sur skribiloj) capuchón m. HU kupak IT tappo (...), tappetto; cappuccio, cappuccetto JA bin no futa; kjappu NE (botelo) kroonkurk m., (skribiloj k.s.) dop m. PT tampa RU probka, kryŝka, kolpaĉok SV (sur botelo) kapsyl; (sur skribilo) hatt KP fermilo, kovrilo [1], ŝtopilo [1] RIM Tian ĉapon oni povas ankaŭ konsideri speco de ŝtopilo [1].

ĉar/et/o KP infanĉareto; aĉetĉareto

ĉemiz/o Trunkvestaĵo proksima al la haŭto — kun manikoj longaj aŭ mallongaj, malfermebla antaŭe aŭ ne. Sub ĝi povas esti nur subĉemizo. AN shirt, (virina) blouse FI paita FR chemise f. GE das (Ober)Hemd HE gufija HI camisa f. HU ing IT camicia, camicetta; ? maglietta JA ŝitagi NE hemd o. PT camisa RU rubaŝka SV skjorta KP bluzo, jako, pulovero = pulovro, subĉemizo, T-ĉemizo

ĉerp/il/o KP kulerego

ĉif/i Kunpremi ion tiel, ke ĝi ekhavas amason da malregulaj faldoj. AN crumple FI rypistää FR chiffonner GE zerdrücken, zerknittern, zerknautschen HE le'kamet HI estrujar, arrugar HU gyűr IT sgualcire; spiegazzare JA ŝiŭakuĉa ni suru NE (ver)kreuk(el)en PT amarrotar RU mjat' SV skrynkla till

ĉifon/o Peco de ŝtofo, ofte ŝirita aŭ difektita, kiu povas tamen esti uzata en purigado de la hejmo por viŝi aŭ sorbi. AN rag FI riepu, rätti, räsy, rääsy FR chiffon m. GE der Fetzen (ĉifonoj = die Fetzen, die Lumpen) HE smartut HI trapo m., andrajo m., harapo m. HU rongy IT straccio, cencio JA borogire NE dweil m. PT trapo RU trjapka SV trasa

ĉips/o/j = ter/pom/flok/o/j Tre maldikaj tranĉaĵoj el terpomo, frititaj aŭ bakitaj, sekaj kaj krakaj, manĝataj ne varmigitaj sed plej ofte salitaj. AN (brite) crisps, (usone) chips FI perunalastut, sipsit FR croustilles f.pl., chips m.pl. GE die Kartoffelflocken, die Chips HE ĉips HI patatas/papas (Am.) f.pl. fritas (de bolsa) HU csipsz IT patatine (fritte) (molto sottili) JA poteto ĉippu NE chips PT fritas, batatinha frita RU ĉipsy SV chips KP fritoj = terpomfingroj

ĉirkaŭ/brak/i = brakumi

ĉokolad/o 1. Bongusta solida pasto el kakao, sukero kaj aromaĵoj. 2. Trinkaĵo el kakaa pulvoro, sukero kaj lakto aŭ akvo. AN 1. chocolate 2. hot chocolate, cocoa FI 1. suklaa 2. kaakao(juoma) FR chocolat m. GE 1. die Schokolade 2. die (Trink)Schokolade HE ŝokolad HI chocolate m. HU 1. csokoládé 2. kakaó (ital) IT 1. cioccolato, cioccolata 2. cioccolata (bevanda calda) JA 1. ĉokorêto, 2. kokoa NE 1. chocola(de) m. 2. chocolademelk v.; (Fl.) chocomelk v. PT 1.chocolate 2.chocolate quente RU ŝokolad SV choklad KP kakao RIM La trinkaĵo estas nomata ankaŭ "kakao".

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

D

degel/i Malglaciiĝi, likviĝi aŭ fandiĝi pro varmo. AN thaw, thaw out, melt FI sulaa FR dégeler, fondre GE (auf)tauen HE le'hafŝir HI deshelarse, fundirse, derretirse HU olvad IT sgelare, disgelare JA tokeru NE (vetero) dooien, (frostigitaj manĝaĵoj) ontdooien PT derreter RU tajat' SV töa, smälta KP degel(veter)o

degel(/veter)/o Pli varma vetero post frosto (PIV degelo 2). AN thaw FI suoja(sää) FR fonte f., dégel m. GE das Tauwetter HE hafŝara (ĥamimut) HI deshielo m. HU olvadás IT disgelo JA jukidoke (no kesecu) NE dooi m. PT degelo RU ottepel' SV tö, dagsmeja KP degeli

dent(/o)/bros/o Broseto por purigi la dentojn. AN toothbrush FI hammasharja FR brosse à dents f. GE die Zahnbürste HE mivreŝet ŝinajim HI cepillo m. de dientes HU fogkefe IT spazzolino da denti JA haburaŝi NE tandenborstel m. PT escova (de dentes) RU zubnaja ŝĉëtka SV tandborste KP dent(o)fadeno, dent(o)pasto, dent(o)pikilo

dent(/o)/faden/o Fadeno por purigi inter la dentoj. AN dental floss FI hammaslanka FR soie dentaire f. GE die Zahnseide HE ĥut dentali HI hilo m. dental HU fogselyem IT filo interdentale JA itojôĵi NE tanddraadje PT fio dental RU nitka dlja ĉistki zubov SV tandtråd KP dent(o)broso, dent(o)pasto, dent(o)pikilo

dent(/o)/past/o Pasto por purigi la dentojn uzante dentbroson. AN toothpaste FI hammastahna FR dentifrice m. GE die Zahncreme, die Zahnpasta HE miŝĥat ŝinajim HI pasta f. de dientes, dentífrico m. HU fogkrém IT dentifricio JA hamigaki, nerihamigaki NE tandpasta m. PT pasta de dentes, creme dental RU zubnaja pasta SV tandkräm KP dent(o)broso, dent(o)fadeno, dent(o)pikilo

dent(/o)/pik/il/o Ligna spliteto por purigi inter la dentoj. AN toothpick FI hammastikku FR cure-dent m., cure-dents m.inv. GE der Zahnstocher HE kisam (dentali) HI palillo m. (de dientes), mondadientes m. HU fogpiszkáló, fogvájó IT stuzzicadenti, stecchino JA cumajôĵi NE tandenstoker m. PT palito de dentes RU zuboĉistka SV tandsticka, tandpetare KP dent(o)broso, dent(o)fadeno, dent(o)pasto

deterg/ant/o = lesivo

dik/fingr/o = poleks/o La plej dika fingro de la mano, kontraŭmetebla al la kvar ceteraj. AN thumb FI peukalo FR pouce m. GE der Daumen HE agudal HI (dedo) pulgar m., dedo gordo m. HU hüvelykujj IT pollice JA ojajubi NE duim m. PT polegar RU bol'ŝoj palec SV tumme KP montrofingro, mezfingro = meza fingro, ring(o)fingro, etfingro = eta fingro

disk/i numer/o/n KP klavi numeron

dom/best/o Malsovaĝa besto vivanta kune kun homoj, ĉu kiel biena produktobesto aŭ ŝarĝobesto, ĉu kiel hejma servobesto aŭ dorlotbesto. AN domestic animal FI kotieläin FR animal domestique m. GE das Haustier HE (hejmbesto) ĥajat maĥmad; ĥajat bajit HI animal m. doméstico/de compañía HU háziállat IT animale domestico JA kaĉiku, petto NE huisdier o. PT animal doméstico RU domaŝnee ĵivotnoje SV husdjur KP hejmbesto = dorlotbesto

dorlot/best/o = hejmbesto

dorm/o/ĉambr/o Ĉambro, kie oni dormas. AN bedroom FI makuuhuone FR chambre (à coucher) f. GE das Schlafzimmer HE ĥadar-ŝena HI dormitorio m. HU hálószoba IT camera da letto JA ŝinŝicu NE slaapkamer v.(m.) PT quarto RU spal'nja SV sovrum KP salono

dram/seri/o Televida fikciaĵo dividita en plurajn partojn, dissendatajn je malsamaj okazoj, ofte je regulaj tago kaj horo. AN television series FI televisiosarja, sarjaohjelma FR feuilleton m., (Kan.) téléroman m. GE die Fernsehserie HE sidra, sidrat televizja HI serie f., telenovela f., (melodrama) culebrón m. HU filmsorozat IT teleromanzo (a puntate); telenovela JA renzoku dorama NE feuilleton o., televisieserie v. PT telenovela, novela RU serial SV TV-serie

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

E

ekzamen/o (En lernejo:) 1. Lerneja kontrolo, kutime skriba, pri akiritaj scioj en iu fako 2. Fina kontrolo por sukcese trapasi gradon en studado. AN examination, exam FI 1. koe, tentti 2. tutkinto FR examen m. GE 1. (skribe) der Test, die (Klassen)Arbeit, die Klausur; (buŝe) die (mündliche) Prüfung 2. das Examen HE bĥina, boĥan HI 1. prueba f., examen m. 2. examen m. (final), reválida f. HU vizsga IT 1. prova (di verifica), verifica, compito (in classe) 2. esame JA ŝiken, testo NE 1. test m. 2. examen PT 1. teste, exame 2. prova final RU ekzamen SV 1. skrivning, tentamen 2. examen KP fako, kaŝhelpilo, noto

elektr/a rul/seĝ/o = motora rulseĝo

element/a lern/ej/o = bazlernejo

el/lad/ig/il/o = lad/mal/ferm/il/o Ilo por malfermi lutitan ladskatolon, en kiu oni konservas manĝaĵon. AN tin opener, can opener FI purkinavaaja FR ouvre-boîte m. GE der Büchsenöffner HE potĥan kufsaot HI abrelatas m. HU konzervnyitó IT apriscatole JA kankiri NE blikopener m. PT abre-latas (Braz.) abridor de latas RU otkryvaŝka, otkryvalka, konservnyj kljuĉ, konservnyj noĵ SV konservöppnare, burköppnare KP korktirilo, ladmanĝaĵo

endivi/o Herbo de la specio Cichorium endivia. AN endive FI endiivi FR endive f. GE die Endivie HE oleŝ HI endibia, endivia f.; escarola f. HU salátakatáng IT indivia; scarola JA ? kikuziŝa NE andijvie v.(m.) PT chicarola, endívia, escarola RU èndivij SV endive, chicorée-sallad KP cikorio

en/konstru/it/a Havanta sian apartan funkcion, sed estanta fiksita parto de aparato, meblo aŭ simila. AN built-in, fitted FI sisäänrakennettu FR incorporé, intégré GE eingebaut HE muvne, built-in HI (ŝranko) empotrado; incorporado HU beépített IT incorporato JA naizôsareta NE ingebouwd PT embutido, incorporado RU vstroennyj SV inbyggd RIM Uzata precipe pri partoj, kiuj ne troviĝas en pli malmultekostaj aŭ pli malmodernaj produktoj.

et/a fingr/o = etfingro

et/fingr/o = et/a fingr/o La plej malgranda fingro de la mano, la plej malproksima de la dikfingro. AN little finger FI pikkusormi, pikkurilli FR auriculaire m., petit doigt m. GE der kleine Finger HE zeret HI (dedo) meñique m. HU kisujj IT mignolo JA kojubi NE pink m. PT mindinho, mínimo RU mizinec SV lillfinger KP dikfingro = polekso, montrofingro, mezfingro = meza fingro, ring(o)fingro

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

F

(fabo forno furorkanto)

fab/o 1. Planto Vicia faba L. kaj ĝia enguŝa grajno, uzata kiel homa aŭ besta mangaĵo. 2. Renforma manĝebla grajno de diversaj plantoj, ekzemple fazeolo, kafarbo, sojfabujo. AN bean FI 1. härkäpapu 2. papu FR 1. fève f., (Kan.) gourgane f. 2. haricot m., fève (de cacao, de café) f. GE 1. die Bohne(npflanze) 2. die Bohne HE afuna HI 1. (besta manĝaĵo) haba f. panosa. 2. haba f. HU bab IT 1. fava JA soramame NE boon PT fava RU bob SV 1. bondböna 2. böna KP fazeolo, kikero, nukso

fak/o (En lernejo:) aparta branĉo de lernado, ekz. geografio, matematiko. AN subject FI (oppi)aine FR matière f., discipline f. GE das Fach HE mikĉo'a HI asignatura f., materia f. HU (tan)tárgy IT materia JA kamoku NE vak o. PT matéria, disciplina escolar RU uĉebnyj predmet, uĉebnaja disciplina, nauka SV (skol)ämne KP ekzameno, noto

faks/i = tele/kopi/i Sendi per faksilo (PIV2). AN fax FI faksata FR télécopier GE faxen HE lefakses HI transmitir/enviar por fax, faxear HU faxol IT faxare, mandare per fax JA fakkusu de (okuru/sôŝin suru) NE faxen PT passar um fax RU otpravit' faks SV faxa KP faksilo, fakso

faks/il/o = tele/kopi/il/o Aparato por sendi kaj ricevi tekstojn aŭ bildojn per normala telefonlineo, bitigante presitan aŭ skribitan paperon ĉe la sendanto kaj represante ĝin ĉe la ricevanto (PIV2). AN fax machine FI faksi (laite) FR télécopieur m. GE das Fax(gerät) HE faks HI fax m. HU fax(készülék) IT (apparecchio di) (tele)fax, telecopiatore JA fakkusu NE fax m., faxtoestel o. PT fax, fac-símile RU faks SV en fax(apparat) KP faksi, fakso RIM Anstataŭ "faksnumero", pli ĝusta esprimo estas "faksilnumero", ĉar "fakso" estas la sendaĵo, ne la aparato.

faks/o = tele/kopi/o Skribaĵo aŭ desegno sendata per faksilo (PIV2). AN fax FI (lähetetty) faksi, telekopio FR fac-similé m., fax m. GE das Fax NE fax m. HI fax m. HU fax(üzenet), telefax IT (tele)fax, telecopia JA fakkusu sôŝinbucu NE ? PT fax, fac-símile RU faks SV ett fax KP faksi, faksilo

fald/ĉar(/et)/o Sidĉareto, kiu kunfaldita okupas malmultan spacon. AN collapsible push-chair, umbrella stroller FI sateenvarjorattaat, matkarattaat FR poussette (pliante, parapluie) f. GE der Buggy HE agala mitkapelet HI sillita f. plegable (faldebla sidĉareto) HU sport (összecsukható) babakocsi IT passeggino (pieghevole) JA bagî NE buggy m. PT carrinho dobrável RU skladnaja sidjaĉaja koljaska SV hopfällbar sittvagn, sulky KP infanĉar(et)o, sidĉar(et)o

famili/a ĉambr/o KP salono

farĉ/o Hakita kaj spicita viando, legomaĵo aŭ fruktaĵo, kiun oni enmetas en la internon de bakaĵo aŭ kuirota legomo aŭ besto. AN stuffing FI täyte (ruoassa) FR farce f. GE die Füllung HE ? miluj basar HI relleno m. HU töltelék IT ripieno; farcia JA cumemono NE vulling v. PT recheio RU farŝ, naĉinka SV färsfyllning KP rembur(aĵ)o

fazeol/o Planto el la genro Phaseolus kaj ĝiaj guŝo kaj semo, uzataj kiel legomo. AN French bean FI papu FR haricot m. GE die Bohne HE ŝe'u'it HI judía f., habichuela f., alubia f., frijol m. HU zöldbab IT fagiolo JA ingenmane NE boon v.(m.) PT feijão RU fasol' SV böna KP fabo

fenkol/o Herbo Foeniculum vulgare, uzata kiel spico (la semoj) kaj legomo (la tigo). AN fennel FI fenkoli FR fenouil m. GE der Fenchel HE ŝumar HI hinojo m. HU édeskömény IT finocchio JA uikjô NE venkel v.(m.) PT funcho RU ukrop, fenxhel' SV fänkål

ferm/il/o Ĉia aparato, ilo por fermi (PIV). Ekzemple: de fenestro, de kofro, de botelo, de skatolo. AN catch, top, lid, cap, cover, stopper, fastener FI suljin, haka, solki, lukko, korkki, kansi FR loquet m., bouchon m., couvercle m., capuchon m., agrafe f., crochet m. GE das Schloss, der Riegel, der Schließer, der Verschluss HE p'kak, miĥse HI cierre m., pestillo m., cerrojo m.; broche m.; tapón m., tapa f., tapadera f., capuchón m. HU zár IT chiusura; coperchio; tappo; cappuccio; ? serratura; ? lucchetto; ? catenaccio; ? fibbia JA tomegane NE deksel o., dop m., (kroon)kurk m., sluiting v. PT aldrava, fecho, ferrolho, tampa RU zastëĵka SV lock, kapsyl, kork, hake, regel KP ĉapo [2], kovrilo [1], lap(fermil)o, ŝtopilo [1], zipo RIM "Fermilo" estas taŭga vorto por ĉiutaga uzo, kvankam plej ofte troveblas ankaŭ pli ekzakta termino. EB bildigas dekon da diversaj fermiloj.

fig/o Ŝajnfrukto de figarbo (figujo) el la genro Ficus, manĝata freŝa aŭ sekigita. AN fig FI viikuna FR figue f. GE die Feige HE te'ena HI higo m.; (frua figo) breva f. HU füge IT fico JA iĉiĝiku NE vijg v.(m.) PT figo RU figa, inĵir; (arĥaika, biblia) smokva SV fikon

fi/herb/o = trudherbo

flam/ret/o = kaserolsubtenilo

flar/il/o KP (gas)flarilo = gasdetektilo sub "G"

foli/bet/o Iuj ajn kultiv-formo de la ordinara beto (herbo Beta vulgaris L. ), produktanta manĝeblajn foliojn; tiuj folioj mem. AN chard, white beet FI lehtijuurikas, (lehti)mangoldi FR bette (à cardes) f., carde f., blette f., poirée f. GE der Mangold HE ? selek alim HI remolacha f. HU mángold IT bietola (bianca), bieta (da coste) JA bîto no ha (?) NE snijbiet v. PT acelga RU svekol'naja botva, listovaja svëkla SV mangold KP beto, ruĝa beto RIM Komento de Klaŭdo Roux: "En la francaj-esperantaj kaj esperantaj-francaj vortaroj folibeto estas grave erare tradukita al blito. Folibeto ŝajne estas manĝata nur en sudaj landoj."

fork(/et)/o = manĝ/o/fork/o Forko uzata por manĝi. AN fork FI haarukka FR fourchette f. GE die (Ess)Gabel (forketo: das Gäbelchen) HE mazleg HI tenedor m. HU villa (étkezési) IT forchetta JA fôku NE vork v.(m.), vorkje PT garfo RU vilka SV gaffel RIM La sufikso -et- ne estas necesa por indiki, ke temas pri manĝoforko: manĝilaro, kiu konsistis el kulero, tranĉilo, forko (Z).

fornel/o = kuir/forn/o

forn/o Ĉiaspeca, masonita aŭ metala, fajrujo aŭ elektra varmigilo por kuiri aŭ hejti. AN (por kuiri) oven; (por hejti) stove FI liesi, uuni, hella; (en saŭno) kiuas FR poêle m. GE der Herd, der Ofen HE tanur HI horno m., (fornelo) cocina f., (stovo) estufa f. HU tűzhely IT stufa; forno; cucina JA ôbun NE oven m. PT forno RU peĉ' SV spis, ugn KP bakforno = bakujo, kuirforno = fornelo, hejt(o)forno, radiatoro

forn/o/gant/o = izol/gant/o Remburita ganto por teni varmajn kuirilojn. AN oven glove FI uunikinnas FR (Fr.) manique f., (Kan.) poignée f. GE der Grillhandschuh HE ? kfafat biŝul HI guante m./manopla f. (para el horno), agarrador m. de cocina HU edényfogó (kesztyű) IT guanto da forno JA nabecukami NE ovenwant v.(m.), pannelap m./v. PT (Port.) pega RU vareĵka, rukavica SV ugnsvante, grillvante

fos/maŝin/o Fortika motorhava maŝino por fosi, ordinare iranta sur raŭpoj aŭ radoj, kun fosilego sur meĥanika brako. AN excavator FI kaivuri, kaivinkone FR pelle (mécanique) f., excavatrice f. GE der Löffelbagger HE maĥper HI excavadora f. HU markológép IT (e)scavatore, (e)scavatrice JA ŝoberukâ NE graafmachine v. PT retroescavadora, escavadeira RU èkskavator SV grävmaskin RIM Vortaroj enhavas ankaŭ "elkavatoro", sed ĝi estas evitinda, ĉar la verbo devus ja esti "elkavigi"; la maŝino ne kavigas, sed fosas kaj ŝovelas; kaj "-ator-" apenaŭ estas pli mallonga ol "-maŝin-".

frid/eg/uj/o = frost(ig)ujo

frid/uj/o = glaci/ŝrank/o Ŝranko por konservi manĝaĵojn malvarmigitaj, tamen super frostiĝa temperaturo. AN refrigerator, fridge FI jääkaappi FR réfrigérateur m. GE der Kühlschrank HE m'karer HI nevera f., frigorífico m. HU hűtőszekrény IT frigorifero JA reizôko NE koelkast v.(m.) PT (Port.) frigorífico (Braz.) geladeira, refrigerador RU ĥolodil'nik SV kylskåp KP frost(ig)ujo = fridegujo RIM

frit/il/o = pato

frit/o/j = ter/pom/fingr/o/j Bastonetoj tranĉitaj el terpomo kaj frititaj en oleo. AN (brite) chips; (usone) French fries FI ranskalaiset (perunat) FR frites f.pl., pommes de terre frites f.pl. GE die Pommes frites, die Fritten HE ĉips HI patatas/papas (Am.) f.pl. fritas HU sült burgonya IT patatine fritte (a bastoncini), patate fritte JA huraidopoteto NE frites, frieten (mv.) PT fritas, batatinhas fritas RU kartofel' vo fritjure, kartofel' ĵarenyj solomkoj, kartofel' fri SV pommes frites KP ĉipsoj = terpomflokoj

frost(/ig)/uj/o = frid/eg/uj/o Malvarmigita ŝranko aŭ kesto por konservi manĝaĵojn frostigitaj; povas esti enkonstruita kiel parto de fridujo. AN freezer FI (aparta ŝranko) pakastin; (en fridujo) pakastinlokero FR congélateur m. GE (aparta ŝranko) die Kühltruhe; (en fridujo) das Gefrierfach HE makpi HI congelador m. HU mélyhűtő IT congelatore JA frîzâ, reitôko NE diepvries m., diepvriezer m. PT (Port.) arca (congeladora), (Braz.) (enkonstruita) congelador, (aparta ŝranko) freezer RU morozil'naja kamera, morozil'nik, morozilka SV frys, frysskåp, frysbox, frysfack KP fridujo = glaciŝranko

fum(/o)/vitr/o Brunnigra netravidebla vitro. AN smoked glass FI savulasi FR verre fumé m. GE das Rauchglas HE zĥuĥit atuma HI cristal m. ahumado HU füstüveg IT vetro affumicato JA surigarasu NE rookglas o. PT vidro fumado, "vidro fumê" RU svetozaŝĉitnoe / tonirovannoe steklo SV rökglas KP laktovitro

gargar/i 1. Finlavi, tralavi per nura multa akvo (ekzemple vazojn aŭ tolaĵojn) 2. Tralavi la buŝon aŭ la gorĝon per likvaĵo, kiun oni skuas en ĝi elspirante aeron 3. Elfluigi ekskrementojn el neceseja seĝo ellasante akvon el ties akvujo. AN 1. rinse 2. gargle 3. flush FI 1.2.3. huuhdella 2. kurlata 3. vetää (vessa) FR 1. rincer 2. se gargariser 3. tirer la chasse d'eau GE 1. abspülen 2. ausspülen 3. abziehen, die Spülung betätigen HE 1. liŝtof 2. le'garger 3. liŝtof, le'horid et hamajim HI 1. enjuagar; (tolaĵojn) aclarar 2. hacer gárgaras 3. tirar de la cadena HU 1. öblít 2. gargarizál 3. lehúz (vécét) IT 1. sciacquare, risciacquare 2. fare gargarismi, gargarizzare; 3. scaricare, tirare la catena, tirare lo sciacquone JA 1. susugu, 2. ugai o suru, 3. toire no mizu o nagasu NE 1. (af)spoelen 2. gorgelen 3. doorspoelen PT 1. passar por água, enxaguar, lavar 2. (en la buŝo) bochechar; (en la gorĝo) gargarejar 3. (Port.) puxar o autoclismo; (Braz.) dar a descarga RU 1.2. poloskat', promyvat' 3. smyvat' SV 1. skölja, spola 2. skölja, gurgla 3. spola RIM Parolante pri vazoj aŭ tolaĵoj, eblas ankaŭ diri "tralavi" aŭ "skulavi"; necesejan seĝon eblas ankaŭ "tralavi", "ŝprucigi".

gas/detekt/il/o = (gas)flarilo

(gas/)flar/il/o = gas/detekt/il/o Aparato, kiu indikas la ĉeeston de gaso uzata en kuirejaj aparatoj. AN gas detector FI ? kaasunilmaisin FR détecteur de gaz m. GE der Gasdetektor HE galai gaz HI detector m. de gas HU gázjelző, gázdetektor IT rivelatore di fughe di gas, avvisatore di fughe di gas JA gasumore hôĉiki NE gasdetector m. PT detector de gás RU gazovyj detektor SV ? gasprovare, ? gasdetektor

gas/trink/aĵ/o KP limonado

gast/vart/ist(/in)/o Juna persono el alia lando, kiu laboras pri hejmaj taskoj, precipe vartado de infanoj, loĝante en la hejmo de la familio. AN au pair, au pair girl FI au pair FR jeune fille au pair f. GE (nur virinoj) das Au-pair-Mädchen HE oper HI (chica f.) "au pair" f. HU baby sitter, pótmama IT ragazza alla pari JA ? NE au pair PT ? RU pomoŝĉnica po ĥozjajstvu (obyĉno inostranka, rabotajuŝĉaja za ĵil'ë i stol) SV au pair KP vartist(in)o = infanvartist(in)o

gimnazi/o KP mezlernejo = meza lernejo

glaci/ŝrank/o = fridujo

glad/il/o Varmigita metala premilo por glatigi vestaĵojn post lavado. AN iron FI silitysrauta FR fer à repasser m. GE das Bügeleisen HE mag'hec HI plancha f. HU vasaló IT ferro da stiro JA airon NE strijkijzer o. PT ferro (de engomar, de passar) RU utjug SV strykjärn KP kalandri = gladruli, negladenda = neĉifebla, sekgladilo, vaporgladilo

glad/rul/i = kalandri

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

Ĝ

ĝins/o = ĝinzo

ĝinz/o = ĝins/o = ĵins/o Pantalono de okcident-usona origino, el dreliko, ofte blua. AN jeans FI farkut FR jean m., blue-jeans m., blue-jean m. GE die Jeans, die Nietenhose HE ĝins HI (pantalones) vaqueros, tejanos m.pl. HU farmer IT calzoni di tela ruvida, (blu)gins JA ĵînzu NE jeans m., spijkerbroek m. PT calças de ganga; (Braz.) calças jeans RU dĵinsy SV (ett par) jeans

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

H

(herbo)

hamburg/aĵ/o = burgero

hamburger/o = burgero

har/plekt(/aĵ)/o Fasko de kunplektitaj haroj, ofte duope ambaŭflanke de la kapo. AN plait, pigtail FI palmikko, letti FR natte f., tresse f. GE der Zopf HE cama HI trenza f., coleta f. HU coff IT treccia JA osage NE (haar)vlecht v.(m.) PT trança, rabicho RU kosa SV (hår)fläta KP harvosto = ponevosto, plekti

har/vosto = pone/vost/o Hararanĝo, en kiu la harfasko libere pendas de kuntenanta banto (PIV, kun modifoj). AN ponytail FI poninhäntä FR queue de cheval f., couette f. GE der Pferdeschwanz HE kuku HI coleta f., (peinado m. de) cola f. de caballo HU lófarok (hajviselet) IT coda di cavallo JA ponîteiru NE (longa:) paardestaart m.; (malpli longa:) staartje PT rabo de cavalo RU kosiĉka, konskij ĥvost SV (håret i) hästsvans KP harplektaĵo RIM PIV enhavas "ponevosto" (sub "vosto"), sed "harvosto" ŝajnas internacie pli komprenebla.

haŭt/krem/o Ŝmiraĵo por eviti sekiĝon de la haŭto. AN skin cream FI ihovoide FR crème hydratante f. GE die Hautcreme HE krem laĥut HI crema f. hidratante HU testápoló (krém) IT crema (per la pelle), crema di bellezza JA hoŝicu kurîmu NE huidzalf v.(m.) PT (creme) hidratante RU krem dlja koĵi SV hudcreme KP pomado, ŝmiraĵo, ungvento

hejm/best/o = dorlot/best/o Malsovaĝa besto tenata hejme por akompano kaj plezuro. AN pet FI lemmikkieläin, kotieläin FR animal familier m., animal de compagnie m., animal favori m., animal d'agrément m. GE das Haustier HE ĥjat bajit, ĥajat maxmad HI mascota f.; animal m. doméstico HU díszállat ? IT animale domestico JA petto NE huisdier o. PT bicho de estimação, animal de estimação RU "ljubimec", domaŝneje ĵivotnoje SV keldjur, husdjur KP dombesto

hejt/il/o KP radiatoro, hejt(o)forno

hejt(/o)/forn/o Forno por hejti ĉambron. AN stove FI (lämmitys)uuni, kamina FR poêle m. GE der Ofen HE tanur ĥimum HI estufa f., calentador m. HU kályha IT stufa JA sutôbu NE kachel v.(m.) PT (Port.) caldeira; PT aquecedor, estufa, lareira, radiador RU (otopitel'naja) peĉ' SV kamin, braskamin KP bakforno = bakujo, forno, kuirforno = fornelo, radiatoro RIM La PIV-a "stovo" ne estas multe uzata. Hejtoforno kaj radiatoro (en la unua senco) estas hejtiloj.

herb/aĉ/o = trudherbo

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

I

infan/ĉar(/et)/o = beb/o/ĉar(/et)/o Ĉareto por transporti bebon aŭ etan infanon, kiu kuŝas aŭ sidas en ĝi. AN pram, buggy, stroller FI lastenvaunut, lastenrattaat FR landau m. GE der Kinderwagen HE eglat tinok HI cochecito m. (de niño) HU babakocsi IT carrozzina, carrozzino JA bebîkâ NE kinderwagen m., buggy m. PT carrinho de bebê RU (detskaja) koljaska SV barnvagn KP sidĉar(et)o, faldĉar(et)o RIM Ofte nura "ĉar(et)o" sufiĉas.

infan/ej/o = infan/ĝarden/o = infan/vart/ej/o Ejo por dumtaga prizorgo de infanoj antaŭ lerneja aĝo. AN creche, kindergarten, day-care centre FI päiväkoti, lastentarha FR garderie f., jardin d'enfants m., maternelle f., école maternelle f., prématernelle f. GE der Kindergarten HE gan, ma'on jom HI (prizorgejo) guardería f.; (lernejo por infanoj antaŭ la aĝo de deviga enlernejigo) jardín m. de infancia, parvulario m. HU bölcsőde; óvoda IT asilo (infantile) (3-5j.); (asilo) nido (0-2j.) JA hoikuen NE peutertuin m. PT jardim de infância RU detskij sad, detskije jasli SV daghem KP bazlernejo = elementa lernejo, vartist(in)o = infanvartist(in)o

infan/ĝarden/o = infanejo

infan/seĝ/o Seĝo kun longaj, altaj kruroj, sur kiu eta infano povas manĝi aŭ esti manĝigata. AN high chair FI syöttötuoli FR chaise haute f. GE der Hochstuhl HE kise gavoha HI silla f. alta (para niños), trona f. HU etetőszék IT seggiolone JA kodomojô no isu NE kinderstoel m. PT cadeira de bebê RU detskij stulĉik SV barnstol KP beb(o)seĝo RIM En EB 49/27, "infanseĝo" estas tamen uzata kiel nomo de malgranda ordinara seĝo por infano.

infan/vart/ej/o = infanejo

infan/vart/ist(/in)/o = vartist(in)o

ingredienc/o Ĉiu aparta substanco uzata por fari manĝaĵon, trinkaĵon, medikamenton kaj similan. AN ingredient FI aines FR ingrédient m. GE die Zutat HE markiv HI ingrediente m., componente m. HU összetevő, alkotóelem IT ingrediente JA seibun, tenkabucu NE ingrediënt o. PT ingrediente RU ingredient SV ingrediens

integr/a (pri faruno aŭ bakaĵo) = tutgrajna

intest/o La tuboforma parto de la nutrokanalo inter la stomako kaj la anuso. AN gut, intestine FI suoli FR intestin m. GE der Darm HE me'ajim HI intestino m., tripa f. HU bél IT intestino JA ĉô, ŝôĉô, daiĉô NE darm m. PT intestino RU kiŝka SV tarm KP tripo

ir/ig/il/o = paŝlernilo

izol/gant/o = fornoganto

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

J

jak/o Vira aŭ virina manikhava trunkvesto, malfermiĝanta antaŭe, ordinare portata sur alia vestaĵo. AN jacket FI takki, pikkutakki, ulkoilupusero FR veste f., (vira) veston m. GE die Jacke HE me'il HI chaqueta f., chaquetón m. HU zakó IT giacca JA ĵaketto NE jas m. PT casaco RU kurtka, pidĵak SV jacka KP anorako, bluzo, ĉemizo, pulovero = pulovro, veŝto

jugland/o Nukso de juglandujo (Juglans regia). AN walnut FI saksanpähkinä FR noix f. GE die Walnuss HE ? egoz meleĥ HI nuez f. HU dió IT noce (comune) JA kurumi NE walnoot v.(m.) PT noz RU greckij oreĥ SV valnöt KP avelo, nukso, ternukso = arakido

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

Ĵ

ĵak/o KP ŝtop(il)ingo = konekt(il)ingo = kontakt(il)ingo

ĵins/o = ĝinzo

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

K

(knedliko kompakta disko koridoro)

kabl/a tele/vid/o Sistemo por dissendi televidajn programojn ĝis la abonantoj per kablo, ne per elektromagnetaj ondoj. AN cable TV FI kaapelitelevisio FR câblodiffusion f., télévision par câble f., (Kan.) câblodistribution f. GE das Kabelfernsehen HE kvalim HI televisión f. por cable HU kábeltévé IT televisione via cavo, televisione su cavo JA kêburu terebi NE kabeltelevisie m. PT TV a cabo RU kabel'noje televidenije SV kabel-TV

kaĉ/et/o = bebokaĉo

kaĉ/o/suk/o = pulpsuko

kajen/a pipr/o KP papriko = ruĝa pipro

kaka/o La semoj de kelkaj arboj de la genro Theobroma (precipe Theobroma cacao), pulvoro farita el ili, kaj varma trinkaĵo el tiu pulvoro kaj sukero kun lakto aŭ akvo. AN cocoa FI kaakao FR cacao m. GE der Kakao HE kakao HI cacao m.; (varma trinkaĵo) chocolate m. HU kakaó IT cacao; cioccolata (calda) JA kokoa NE cacao m.; (trinkaĵo) choco(lade)melk v.(m.) PT chocolate em pó (=la pulvoro), chocolate quente (=varma trinkaĵo), suco de cacau (suko el la frukto) RU kakao SV kakao KP ĉokolado, karobo RIM La trinkaĵo estas nomata ankaŭ "(varma) ĉokolado".

kak/i Ĉiutaga, hejma vorto por 'feki'. AN go poo-poo FI kakata, kakkia FR faire caca, chier, (en Suda Francujo) caguer GE ein Häufchen machen HE la'asot kaki, le'ĥarben HI hacer(se) caca; hacer "popó", hacer "pos" HU kakál IT fare la cacca; cacare JA unĉi suru NE drukken, een hoop doen, kakken, poepen PT fazer cocó RU kakat' SV bajsa KP pisi, pispoto, puruma, vindi

kalandr/i = glad/rul/i Glatigi tolaĵojn per forta premo helpe de rulo kaj premanta kestego, aŭ inter premcilindroj, kun aŭ sen varmego. AN mangle, machine-iron FI mankeloida FR presser GE mangeln, rollen HE le'agel (kvisa) HI calandrar, satinar, prensar; planchar con máquina HU mángorol IT manganare JA ? NE mangelen; door de mangel halen PT passar no rolo RU katat' (bel'ë) SV mangla KP gladi RIM Tiu ĉi hejma signifo de "kalandri" estas natura sencoplivastigo de la industria kalandrado difinita en PIV. Modelon por "gladruli" donas "ŝoserulilo" en PIV (sub "ruli"). EB 166/25 proponas "kalandreti", sed tia uzo de "-et-" en verboj estas nekutima. Kalandrado de tolaĵoj ŝajne fariĝis nekutima ekster Norda Eŭropo.

kaldron/o Granda metalvazo por kuiri, boligi (PV, PIV). AN cooking pot FI pata FR chaudron m., marmite f. GE der Kessel HE sir, ilpas HI olla f., puchero m., cacerola f. HU üst, bogrács IT paiolo; caldaia JA jakan, nabe NE ketel m. PT caldeirão RU kotël, kotelok SV gryta, kittel KP kuirpoto, kaserolo

kalson/ŝtrump/o/j = ŝtrump/kalson/o = ŝtrump(/o)/pantalon/o Paro da ĝistaliaj ŝtrumpoj, formanta unu striktan vestaĵon. AN tights, pantyhose FI sukkahousut FR collant m., (Kan.) bas-culotte m. GE die Strumpfhose HE garbej miĥnas HI panti(s) m.(pl.), medias (enteras) f.pl., mallas f.pl., media pantalón f. HU harisnyanadrág IT calzamaglia; "collant" JA taicu NE panty m. PT meias-calças, collants RU kolgotki SV strumpbyxor

kanal/o (Pri televido aŭ radiofonio:) programaro dissendata per certa frekvenco. AN channel FI kanava (televisiossa tai radiossa) FR (Kan.) canal m., (Fr.) chaîne f. GE der (Sende)Kanal HE aruĉ HI canal m., cadena f., (nur por radio) emisora f. HU csatorna IT canale JA ĉanneru NE kanaal o., zender m. PT (por televido) canal; (por radio) estação RU kanal SV kanal

kap/aŭskult/il/o/j Paro de malgrandaj laŭtparoliloj portataj sur la oreloj. AN headphones FI kuulokkeet FR écouteurs m.pl., casque d'écoute m.sing. GE der Kopfhörer HE oznijot HI cascos m.pl., auriculares m.pl. HU fejhallgató IT cuffia JA heddohon NE koptelefoon m. PT (Port.) auscultador (Braz.) fone (de ouvido) RU nauŝniki, telefon SV hörlurar KP aŭskultilo, laŭtparolilo = parolilo, poŝdiskilo, poŝkasedilo RIM Nura "aŭskultiloj" povas sufiĉi. Plurala formo ŝajnas preferinda laŭ la modelo de "okulvitroj".

kap/kusen/o = lit/kusen/o Speciala kuseno, kiun oni metas en la liton, por apogi la kapon (PIV). AN pillow FI tyyny (vuoteessa) FR oreiller m. GE das Kopfkissen HE kar, karit HI almohada f. HU fejpárna IT cuscino, guanciale JA makura NE (hoofd)kussen o. PT travesseiro RU poduŝka SV (huvud)kudde KP kuseno, rembur(aĵ)o RIM Kapkusenon oni povas nomi ankaŭ simple "kuseno": Konscienco senmakula estas kuseno plej mola (Z).

kapsik/et/o Malgranda, tre akragusta kapsiko. AN chili pepper FI paprika, turkinpippuri, peperoni FR piment rouge m., piment fort m. GE die Peperoni HE pilpel ĥarif HI pimiento m., guindilla f. HU erőspaprika IT peperoncino JA tôgaraŝi NE chili m. PT pimenta malagueta RU ostryj perec SV spansk peppar(frukt), peperoni KP kapsiko, papriko = ruĝa pipro RIM La vorto "kapsiko" kovras ankaŭ ĉi tiun signifon, se oni ne bezonas speciale distingi la pli akragustajn specojn.

kapsik/o Frukto de diversaj plantoj el la genro Capsicum L.; ankaŭ tiuj plantoj mem (laŭ PIV2). AN pepper FI paprika, turkinpippuri FR (akra) piment m., (dolĉa) poivron m. GE der Paprika HE pilpel adom, paprika HI (akra; frukto) pimienta f., (akra; planto) pimentero m.; (dolĉa) pimiento m. HU paprika IT peperone JA tôgaraŝi NE paprika v.(m.) PT pimentão RU sladkij / bolgarskij perec; krasnyj perec SV (neakra) paprika; (akra) rödpeppar, spansk peppar KP kapsiketo, papriko RIM Iuj specoj de kapsikoj estas dolĉetaj legomoj, aliaj estas akragustaj spicoj.

kapt/o/lud/o Ludo, kie el du grupoj unu kaptas, alia fuĝas. AN cops and robbers FI rosvot ja poliisit FR gendarmes et voleurs m. pl. GE das Räuber-und-Gendarm-Spiel HE tofeset HI policías y ladrones m. HU fogócska IT guardie e ladri JA onigokko NE pakkertje PT polícia e ladrão RU dogonjaŝki, dogonjalki SV tafatt, rymmare och fasttagare KP kaŝludo, tuŝludo

kapuĉin/o Miksaĵo de kafo kaj lakto (aŭ kremo), ŝaŭmigita laŭ itala maniero. AN cappuccino FI cappuccino FR cappuccino m. GE der Cappuccino HE kapiĉino HI (café) capuchino m. HU kapucíner, kapucsínó, tejeskávé IT cappuccino JA kafe ore NE cappuccino m. PT "cappuccino" RU kapuĉino (kofe) SV cappuccino

kare/o Spicmiksaĵo de barata (hinda) origino, konsistanta el pluraj spicoj, i.a. kurkumo. AN curry FI curry, karri FR cari m. GE der Curry, das Currygewürz HE kari HI "curry" m. HU curry IT "curry" JA karê NE kerrie m. PT caril RU karri, kèrri SV curry RIM Laŭ PIV, uzata ankaŭ pri kokaĵo kaj rizo spicitaj per tiu miksaĵo. Ĉu vere?

karob/o Frukto de karobujo (g. Ceratonia), ankaŭ pulvorigita (uzata kiel kakao). AN carob FI karob, johanneksenleipä FR caroube f. GE das Johannisbrot HE ĥaruv HI algarroba f. HU szentjánoskenyér IT carruba JA inagomame NE carobe m. PT alfarroba RU plod roĵkovogo dereva SV johannesbröd KP kakao

karot/o Herbo de la specio Daucus carota kaj ĝia radiko, uzata kiel legomo. AN carrot FI porkkana FR carotte f. GE die Möhre HE gezer HI zanahoria f. HU sárgarépa IT carota JA ninĝin NE peen v.(m.), wortel m. PT cenoura RU morkov' SV morot

karvi/o Herbo de la specio Carum carvi L. kaj ties sekigitaj semoj uzataj kiel spico; hejma en Azio sed naturigita en Eŭropo. AN caraway FI kumina FR carvi m., anis des Vosges m., cumin des prés m., cumin des montagnes m., anis m. GE der Kümmel HE anis HI alcaravea f., carvi m. HU réti kömény; köménymag ? IT carvi, cumino dei prati, cumino tedesco, anice dei Vosgi JA ? NE karwij v.(m.), karwijzaad o. PT alcaravia, cariz, cominho armênio RU tmin SV kummin KP kumino

kased/il/o Malgranda magnetofono por aŭskulti sonkasedojn. AN cassette player FI kasettinauhuri, mankka FR lecteur de cassettes m. GE der Kassettenrekorder HE tejp kasetot HI (radio)casete m., (radio)cassette m. HU kazettás magnó IT mangiacassette, mangianastri JA kasetto rekôdâ NE cassetterecorder m. PT (Port.) leitor de cassetes, (Braz.) toca-fitas RU kassetnik SV kasettbandspelare KP poŝdiskilo, poŝkasedilo, sonaparato

kaserol/o Kuirvazo proksimume same profunda kiel larĝa, el metalo aŭ argilo, kun plata fundo kaj tenilo. (PIV) AN saucepan FI kasari FR casserole f. GE die Kasserolle HE ilpas HI cazuela f., cazo m. (para cocinar) HU serpenyő IT casseruola JA nabe NE kookpot m. PT cassarola; (Braz.) caçarola RU kastrjulja SV kastrull KP kuirpoto, pato = fritilo RIM Bildo: EB 42/75. Por iuj, kaserolo estas speco de kuirpoto; por aliaj, ili estas du apartaj specoj de kuirvazoj.

kaserol/sub/ten/il/o = flam/ret/o Aĵo por bone teni tro malgrandan kaserolon super la flamo de gasforno. AN flame diffuser FI ? FR diffuseur m. GE der Wärmeverteiler HE ? taĥtit maxvat HI rejilla/parrilla f. para sujetar la cazuela o el cazo HU (gáztűzhely) laprács IT griglia JA kanaami NE vlamverdeler m. PT grelha RU podstravka dlja kastrjul' SV ?

kaŝ/help/il/o Kaŝa teksto aŭ alia rimedo por kontraŭregule helpi sin dum lerneja ekzameno. AN crib, cribsheet FI lunttilappu FR aide-mémoire m. GE der Spickzettel HE ? HI chuleta f. HU puska IT (appunti nascosti); pro-memoria JA kanningu pêpâ NE spiekbriefje PT (Braz. slange) cola, pesca RU ŝpargalka SV fusklapp KP ekzameno RIM Kaŝhelpilon oni povas nomi ankaŭ "suflorpapero", sed ĉi tiu povas krome signifi ekzemple papereton, en kiu iu anticipe skribis la ĉefajn punktojn de sia publika parolado.

kaŝ/lud/o Ludo, kie sin kaŝas ĉiuj krom unu, kiu post prokrasta nombrado klopodas trovi la aliajn. AN hide-and-seek FI piiloleikki, kuurupiilo FR cache-cache m., cachette f. GE das Versteckenspiel HE maĥ'bo'im HI escondite m. HU bújócska IT nascondino, nascondarella; rimpiattino JA kakurenbo NE verstoppertje PT esconde-esconde RU prjatki, prjatalki SV kurragömma KP kaptoludo, nombradversaĵo = nombradrimaĵo, tuŝludo

kaze/o Densa, solidiĝinta, ne fermentinta parto de lakto, el kiu oni faras fromaĝon (PV, PIV); en kelkaj landoj uzata ankaŭ por fari ekzemple fruktodesertojn. AN curds FI (maito)rahka, tuorejuusto FR caillé m. GE der Quark HE gvina le'vana HI cuajada f., requesón m., queso m. fresco HU túró IT cagliata JA gjônjû, kâdo NE kwark m., verse kaas m. PT queijo fresco; (Braz.) coalhada RU tvorog SV ostmassa, kvarg, keso, färskost KP sojkazeo = tofuo = toŭfuo

KD (pron. "ko do") = kompakta disko

keĉap/o = keĉup/o Saŭco el tomatoj kaj spicoj. AN (tomato) ketchup FI tomaattikastike, ketsuppi FR ketchup m. GE das Ketschup HE keĉup HI "ketchup", "catchup", "catsup" m. HU ketchup IT "ketchup" JA keĉappu NE ketchup m. PT "ketchup" RU ketĉup SV ketchup

keĉup/o = keĉapo

keks/o KP biskvito

kel/o Etaĝo parte aŭ tute subtera. AN cellar, basement FI kellari FR cave f., sous-sol m. GE der Keller HE ? HI sótano m., (vino) bodega f. HU pince IT cantina JA ĉikaŝicu NE kelder m. PT porão RU podval, pogreb SV källare KP subtegment(ej)o

kiker/o Herbo de la genro Cicer kaj ties semo. AN chick-pea, garbanzo (bean) FI kahviherne, garbanzo FR pois chiche m. GE die Kichererbse HE ĥimca, ĥumus HI garbanzo m. HU csicseriborsó IT cece JA eĵiputo mame NE kikkererwt v.(m.) PT grão-de-bico RU nut, tureckij goroĥ, baranij goroĥ SV kikärt KP fabo

kirl/il/o = ŝaŭm/ig/il/o Mana ilo aŭ elektra aparato por kirli, ŝaŭmigi, miksi aŭ bati kremon, ovojn kaj similajn per rapida turnmovo. AN whisk, mixer FI vispilä, vatkain FR batteur m. GE der Quirl HE kaf beĥisha, me'arbel HI batidora f. HU habverő IT frullatore JA mikisâ NE mixer m. PT batedeira, batedeira elétrica RU (mana) veniĉek, mutovka, sbivalka; (elektra) mikser SV visp, elvisp KP miksilo = likvigilo

kivi(/frukt)/o = kivo

kivi/o Birdo Apteryx australis, "nacia birdo" de Novzelando. AN kiwi FI kiwilintu, kiivilintu FR kiwi m. GE der Kiwi HE cipor kivi HI kiwi m. HU kivi IT chivi, kivi, "kiwi" JA kîŭi NE kiwi m. PT quivi, aptérix RU kivi, ptica kivi SV kivifågel KP kivo = kivi(frukt)o

kiv/o = kivi(/frukt)/o Frukto de speco de aktinidio — oblonga, kun bruna, mallonghara ŝelo kaj hele verda, acideta, sukplena karno riĉa je vitamino C (PIV2, kun mallongigoj). AN kiwi fruit FI kiivi, kiivihedelmä FR kiwi m. GE die Kiwi HE (pri) kivi HI kiwi m., quivi m. HU kivi IT chiui, actinidia JA kjûi NE kiwi m. PT quivi, kiwi RU kivi SV kivifrukt KP kivio RIM Eblus diri ankaŭ "kivibero".

klav/i numer/o/n Enmeti numeron ĉe telefono per klavareto. AN key a number, dial a number FI valita numero FR composer un numéro GE eine Nummer eintippen HE leĥajeg HI marcar un número HU tárcsáz IT digitare un numero JA daijaru suru NE een nummer draaien PT teclar RU nabrat' nomer SV slå ett nummer RIM Se telefono havas malnovtipan ciferdiskon, oni "diskas" la numeron.

kned/bul/o = knedliko

knedlik/o = knedl/o = kned/bul/o = past/o/bul/o Ronda pastobulo el terpomoj aŭ viando, destinita por kuiro en bolanta salakvo, aŭ el faruno kaj farĉita per fruktoj aŭ dolĉaĵo (PIV2). AN dumpling FI myky FR boulette f. GE der Kloß, der Knödel HE kufta'a HI (especie de) albóndiga f. (de masa o de carne) HU gombóc. IT canederlo, canedolo; gnocco JA dango NE knödel m. PT (Port.) gnocchi, (Braz.) nhoque RU (el farunpasto) klëcki (nur plurale), (el farunpasto kun vianda farĉo) pelmeni (pl.), manty (pl.), (el farunpasto kun kazea, terpoma aŭ frukta farĉo) varenik, (el viando) frikadel'ka SV knödel KP bulo RIM PIV2 rekomendas la formon "knedliko". Multaj vortaroj enhavas "noko" en sama aŭ proksima senco.

knedl/o = knedliko

kned/past/o = modlopasto

knel/o KP bulo

kokos/a rasp/aĵ/o Raspita pulpo de kokoso. AN grated coconut FI kookosrouhe FR noix de coco râpée f. GE die Kokosraspeln HE ? ŝvavej kokos HI coco m. rallado HU kókuszreszelék IT (cocco grattugiato) JA kokonattusen'i NE kokosschilfertjes (mv.) PT coco ralado RU kokosovaja struĵka SV riven kokos

kola/o Dolĉa senalkohola malvarma bruna trinkaĵo kun gasveziketoj kaj vegetaĵa ekstrakto, plej ofte el kolanuksoj. AN cola FI kolajuoma, kokis FR coca-cola m. GE die Cola HE kola HI (refresco m. de) cola f., "coca" f. (cola) HU kóla IT coca cola, coca-cola JA kôra NE cola m. PT refrigerante tipo Cola RU kokakola SV cola KP limonado RIM "Kolao" origine signifas specon de planto, sed la sencoplivastigo similas al tiu de "kafo". Ekzistas diversaj specoj de kolaoj; internacie plej konataj estas Coca Cola kaj Pepsi.

komod/o = tir/kest/ar/o Meblo kun kelkaj tirkestoj, staranta surplanke. AN chest of drawers FI lipasto FR commode f. GE die Kommode HE shida HI cómoda f. HU komód IT comò, cassettone; canterano JA tansu NE commode v., ? ladenkast v. PT cômoda RU komod SV byrå KP bretaro, vestoŝranko

(lesivo)

lad/mal/ferm/il/o = elladigilo

lad/manĝ/aĵ/o Nutraĵo hermetike konservita en lada ujo. AN canned food, tinned food FI säilyke(ruoka) FR conserves f.pl. GE (das) Essen aus der Konserve HE ŝimurim HI (lata f.) de conservas f.pl., conserva(s) (en lata) f.(pl.) HU konzerv IT cibo in scatola JA kanzumeŝoku NE conserven (in blik) mv., (se legomoj) blikgroente(n) v.(mv.) PT comida enlatada, enlatado RU konservy SV konserv KP elladigilo = ladmalfermilo

lakt/o/sup/o Flueca manĝaĵo, malsimila laŭ landoj, el lakto kaj io kuirita en ĝi, ekzemple faruno, grio, pastaĵoj, legomoj. AN milk pudding, gruel FI velli; (maitopohjainen) keitto FR crème f., soupe au lait f. GE der Milchbrei HE ? marak ĥalav HI gachas f.pl., papilla f. HU tejleves IT ? zuppa al latte, ? pappa di latte JA gjûnjû sûpu NE (melk)pap v.(m.) PT papa; (Braz.) mingau RU moloĉnyj sup SV välling KP bebokaĉo = kaĉeto

lakt/o/vitr/o Blanka netravidebla vitro. AN frosted glass FI maitolasi FR verre laiteux m., verre opalin m. GE das Milchglas HE zĥuĥit atuma HI vidrio m. opalino, cristal m. esmerilado HU tejüveg IT vetro smerigliato; vetro latte, vetro opalino JA kumorigarasu, surigarasu NE melkglas o. PT vidro fosco RU (vitro blanka interne) moloĉnoe steklo, (ordinara vitro frotita per abrazivo) matovoe steklo SV ? opalglas

laktuk/o Herbo de la genro Lactuca, precipe de la specio Lactuca sativa, kies folioj estas ofte uzataj en salatoj. AN lettuce FI (lehti)salaatti FR laitue f. GE der Kopfsalat HE ĥasa HI lechuga f. HU fejes saláta IT lattuga JA retasu, ĉiŝa NE (krul)sla v.(m.) PT alface RU salat (-latuk) SV sallat

lap/ferm/il/o = lapo

lap/o = lap/ferm/il/o Nilona rubando kun etaj hokecaj fibroj, kiuj facile alkroĉiĝas al teksaĵoj kaj precipe al speciale farita alia rubando; uzata ekzemple por fermi vestaĵojn kaj ŝuojn. AN Velcro fastener FI tarra(nauha) FR fermeture velcro f., bande velcro f., velcro m. GE der Klettverschluss HE (ruĥsan-)skoĉ HI (tira f. de) velcro m., (cierre m. de) velcro m. HU tépőzár IT chiusura velcro JA himo, kucuhimo NE velcro m., klittenband o. PT "velcro" RU "lipuĉka" SV kardborreband KP zipo RIM La nomo devenas el la alkroĉiĝema kapitulo de la herbo lapo (specio de arktio laŭ PIV2).

lat/o Longa, nelarĝa kaj maldika peco de ligno. AN slat FI lista, rima, säle FR planchette f., latte f. GE die Latte HE keresh HI tablilla f., listón m. HU léc IT stecca JA nukiita, ita NE lat v.(m.) PT ripa, sarrafo RU rejka, dranka, planka SV ribba, läkt

laŭt/parol/il/o = parol/il/o Aparato por transformi elektran signalon en sonon per magneto kaj membrano. AN speaker, loudspeaker FI kaiutin, kovaääninen FR haut-parleur m. GE der Lautsprecher HE ramkol HI altavoz m., (Am.) altoparlante m. HU hangosbeszélő IT altoparlante; cassa acustica JA kakuseiki, supîkâ NE luidspreker m. PT (Port.) altifalante; (Braz.) alto-falante RU gromkogovoritel', dinamik SV högtalare KP kapaŭskultiloj

lavab/o = lav/uj/o

lav/i la manĝ/il/ar/o/n = pur/ig/i la manĝ/il/ar/o/n Purigi la vazojn kaj aliajn manĝilojn per akvo post manĝo. AN do the dishes, do the washing-up FI pestä astiat, tiskata FR faire la vaisselle GE (ab)spülen HE le'hadi'ah et hakelim HI fregar los platos HU mosogat IT lavare i piatti JA ŝokuĵi no atokatazuke o suru; ŝokki o arau NE de vaat doen, de afwas doen PT lavar a louça RU myt' posudu SV diska KP gargari, vazlavilo = vazlavmaŝino, vazlesivo = vazdeterganto

lav/maŝin/o Maŝino por lavi tolaĵojn kaj vestaĵojn. AN washing machine FI pesukone FR machine à laver f., (Fr.) lave-linge m., (Kan.) laveuse f. GE die Waschmaschine HE ma'di'ah kelim HI lavadora f. HU mosógép IT lavatrice; lavabiancheria JA sentakki NE wasmachine v. PT máquina de lavar roupa RU stiral'naja maŝina SV tvättmaskin KP lavpulvoro, lesivo = deterganto, vazlavilo = vazlavmaŝino RIM La vorto povas ankaŭ esti uzata ekzemple pri vazlavmaŝino, se la kunteksto komprenigas, pri kio temas.

lav/pulvor/o Pulvorforma lesivo (deterganto). AN washing powder FI pesupulveri FR lessive en poudre f., poudre à laver f. GE das Waschpulver HE avkat kvisa HI detergente m. HU mosópor IT detersivo (in polvere) JA senzai NE waspoeder o. PT sabão em pó RU stiral'nyj poroŝok SV tvättmedel KP lesivo = deterganto, vazlesivo = vazdeterganto

lav/tuk/et/o Peco da mola, akvosorbanta ŝtofo, uzata por lavi la haŭton. AN flannel, washcloth FI pesulappu, pesurätti FR (Fr.) gant de toilette m., (Kan.) débarbouillette f. GE der Waschlappen HE matlit-raĥaca HI paño m. para el aseo, manopla f., toallita f. HU mosdókesztyű IT pezzuola (per lavarsi); guanto da bagno JA tenugui, taoru NE washandje PT toalha; (Port.) esfregão de rosto RU moĉalka SV tvättlapp

lav/uj/o = lavab/o Pelvo fiksita al muro, aŭ enkonstruita en kuireja aŭ baneja lavtablo, kun krano kaj defluilo. AN washbasin, (en kuirejo) sink FI pesuallas, lavuaari FR (en kuirejo) évier m., lavabo m. GE das Waschbecken HE kijor HI (baneja) lavabo m.; (kuireja) fregadero m., pila f. HU (mosdó)kagyló IT lavandino; lavabo; lavello, acquaio JA senmenĵo, ŝinku NE wastafel v.(m.) PT lavatório, lavabo, pia RU umyval'nik, rukomojnik SV (baneja, Svedio) tvättställ, (Finnlando) lavoar; (kuireja) diskho KP pelvo

lent/o La semo de la herbo Lens culinaris, kaj tiu herbospecio mem. AN lentil FI linssi (kasvi) FR lentille f. GE die Linse HE adashim (pluralo) HI lenteja f. HU lencse IT lenticchia JA hiramame, renzu mame NE linze v.(m.) PT lentilha RU ĉeĉevica SV lins

maiz(/o)/kaĉ/o = polent/o Densa, flava kaĉo el maizfaruno. AN polenta FI maissipuuro FR polenta f. GE der Maisbrei HE dajsat tiras HI papilla f. de maíz HU puliszka IT polenta JA kôn sûpu NE polenta v.(m.) PT papa de milho, polenta RU kukuruznaja kaŝa, mamalyga, polenta SV polenta, majsgröt

mam/lakt/o = patrina lakto

mam/nutr/i Nutri per sia mamlakto. AN breastfeed, nurse FI imettää FR allaiter, nourrir au sein, donner le sein, donner à téter GE stillen HE le'hanik HI dar (el) pecho, dar teta, (criar), amamantar HU szoptat IT allattare JA bonjû o nomaseru, bonjû de sodateru NE zogen, de borst geven, voeden PT amamentar RU kormit' grud'ju SV amma KP patrina lakto = mamlakto

manĝ/et/ej/o Restoracio por rapida kaj malmultekosta manĝado. AN snack bar FI pikaruokapaikka FR (Kan.) casse-croûte m., snack-bar m. GE die Imbissstube HE miznon mahir HI bar m., cafetería f., (sur plaĝo) chiringuito m. HU büfé IT tavola calda JA fâsuto fûdo ŝoppu NE snackbar v. en m. PT bar, (Braz.) lanchonete RU zakusoĉnaja SV ? matställe, ? barservering KP manĝeto, picejo

manĝ/et/o Malĉefa, ofte neregula manĝo inter la ĉefaj. AN snack FI välipala FR collation f. GE der Imbiss HE aruĥat bejnajim HI (antaŭlunĉe) aperitivo m., pincho m., (postlunĉe) merienda f. HU tízórai, uzsonna IT merenda, spuntino JA ojacu NE snack m. PT lanche, merenda RU zakuska, eda v promeĵutke meĵdu osnovnymi priëmami piŝĉi SV mellanmål KP lunĉo, manĝetejo, matenmanĝo, tagmanĝo, vespermanĝo

manĝ(/o)/fork/o = fork(et)o

maten/manĝ/o Matena manĝo. AN breakfast FI aamiainen FR petit déjeuner m., (Kan. k. aliaj reg.) déjeuner m. GE das Frühstück HE aruĥat boker HI desayuno m. HU reggeli IT colazione JA ĉôŝoku, asagohan NE ontbijt o. PT (Port.) pequeno almoço, (Braz.) café da manhã, desjejum RU zavtrak SV frukost KP manĝeto, tagmanĝo, vespermanĝo

matrac/o Plata sako, remburita aŭ risorta, sur kiu oni kuŝas enlite. AN mattress FI patja FR matelas m. GE die Matratze HE mizran HI colchón m. HU matrac IT materasso JA mattoresu NE matras v.(m.) en o. PT colchão RU matras SV madrass KP kapkuseno, lit(o)tuko, remburaĵo

matur(/ig/it)/a fromaĝ/o Fromaĝo stokita tiom da tempo, ke ĝia gusto akiris akran nuancon. AN mature cheese FI kypsä juusto, vahva juusto FR fromage affiné m., fromage mûr m. GE ein reifer Käse HE ? gvina be'ŝela HI queso m. curado/fuerte/viejo HU csemegesajt IT formaggio stagionato JA ĵukusei ĉîzu NE belegen kaas m. PT queijo RU zrelyj syr SV lagrad (stark) ost

mel/hund/o Hundo de raso tre mallong-krura. AN dachshund, (familiare) sausage dog FI mäyräkoira FR basset allemand m., teckel m. GE der Dackel, der Teckel, der Dachshund HE taĥŝon, kelev taĥaŝ HI perro m. tejonero/zarcero/salchicha, "basset" m., "teckel" m. HU tacskó IT (cane) bassotto JA basetto, dakkusu hundo NE dashond m. PT cão-salsicha, bassé RU taksa SV tax

melon/o Frukto de la herbo Cucumis melo, kaj tiu herbo mem. AN melon FI meloni FR melon m. GE die Melone HE melon HI melón m. HU sárgadinnye IT melone, popone JA melon NE meloen m. en v. PT melão RU dynja SV melon KP akvomelono

melopsitak/o KP papageto

mem/mal/ŝalt/o Funkcio de aparato, kiu aŭtomate malŝaltas sin post certa tempo aŭ ekzemple post la finiĝo de la sonbendo aŭ vidbendo. AN auto stop FI automaattipysäytys FR arrêt automatique m. GE die Endabschaltung HE mafsik otomatit HI apagado m. automático HU önkioldás IT arresto automatico JA ĵidôsuicĉi NE auto-stop m. PT paragem automática, desligamento automático RU avtostop SV ? auto-stoppfunktion

menstru/o = monat/aĵ/o Monata sang-elfluo el la vagino de virinoj. AN period, menstruation FI kuukautiset FR menstruation f., règles f.pl. GE die Regel, die Monatsblutung HE veset, maĥzor (ĥodŝi) HI menstruación f., periodo m., regla f. HU havivérzés, menstruáció IT mestruazione, mestruazioni JA seiri NE regels mv., maandstonden PT menstruação RU menstruacija SV mens, menstruation KP menstrusorbilo, menstrutampono, menstrutuko RIM "Monataĵo" estas Zamenhofa.

menstru/sorb/il/o Tuko, tampono aŭ simila por sorbi menstruan sangon. AN sanitary protection FI kuukautissuoja FR protection périodique f. GE (menstrutuko) die (Damen)Binde; (menstrutampono) der Tampon HE tampon, ped, taĥboshet (higjenit) HI compresa f., tampón m., "támpax" m. HU intimbetét IT assorbente (igienico) (esterno o interno) JA nappukin NE maandverband o. PT absorvente (higiênico) RU (menstrual'nyj) tampon, gigijeniĉeskij paket SV mensskydd KP menstruo = monataĵo, menstrutampono, menstrutuko RIM PIV mencias "monata garnaĵo" sub "garni". Jorge Camacho proponis "monatilo".

menstru/tampon/o Menstrusorbilo enŝovata en la vaginon. AN tampon FI (kuukautis)tamponi FR tampon (hygiénique, périodique) m. GE der Tampon HE tampon HI tampón m., "támpax" m. HU tampon IT tampone, assorbente interno, tampax JA tanpon NE tampon m. PT absorvente interno, "OB" RU (menstrual'nyj) tampon SV tampong KP menstruo = monataĵo, menstrusorbilo, menstrutuko

menstru/tuk/o Ŝtofa aŭ celuloza menstrusorbilo. AN sanitary towel/napkin (brite/usone), sanitary pad FI (kuukautis)side FR serviette (hygiénique, périodique) f., protège-dessous m. GE die (Damen)Binde HE ped, taĥboshet (higjenit) HI compresa f. HU (menstruációs) kendő IT assorbente (igienico) JA nappukin NE maandverband o. PT absorvente (higiênico) RU (menstrual'naja) prokladka SV (dam)binda KP menstruo = monataĵo, menstrusorbilo, menstrutampono

mez/a fingr/o = mezfingro

mez/a lern/ej/o = mezlernejo

mez/fingr/o = mez/a fingr/o La plej longa fingro de la mano, inter la montrofingro kaj la ringofingro. AN middle finger FI keskisormi FR majeur m. GE der Mittelfinger HE ama HI dedo m. (del) corazón HU középső ujj IT (dito) medio JA nakajubi NE middelvinger, middenvinger m. PT dedo médio RU srednij palec SV långfinger KP dikfingro = polekso, montrofingro, ring(o)fingro, etfingro = eta fingro

mez/lern/ej/o = mez/a lern/ej/o Lernejo por gejunuloj post la bazlernejo, ĝis la aĝo proksimume de 18 jaroj. AN secondary school, middle school FI lukio, nuorisoasteen koulu, keskiasteen koulu FR école secondaire f., (Fr.) lycée m. GE die Realschule, die Mittelschule HE (bejt-sefer) tiĥon HI bachillerato m., instituto m. (de enseñanza media, de segunda enseñanza, de bachillerato) HU középiskola IT scuola secondaria, scuola (media) superiore JA ĉûgakkô, kôkô NE middenschool v.(m.), humaniora mv. PT ginásio RU srednjaja ŝkola SV gymnasium, realskola KP bazlernejo = elementa lernejo RIM La vorto povas eventuale inkluzivi ankaŭ diversajn metilernejojn. Por nomi mezlernejon kun ĝeneral-eduka programo, ofte preparantan por universitataj studoj, ekzistas la vortoj "gimnazio" kaj "liceo", kiujn tamen ne eblas difini internacie.

miks/il/o = likv/ig/il/o Elektra aparato konsistanta el ujo kun ena rapide rotacianta tranĉilo por miksi, likvigi aŭ kaĉigi manĝaĵojn. AN mixer, blender FI (teho)sekoitin FR mélangeur m., (Fr.) mixer m. GE der Mixer HE me'arbel HI batidora f., "túrmix" f., robot m. de cocina HU turmix(gép) IT frullatore JA mikisâ NE mixer m. PT misturadora, (Braz.) liquidificador RU mikser SV mixer KP centrifugi, citronpremilo, kirlilo = ŝaŭmigilo

mod/kant/o = furorkanto

modl/o/past/o = kned/past/o Argilsimila diverskolora pasto, uzata por lude modli. AN modelling paste, Plasticine FI muovailuvaha FR pâte à modeler f., plasticine f. GE das Plastilin, die Knetmasse HE plastelina HI plastilina f., plastelina f. HU gyurma IT plastilina, pasta per modellare JA nendo NE plasticine v.(m.) PT (Port.) plasticina, (Braz.) massa de modelar RU plastilin SV modellera RIM Ne konfuzu ĝin kun "modla argilo", vera argilo uzata de artistoj.

monat/aĵ/o = menstruo

montr/o/fingr/o Tiu fingro de la mano, kiu estas plej proksima al la dikfingro. AN index finger FI etusormi FR index m. GE der Zeigefinger HE (ecba) mora HI (dedo) índice m. HU mutatóujj IT indice JA hitosaŝi jubi NE wijsvinger m. PT (dedo) indicador RU ukazatel'nyj palec SV pekfinger KP dikfingro = polekso, mezfingro = meza fingro, ring(o)fingro, etfingro = eta fingro

motor/a rul/seĝ/o = elektr/a rul/seĝ/o Rulseĝo iranta per elektra motoro, regata de la uzanto. AN motorized wheelchair FI moottorikäyttöinen pyörätuoli FR fauteuil roulant électrique m. GE der Motorrollstuhl HE kise galgalim muna HI silla f. de ruedas eléctrica / con motor HU elektromos rokkantkocsi IT sedia a rotelle elettrica JA dendô kurumaisu NE gemotoriseerde rolstoel m. PT cadeira de rodas eléctrica RU motorizovannaja invalidnaja koljaska SV motordriven rullstol, permobil KP rulseĝo

muel/il/o Aparato por pulvorigi aŭ diserigi frotante, ekz. grenon aŭ kafgrajnojn. AN grinder (ekz. coffee grinder) FI mylly (ekz. kahvimylly) FR moulin m. GE die Mühle HE taĥana HI molino m.; (kafmuelilo) molinillo m. HU (kávé)daráló IT mulino; macinino; macina JA seihunki, mîru NE molen m. PT moinho RU mel'nica, (kafmuelilo) kofemolka, (viandomuelilo) mjasorubka SV kvarn (kaffe-, kött-) KP pistujo, raspilo, ventmuelejo = ventmuelilo

muk/i 1. (Pri nazo:) ellasi fluantan mukon: via nazo mukas, lasu min tuki ĝin! 2. (Pri homo:) havi mukantan nazon: la infano tusas kaj mukas. AN have a runny nose FI 1. vuotaa (nenä) 2. (joltakulta) vuotaa räkää nenästä FR 1. couler 2. avoir la morve au nez GE 1. laufen 2. la infano mukas = Dem Kind läuft die Nase HE (verbo) lehazil, (adjektivo) zav, menuzal HI moquear HU taknyos IT 1. colare, gocciare 2. avere il naso che cola, avere la goccia al naso JA hanamizu ga deru NE eem loopneus hebben, je neus loopt PT ? RU teĉ' (o nose) SV snora, vara snuvig KP muko, poŝtuko = naztuko

muk/o Korpa substanco eligata de diversaj membranoj, i.a. de tiu en la nazo dum nazkataro. AN mucus, (familiare, pri nazo) snot FI lima, räkä FR (naza) morve f., (ĝenerale) mucus m. GE der Schleim HE nazelet, mej ĥotem HI moco m. HU takony IT muco; moccio, moccolo, muco nasale JA nen'eki, hanamizu NE slijm o. en m., (naz-muko) snot o. en m. PT muco; (nazmuko) meleca, ranho RU sliz', sopli SV snor, slem KP muki, puŝtuko = naztuko

mustard/o Spicaĵo el pistitaj semoj de la blanka sinapo, miksitaj kun vinagro. AN mustard FI sinappi FR moutarde f. GE der Senf HE ĥardal HI mostaza f. HU mustár IT mostarda JA masutâdo NE mosterd m. PT mostarda RU gorĉica SV senap KP spico

muŝ/a amanit/o = muŝ/fung/o Venena fungo de la specio Amanita muscaria. AN fly agaric FI punakärpässieni, (punainen) kärpässieni FR ammanite tue-mouches f. GE der Fliegenpilz HE ? HI amanita f. muscaria HU légyölő galóca IT ovolaccio, ovolo malefico, agarico moscario, tignosa dorata JA benitengudake NE vliegenzwam v.(m.) PT amanita RU muĥomor SV röd flugsvamp RIM PIV2 havas unuavice "muŝa amanito", sed mencias ankaŭ "muŝfungo". EB 363/10 proponas "muŝfungo".

muŝ/fung/o = muŝa amanito

mut/a natur/o = sen/viv/a scen/o Pentraĵo prezentanta senmovajn objektojn, ekzemple florojn aŭ fruktojn. AN still life FI asetelma FR nature morte f. GE das Stillleben HE domem HI naturaleza f. muerta, bodegón m. HU csendélet IT natura morta JA seibucuga NE stilleven o. PT natureza morta RU natjurmort SV stilleben

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

N

(nukso)

naz/tuk/o = poŝtuko

neces/ej/a paper/o = neces/paper/o Papero uzata en la necesejo. AN toilet paper FI vessapaperi FR papier hygiénique m., papier de toilette m. GE das Toilettenpapier, das Klopapier HE ne'jar toalet HI papel m. higiénico HU WC-/toalettpapír IT carta igienica JA toiretto pêpâ, otoŝigami NE wc-papier o., toiletpapier o. PT papel higiénico RU tualetnaja bumaga SV toalettpapper KP necesejo, neceseja seĝo = necesseĝo = necesujo

neces/ej/a seĝ/o = neces/seĝ/o = neces/uj/o Neceseja instalaĵo por feki aŭ urini, ordinare kun akvo-ŝprucigilo por elpeli la ekskrementojn. AN toilet seat; toilet bowl FI vessanpytty, WC-istuin FR toilette f., cuvette (sanitaire, de w.c.) f., (Fr.) w.-c. m. GE die Toilette, das Klosett HE asla HI taza f. (del váter), retrete m., inodoro m. HU WC-kagyló IT tazza (del gabinetto), vater, "WC" JA jôŝiki toire no benza NE wc-pot m. PT privada, vaso sanitário RU unitaz SV toalettstol KP bideo, gargari, neceseja papero = necespapero, necesejo RIM La uzo de "necesujo" en ĉi tiu signifo estas ne malofta, sed laŭ la Fundamento "necesujo" estas io alia: ujo el ŝtofo, plasto, ligno ktp., entenanta la konstante bezonatajn iletojn (PIV). Sed eblas ankaŭ rigardi la du "necesujojn" homonimoj.

neces/ej/o Ĉambro aŭ aparta budo por feki kaj urini. AN toilet, WC, (usone) bathroom FI vessa, käymälä FR toilettes f.pl., salle de bain f., salle de bains f.; (Fr.) cabinets m.pl., lavabos m.pl., w.-c. m.pl., vécés f.pl. GE die Toilette, das Klo(sett), das WC HE bejt ŝimuŝ, ŝerutim HI servicio(s) m.(pl.), retrete m., váter m. HU WC, vécé IT gabinetto JA toire NE toilet o., WC m. PT sanitário, toalete RU tualet, ubornaja SV toalett KP banĉambro, neceseja papero = necespapero, neceseja seĝo = necesseĝo = necesujo

neces/paper/o = neceseja papero

neces/seĝ/o = neceseja seĝo

neces/uj/o = neceseja seĝo

ne/ĉif/ebl/a = negladenda

ne/glad/end/a = ne/ĉif/ebl/a (Pri ŝtofo aŭ vestaĵo:) kiu ne bezonas gladadon post lavado. AN drip-dry, permanent press, non-iron FI rypistymätön, silittämättä sileä FR infroissable GE bügelfrei HE (bad) al-kemet HI que no se arruga, inarrugable; de no planchar, que no necesita planchado; de raya permanente (pantalono) HU gyűrhetetlen IT ingualcibile; non-stiro JA nôairon kiĵi, pâmanento kakô NE zelfstrijkend PT não amarrota RU nemnuŝĉijsja SV strykfri, skrynkelfri KP gladilo, pendgutigi = pendsekigi

nok/o KP knedliko

nombr/ad/rim/aĵ/o = nombradversaĵo

nombr/ad/vers/aĵ/o = nombr/ad/rim/aĵ/o Versaĵo por elekto de serĉonto aŭ alia ludonto. AN counting-out rhyme FI leikkiluku FR comptine f. GE der Abzählvers, der Auszählreim HE "en-den-dino" HI (verbo) echar a suertes, sortear HU kiszámoló IT conta, filastrocca (per la conta) JA utacuki ĵanken NE aftelrijmpje PT "uni-duni-tê" RU sĉitaloĉka SV räkneramsa KP kaŝludo, tuŝludo

not/o (En lernejo:) prijuĝo en formo de cifero, litero aŭ alia fiksa mezurunuo pri la rezultoj de lernejano en unu ekzameno aŭ unu fako. AN mark FI numero (koulussa), arvosana FR note f. GE die Note, die Zensur HE cijun HI nota f. HU (érdem)jegy, osztályzat IT voto JA cûĉihjô, cûŝinbo NE punten mv. PT nota RU ocenka, otmetka SV betyg KP ekzameno, fako

nov/aĵ/o/j (En televido aŭ radiofonio:) elsendo kun novaĵoj. AN news FI uutiset FR nouvelles f.pl., informations f.pl., bulletin d'informations m., (Kan., en televido) téléjournal m. GE die Nachrichten HE ĥdaŝot HI noticias f.pl., parte m., (televido) telediario m. HU hírek, krónika IT notiziario JA njûsu NE nieuws o., journaal o. PT notícias RU novosti SV nyheter, nyhetsprogram

obstin/a Jo/ĉj/o = staremulo

oliv/ole/o Oleo produktata per premado de maturaj olivoj. AN olive oil FI oliiviöljy FR huile d'olive f. GE das Olivenöl HE ŝemen zajit HI aceite m. de oliva HU olívaolaj IT olio (d'oliva) JA orîbuoiru NE olijfolie v.(m.) PT azeite RU olivkovoe maslo SV olivolja

ond/o/papag/et/o KP papageto

oranĝ/o Frukto de la specio Citrus sinensis. AN orange FI appelsiini FR orange f. GE die Orange, die Apfelsine HE tapuz HI naranja f. HU narancs IT arancia, arancio JA orenĵi NE sinaasappel m.; (Fl.) appelsien v.(m.) PT laranja RU apel'sin SV apelsin KP citrono, citronpremilo

ord/ig/i lit/o/n = reordigi liton

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

P

pan/konserv/uj/o = pan/uj/o

pan/uj/o = pan/konserv/uj/o Kesto por konservi panon. AN bread bin FI leipälaatikko FR boîte à pain f., huche à pain f., panetière f. GE die Brottrommel HE argaz leĥem HI caja f. del pan, panera f. HU kenyeresdoboz IT portapane JA pan kêsu NE brooddoos v.(m.), broodtrommel v.(m.) PT caixa do pão, cesta de pão RU ĥlebnica SV brödburk RIM "Panujo" estas en PIV (kun iom stranga difino).

pan/rost/il/o Aparato por rosti pantranĉaĵojn. AN toaster FI leivänpaahdin FR grille-pain m. GE der Toaster, der Brotröster HE macnem, toster HI tostador(a) m.(f.) HU kenyérpirító IT tostapane JA tôsutâ NE broodrooster m. PT torradeira RU toster SV brödrost KP krad-rostilo, turnrostilo = stangorostilo

pans/aĵ/o KP pretpansaĵo

papag/et/o Eta papago el Azio, Afriko, Aŭstralio aŭ Suda Ameriko, longvosta, ofte tenata kiel dorlotbesto. AN budgerigar, budgie FI undulaatti, häkkipapukaija FR perruche f. GE der Wellensittich HE kanarit HI periquito m. HU törpepapagáj IT (malprecize:) pappagallino, parrocchetto; (ondopapageto:) pappagallino ondulato, parrocchetto canoro, melopsittaco JA inko NE papegaaitje PT periquito RU popugajĉik SV undulat RIM La ofta specio Melopsittacus undulatus nomiĝas zoologie melopsitako; komunlingve oni povas paroli pri ondopapageto.

paprik/o = ruĝ/a pipr/o Spico preparita el la sekigita kaj pulvorigita frukto de iuj kultiv-formoj de la unujara kapsiko. AN red pepper FI paprikajauhe, punapippuri FR paprika m. GE das Paprikagewürz HE paprika HI pimiento m. rojo, (Am.) chile m. rojo; pimentón m., páprika f. HU fűszerpaprika IT paprica, pepe rosso JA papurika NE paprika v.(m.), paprikapoeder o. PT piri-piri, paprica RU krasnyj perec SV paprikapulver KP kapsiko RIM Papriko povas esti pli aŭ malpli akragusta, sed ĝi estas malpli akragusta ol kajena pipro, farata el alia speco de kapsiko.

parol/il/o = laŭtparolilo

paŝ/lern/il/o = ir/ig/il/o Ringo por helpi etajn infanojn lerni paŝadon. AN walker FI ? FR marchette f. GE der Laufring, das Gehfrei HE haliĥon HI tacataca m. HU kerekes járóka, bébikomp IT girello JA katakata, hokôki NE walker m. PT (Port.) aranha; (Braz.) andador, andadeira RU ĥodunok, maneĵ (s kolësikami, dlja obuĉenija ĥod'be) SV ? gå-vagn

past/o/bul/o = knedliko

pat/o = frit/il/o Malprofunda senkovrila kaserolo kun longa tenilo, servanta por friti (PIV). AN frying pan FI (paistin)pannu FR poêle (à frire) f. GE die (Brat)Pfanne HE maĥvat HI sartén f., (nepata fritilo) freidora f. HU palacsintasütő IT padella JA huraipan NE koekepan; (Fl.) pan v.(m.) PT frigideira RU skovoroda SV stekpanna KP kaserolo, kuirpoto

patr/in/a lakt/o = mam/lakt/o Lakto produktata de virino post kiam ŝi naskis infanon. AN breast milk, mother's milk FI äidinmaito, rintamaito FR lait maternel m. GE die Muttermilch HE ĥalav em HI leche f. materna HU anyatej IT latte materno JA bonjû NE moedermelk v.(m.) PT leite materno RU grudnoe moloko SV bröstmjölk, modersmjölk KP mamnutri

pedal/rub/uj/o = pedal/sitel/o Rubsitelo, kies kovrilo estas malfermebla per pedalo sen uzo de manoj. AN pedal bin FI jalalla avattava roskasanko FR poubelle à pédale f. GE der Treteimer HE ? HI cubo m. de la basura con pedal; (paperkorbo) papelera f. con pedal HU pedálos szemetesvödör IT pattumiera (a pedale), portaimmondizie JA pedaru peiru NE pedaalemmer m. PT caixote do lixo, lixeira a pedal RU musornoje vedro s pedal'ju SV sophink som öppnas med pedal

pedal/sitel/o = pedalrubujo

pelv/o Portebla malprofunda kaj larĝa vazo por enteni fluaĵon (PV). AN basin, (wash)bowl FI (pesu)vati FR bassine f., cuvette f. GE die Schüssel HE gigit, agan HI jofaina f., palangana f. HU lavór IT catino, bacinella JA tarai NE badje, kom v.(m.) PT alguidar, bacia, bacineta RU taz SV skål KP lavabo = lavujo

pend/gut/ig/i = pendsekigi

pend/ig/il/o KP vestarko

pendol/il/o Speco de balancilo: tabulo pendanta de ŝnuroj aŭ ĉenoj. AN swing FI keinu(lauta), kiikku FR balançoire f. GE die Schaukel HE nadneda HI columpio m. HU hinta (láncos) IT altalena (sospesa) JA buranko NE schommel m. PT (Port.) baloiço, (Braz.) balanço RU kaĉeli SV (häng)gunga KP balancilo, baskulo

pend/sek/ig/i = pend/gut/ig/i Pendige sekigi lavitan tolaĵon. AN drip-dry FI kuivata (narulla), ripustaa kuivumaan FR sécher par égouttage GE austropfen lassen HE li'tlot kvisa (le'jibuŝ) HI tender HU kitereget IT stendere JA sentakumono o hosu NE laten uitdruppen PT estender RU suŝit' (bel'ë) SV dropptorka KP centrifugi, negladenda = neĉifebla

petrosel/o Herbo Petroselinum crispum, uzata kiel spico. AN parsley FI persilja FR persil m. GE die Petersilie HE petrozilja HI perejil m. HU petrezselyem IT prezzemolo; prezzemolo riccio, prezzemolo crespo JA paseri NE peterselie v.(m.) PT salsa RU petruŝka SV persilja

pic/ej/o Restoracio, kie oni manĝas ĉefe picojn aŭ povas aĉeti ilin por kunporti hejmen. AN pizzeria FI pizzeria, pitsapaikka FR pizzeria f. GE die Pizzeria HE picerija HI pizzería f. HU pizzéria IT pizzeria JA pizahausu NE pizzeria v. PT pizaria; (Braz.) pizzaria RU piccerija SV pizzeria KP manĝetejo, pico

pic/o Italdevena speco de torto el salita pasto, kutime garnita per tavolo da tomatoj, fromaĝo, anĉovoj, olivoj ktp. (PIVS). AN pizza FI pizza, pitsa FR pizza f. GE die Pizza HE pica HI pizza f. HU pizza IT pizza JA piza NE pizza v.(m.) PT pizza RU picca SV pizza KP picejo

pir/o Frukto de pirarbo (pirujo), el la specio Pyrus communis. AN pear FI päärynä FR poire f. GE die Birne HE agas HI pera f. HU körte IT pera JA naŝi NE peer v.(m.) PT pera RU gruŝa SV päron KP pomo

pis/i Ĉiutaga vorto por 'urini'. AN (have a) pee, (por infanoj) make wee-wee FI pissata, pissiä FR faire pipi GE Pipi machen HE la'asot pipi, le'haŝtin, (por infanoj) le'hartiv HI (triviale) mear; (infanoj) hacer pipí, hacer pis HU pisil IT fare (la) pipì; pisciare JA oŝikko suru NE plassen, pipi doen PT fazer xixi RU pisat', pisit' SV pissa, kissa KP kaki, pispoto, puruma, vindi

pis/pot/o Vazo, en kiun malgrandaj infanoj kakas kaj pisas. AN potty FI potta FR (petit) pot m. GE das Töpfchen HE sir HI orinal m., bacinilla f., (Am.) escupidera f. HU bili IT vasetto, vasino; vaso (da notte) JA omaru NE potje, pot m. PT bacio, penico RU (noĉnoj) gorŝok SV potta KP kaki, pisi, puruma RIM En ĉiutaga lingvo oni ofte povas paroli nur pri "poto".

pist/il/o Batilo de pistujo. AN pestle FI survin, petkel FR pilon m. GE der Stößel HE eli HI mano/maja f. del mortero/almirez HU mozsárütő IT pestello JA surikogi NE stamper m. PT pilão, mão do almofariz RU pestik SV mortelstöt KP pistujo

pist/uj/o Ŝtona aŭ metala ujo por erigi ion malmolan, ekz. spico-grajnojn, batante ĝin per pistilo. AN mortar FI huhmar, mortteli FR mortier m. GE der Mörser HE maĥteŝ HI mortero m., almirez m. HU mozsár IT mortaio JA suribaĉi NE vijzel m. PT pilão RU stupka SV mortel KP muelilo, pistilo

plastr/o = pretpansaĵo

plekt/i Kunigi harojn, fadenojn kaj similajn krucante ilin regule kaj multfoje. AN plait, braid FI punoa, palmikoida FR tresser, natter GE flechten, knüpfen HE li'ŝzor, li'kloa HI trenzar, entrelazar HU fon IT intrecciare JA musubu, amu, tabaneru NE vlechten PT entrelaçar, trançar RU plesti, spletat', zapletat' SV fläta KP harplekt(aĵ)o

plen/grajn/a = tut/grajn/a

poleks/o = dik/fingr/o

polent/o = maiz(o)kaĉo

polv/o/suĉ/i Purigi per polvosuĉilo. AN vacuum, hoover FI imuroida FR passer l'aspirateur GE staubsaugen HE liŝ'ov avak HI pasar la aspiradora HU porszívózik IT passare l'aspirapolvere JA sôĵi suru, sôĵiki de sôĵi suru NE stofzuigen PT passar o aspirador (de pó) RU ĉistit' pylesosom, "pylesosit'" SV dammsuga

polv/o/ŝovel/il/o Ŝovelilo, kun longa aŭ mallonga tenilo, por forporti polvon kaj aliajn balaaĵojn post balaado. AN dustpan FI rikkalapio FR (Fr.) pelle à poussière f., (Kan.) porte-poussière m. GE das Kehrblech HE ja'e, kaf aŝpa HI (re)cogedor m. HU szemétlapát IT paletta (per la spazzatura) JA ĉiritori NE (stof)blik o. PT pá de lixo (Braz.) apanhador (de lixo) RU sovok SV sopskyffel

pomad/o Medikamenta aŭ kosmetika ŝmiraĵo (PV, PIV). AN ointment, cream, pommade FI voide, rasva FR pommade f. GE die Salbe HE miŝ'ĥa HI pomada f. HU krém, pomádé IT pomata JA kurîmu NE pommade v.(m.) PT pomada RU krem, maz' SV pomada, salva KP haŭtkremo, ŝmiraĵo, ungvento RIM La distingo inter "pomado" kaj "ungvento" ne estas klara en la praktiko. Ofte sufiĉas tamen paroli pri "ŝmiraĵo".

pom/o Frukto de pomarbo (pomujo), el la genro Malus, precipe Malus communis. AN apple FI omena FR pomme f. GE der Apfel HE tapu'aĥ HI manzana f. HU alma IT mela JA ringo NE appel m. PT maçã RU jabloko SV äpple KP piro

pone/vost/o = harvosto

port/ebl/a telefon/o = poŝtelefono

poŝ/disk/il/o Malgranda aparato por aŭskulti kompaktajn diskojn per kapaŭskultiloj, facile kunportebla. AN portable CD player FI kannettava CD-soitin FR baladeur pour disque compact m., (R) Discman m. GE der Discman, der Taschen-CD-Spieler HE diskman HI "discman" m. HU hordozható CD-lejátszó IT (lettore portatile di CD) JA ŭôkuman NE discman m. PT discman RU karmannyj plejer kompakt-diskov SV discman, bärbar CD-spelare KP kapaŭskultiloj, kompakta disko = KD, poŝkasedilo RIM

poŝ/kased/il/o Malgranda kunportebla aparato por aŭskulti sonkasedojn per kapaŭskultiloj. AN walkman FI korvalappustereot FR baladeur m. GE der Walkman, der Taschenrekorder HE wokmen HI "walkman" m. HU sétálómagnó, walkman IT mangiacassette tascabile, mangianastri tascabile JA ŭôkuman NE walkman m. PT (Braz.) "walkman" RU (audio)plejer SV freestyle KP kapaŭskultiloj, kasedilo, poŝdiskilo

poŝ/telefon/o = port/ebl/a telefon/o Malpeza telefono, kiu ne bezonas konduktilon. AN mobile, mobile phone, cellphone FI matkapuhelin, kännykkä FR téléphone de poche m., téléphone cellulaire m. GE das Handy, das Mobiltelefon HE telefon najad, pelefon HI (teléfono) móvil m., teléfono m. portátil/celular HU mobil telefon IT telefono portatile; (telefono) cellulare, telefonino JA keitai denŭa NE zaktelefoon m., GSM m. PT telefone celular RU sotovyj telefon SV mobiltelefon KP aŭskultilo, klavi numeron RIM Ne konfuzu ĝin kun senkabla telefono (kies aŭskultilo estas libere portebla ĝis certa distanco de la bazo, kiu tamen estas konduktile konektita al la normala telefona reto).

poŝ/tuk/o = naz/tuk/o Kvadrata peco el tolo, kiun oni tenas en la poŝo kaj uzas, por viŝi al si la ŝviton, purigi la nazon ktp. (PIV); ankaŭ similuza peco el papero. AN handkerchief FI nenäliina FR mouchoir m. GE das Taschentuch HE mimĥata HI pañuelo m. HU zsebkendő IT fazzoletto JA hankaĉi NE zakdoek m. PT lenço RU nosovoj platok SV näsduk KP buŝtuko, muki, muko RIM Zamenhof uzis "poŝtuko".

pot/o KP kuir/pot/o, pis/pot/o

prem/kuir/il/o = prem/pot/o Kuirpoto hermetike fermebla por pli rapide kuiri manĝaĵon per vaporpremo en temperaturo pli alta ol 100 gradoj. AN pressure cooker FI painekattila FR autocuiseur m., (R) cocotte-minute f. GE der Schnellkochtopf HE sir laĥac HI olla f. exprés/a presión HU kukta(fazék) IT pentola a pressione JA acurjokunabe NE snelkookpan v.(m.) PT panela de pressão RU skorovarka SV tryckkokare KP kuirpoto

prem/pot/o = premkuirilo

prepar/i lit/o/n = pret/ig/i lit/o/n Fari liton preta por dormado. AN make (up) a bed FI avata vuode, sijata vuode FR faire le lit GE das Bett herrichten HE le'sader et hamita HI preparar la cama HU (meg)ágyaz IT fare il letto JA huton o ŝiku, beddo o jôisuru NE het bed opmaken PT (Port.) abrir a cama, (Braz.) fazer a cama RU rasstelit' postel' SV bädda (sängen) KP reordigi liton = ordigi liton

pret/ig/i lit/o/n = prepari liton

pret/pans/aĵ/o = plastr/o Plasta aŭ tola glubendeto kun ena pansaĵeto, surmetata sur skrap- aŭ alian vundeton. AN sticking plaster FI laastari FR pansement adhésif m. GE das (Heft)Pflaster HE isplanit, plaster HI tirita f. HU sebtapasz IT cerotto JA kattoban NE pleister v.(m.) PT curativo RU plastyr' SV plåster RIM EB 17/5 havas "adhera pretpansaĵo", sed nura "pretpansaĵo" aŭ eĉ nur "pansaĵo" plej ofte sufiĉas. Laŭ la difino de PIV, "plastro" devus havi alian signifon. PIV havas krome "sparadrapo", sed ankaŭ ĝia difino ŝajnas iom alia (EB 17/7 bildigas sparadrapon, kiu ne aspektas pretpansaĵo).

puf/maiz/o = krev/maiz/o 1. Speco de maizo (Zea mays convar. everta), kies grajnoj krevas kaj pufiĝas, kiam oni kuiras ilin. 2. La pufigitaj grajnoj de 1, ĝenerale manĝataj per la fingroj. AN popcorn FI popcorn FR 1. maïs à éclater m., maïs à pop-corn m. 2. maïs soufflé m., pop-corn m., maïs éclaté m. GE der Puffmais HE popkorn HI palomitas f.pl. (de maíz) HU pattogatott kukorica IT 2. granoturco soffiato, "pop-corn" JA poppukôn NE 1. pofmaïs m. 2. pop-corn; gepofte maïs m. PT pipoca RU vozduŝnaja kukuruza SV popcorn

pulover/o = pulovr/o Longmanika, nemalfermebla trunkvestaĵo, surmetata sur aliajn vestaĵojn (plej ofte ĉemizon). AN pullover FI villapaita; (college)pusero FR (Fr.) pull m., pull-over m.; (Kan.) chandail m. GE der Pullover HE sveder HI jersey m., (Am.) pulóver m. HU pulóver IT pullover; maglione JA andâŭeâ NE pullover m. PT pulover RU pulover SV tröja KP ĉemizo, jako

pulovr/o = pulover/o

pulp/suk/o = kaĉ/o/suk/o Fruktosuko kun diserigita pulpo. AN fruit juice with pulp FI hedelmälihainen täysmehu FR jus avec pulpe m. GE der Saft (mit Fruchtfleisch) HE dajsat-perot HI zumo m. con pulpa, (Am.) jugo m. con pulpa HU lé (rostos) IT succo e polpa (di frutta) JA cubucubu ĵûsu NE diksap o., sap met vruchtvlees, pulp v.(m.) PT batido RU sok s mjakot'ju SV juice med fruktkött KP pureo

pure/o Legomo aŭ viando pistita kaj trakribrita (PIVS). AN purée FI sose FR purée f. GE das Püree HE mahit tapuĥej adama, pire HI puré m. HU püré IT purè, purea JA pjûre NE puree v.(m.) PT puré RU pjure SV puré, mos KP pulpsuko = kaĉosuko

pur/ig/i la manĝ/il/ar/o/n = lavi la manĝilaron

pur/um/a (Pri infano:) kiu ne plu bezonas vindaĵon. AN toilet trained, potty trained FI joka tekee pottaan, joka käy potalla FR propre GE sauber HE gamul (meĥitulim) HI que no se hace pis, que no se orina, que no moja las sábanas HU szobatiszta IT che non se la fa più addosso JA omucu ga (toreta / hazureta) NE zindelijk PT que já largou as fraldas RU kotoryj "ne pisaetsja" SV som har slutat med blöjor KP kaki, pisi, pispoto, vindi

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

R

radiator/o 1. Aparato kun varmakva tubaro aŭ elektra rezistilo, uzata por hejti ĉambron. 2. Aparato, kiu malhelpas troan varmiĝon de motoro. AN radiator FI 1. lämpöpatteri 2. jäähdytin FR radiateur m. GE der Heizkörper HE makren, radiator HI radiador m. HU 1. radiátor 2. (motor)hűtő IT 1. termosifone, radiatore 2. radiatore JA 1. suĉîmu hîta, 2. raĵietâ NE radiator m. PT 1. (Port.) calorífero, (Braz.) aquecedor 2. radiador RU 1. (otopitel'naja) batareja, (elektra) obogrevatel' 2. radiator SV 1. värmeelement 2. kylare KP hejt(o)forno RIM radiatoro (en 1-a senco) kaj hejtoforno estas hejtiloj.

ramp/i (Pri bebo:) 1. Iri trenante sin sur la ventro per la helpo de la membroj. 2. Iri sur la manoj kaj genuoj, = kvarpiedi. AN crawl FI 1. ryömiä 2. kontata FR 1. ramper 2. marcher à quatre pattes GE 1. krabbeln 2. kriechen HE lizĥol HI andar a gatas, gatear HU 1. mászik 2. négykézláb jár IT gattonare; 1. strisciare (sul pavimento) 2. muoversi carponi, camminare a quattro zampe JA 1. haŭ, harabaŭ, 2. haihai suru NE 1. kruipen 2. op handen en voeten gaan PT engatinhar RU polzat' SV 1. åla, kravla 2. krypa

rasp/il/o Kuireja ilo el truita lado kun akraj elstaraĵoj por diserigi legomojn, fromaĝojn k.a. AN grater FI raastinrauta FR râpe f. GE die Reibe HE pumpija HI rallador m. HU (konyhai) reszelő IT grattugia JA oroŝiki NE rasp v.(m.) PT ralador RU tërka SV rivjärn KP muelilo

rembur(/aĵ)/o Mola materialo, per kiu oni pufigas kaj plenŝtopigas kusenon, apogseĝon, mortan beston konservotan k.s. AN padding, upholstering FI täyte (ei ruoassa) FR rembourrage m. GE die Polsterung HE ripud HI relleno m. (no de alimentos) HU kárpitozás, párnázat IT imbottitura JA cumemono NE vulling v., wattering v., vulsel o. PT forro, enchimento, estofo RU nabivka (v mjagkoj mebeli) SV stoppning KP farĉo, kuseno, matraco

re/ord/ig/i lit/o/n = ord/ig/i lit/o/n Post dormado pretigi liton por dumtaga uzado. AN make a bed FI sijata vuode FR faire le lit GE das Bett machen HE le'sader et hamita HI hacer la cama HU beágyaz IT rifare il letto JA beddo meiku suru NE het bed opmaken PT (Braz.) fazer a cama RU zastelit'/zapravit' postel' SV bädda (sängen) KP superkovrilo = supra kovrilo, prepari liton = pretigi liton

rest/mon/o Mono rericevata, kiam oni pagas per monbileto pli valora ol la pagenda sumo. AN change FI vaihtoraha FR monnaie f. GE das Wechselgeld HE odef HI vuelta f. HU visszajáró (pénz) IT resto JA ocuri NE wisselgeld o. PT troco RU sdaĉa SV växel(pengar)

re/vind/i Ŝanĝi la vindaĵon (vindotukon) de infano. AN to change (the baby) FI vaihtaa vaippa (vauvalle) FR changer (changer la couche; changer le bébé de couche) GE die Windel wechseln HE le'haĥlif (ĥitul) HI cambiar los pañales HU tisztába tesz, (be)pelenkáz IT cambiare (il pannolino) JA kigae o saseru NE een luier verwisselen, verschonen PT mudar a fralda, trocar (a) fralda RU smenjit' pelënki, perepelenat' SV byta blöja KP vindi, vindaĵo = vindo = vindotuko, vindotablo = vartotablo

ring(/o)/fingr/o La fingro inter la mezfingro kaj la etfingro. AN ring finger FI nimetön (sormi) FR annulaire m. GE der Ringfinger HE kmica HI (dedo) anular m. HU gyűrűsujj IT anulare JA kusuri jubi NE ringvinger m. PT (dedo) anular RU bezymjannyj palec SV ringfinger KP dikfingro = polekso, montrofingro, mezfingro = meza fingro, etfingro = eta fingro

rosin/o = sekvinbero

ruĝ/a bet/o La manĝebla malhele aŭ karmine ruĝa radiko de kelkaj kultiv-formoj de la ordinara beto (herbo Beta vulgaris); ankaŭ tiu herbo mem. AN beetroot FI punajuuri FR betterave f. GE (die) rote Bete HE selek adom HI remolacha f. HU cékla IT barbabietola rossa JA akadaikon (por salato) NE rode biet m. PT beterraba RU svëkla SV rödbeta KP beto, folibeto

ruĝ/a pipr/o = papriko

rukt/et/o Malgranda rukto de bebo post ekz. laktotrinkado. AN burp FI röyhtäisy FR rot m., renvoi m. GE das Bäuerchen HE ŝihuk, grepc HI eructo m., regüeldo m. (del bebé) HU böfi IT ruttino JA geppu NE boertje PT arrotinho RU otryĵka SV rapning KP vometi

rul/kned/il/o = rul/prem/il/o Cilindro, kutime ligna, kun teniloj ambaŭfine, por rule platigi paston. AN rolling pin FI kaulin FR rouleau à pâtisserie m. GE die Nudelrolle, die Teigrolle HE ma'aroĥ HI rodillo m. (de cocina) HU sodrófa IT matterello, mattarello JA menbô NE deegrol v.(m.) PT rolo da massa, rolo (de macarrão) RU skalka SV brödkavel

rul/prem/il/o = rulknedilo

rul/sak/o Sakĉareto diversmateriala, durada, kiun oni kunprenas al vendejo por transporti varojn hejmen. AN wheeled shopping basket, shopping trolley FI ? FR poussette (de marché) f. GE die (Einkaufs)Rolltasche HE agala HI carrito m. de la compra HU kerekes szatyor IT carrello (per la spesa) JA bagî, kjarî NE caddie m. PT carrinho de feira RU sumka na kolësaĥ SV shoppingvagn KP aĉetĉareto

rul/seĝ/o Seĝo kun radoj, uzata de handikapuloj. AN wheelchair FI pyörätuoli, rullatuoli FR fauteuil roulant m. GE der Rollstuhl HE kise galgalim HI silla f. de ruedas HU tolószék IT sedia a rotelle JA kurumaisu NE rolstoel m. PT cadeira de rodas RU kreslo-katalka, invalidnoe kreslo SV rullstol KP motora rulseĝo = elektra rulseĝo, sidĉar(et)o

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

S

(salono sojo spico)

sabl/o/form/il/o = sabloformujo

sabl/o/form/uj/o = sabl/o/form/il/o = sabl/o/muld/il/o Ludilo por formi figuron el malseketa sablo. AN sand mold FI hiekkamuotti FR moule m. GE das Sandförmchen HE tavnit ĥol HI molde m. (para hacer figuras de arena) HU homokozóforma IT formina JA ? NE zandvormpje PT caixa/formas de modelagem (para areia) RU (pesoĉnaja) forma, formoĉka SV sandkakform KP sablujo = sablokesto

sabl/o/kest/o = sablujo

sabl/o/muld/il/o = sabloformujo

sabl/uj/o = sabl/o/kest/o Granda malfermita kaj malalta kesto, entenanta sablon por infanaj ludoj. AN sand box, sandpit FI hiekkalaatikko FR bac à sable m. GE der Sandkasten HE argaz ĥol HI cajón m. de arena (para jugar los niños) HU homokozó IT buca della sabbia; ? recinto con sabbia JA sunaba NE zandbak m. PT caixa de areia (para crianças) RU pesoĉnica SV sandlåda KP sabloformujo = sabloformilo = sablomuldilo

salam/o Dika, spicita, malmola kolbaso, longe konservebla. AN salami FI salami(makkara) FR saucisson m., (specife) salami m. GE die Salami HE naknik salami HI salami m. HU szalámi IT salame JA sarami NE salami m. PT salame RU saljami SV salami

saliv/o Likvaĵo produktata en la buŝo, kunefikanta en la digestado. AN saliva, spittle FI sylky, kuola FR salive f. GE der Speichel, die Spucke HE rok HI saliva f., baba f. HU nyál IT saliva; bava JA cuba, daeki NE speeksel o. PT saliva, cuspo RU sljuna SV saliv, spott KP kraĉi, salivtuko

saliv/tuk/o = antaŭ/tuk(/et)/o Speciala tuko, kiun oni alligas sub la mentono de bebo (PIV). AN bib FI (por manĝo) ruokalappu, (por salivo) kuolalappu FR bavoir m., bavette f. GE das Lätzchen HE sinarit HI babero m., babaté m. HU előke IT bavaglino JA jodare kake NE morsdoekje, slab v. PT (Port.) babadouro, babete, (Braz.) babador RU slunjavĉik SV haklapp

salon/o (En loĝejo:) ĉambro por dumtaga kunestado, ofte la plej granda ĉambro. AN living room FI olohuone FR salle de séjour f., séjour m., salon m. GE das Wohnzimmer HE ĥdar orĥim, salon HI salón m., sala f. de estar HU nappali, lakószoba IT soggiorno; salone JA ima, ribingu NE woonkamer v.(m.) PT salão, sala de estar RU gostinaja SV vardagsrum KP dormoĉambro, vestiblo = antaŭĉambro RIM Iuj distingas "salonon" por akcepto de gastoj kaj "familian ĉambron" aŭ "vivoĉambron" por familia uzo, sed la distingo ŝajnas jam anakronisma en multaj socioj.

sek/glad/il/o Gladilo sen vaporo. AN dry iron FI ? kuiva (silitys)rauta FR fer à repasser au sec m., fer sec m. GE das Trockenbügeleisen HE maĝec jibuŝ HI plancha f. para planchado en seco HU szárazvasaló IT ferro (da stiro) a secco JA airon NE droogstrijkijzer o. PT ferro de passar (a seco) RU utjug SV strykjärn (utan ånga) KP gladilo, vaporgladilo

sek/vin/ber/o = rosin/o Sekigita vinbero. AN raisin FI rusina FR raisin sec m. GE die Rosine HE cimukim (pluralo) HI (uva) pasa f. HU mazsola IT uva passa, uvetta; uva secca JA hoŝibudô NE rozijn v.(m.) PT passa RU izjuminka, (pl.) izjum SV russin KP korinta sekvinbero = korinta rosino, sultana sekvinbero = sultanrosino

sen/viv/a scen/o = muta naturo

serv/o/ĉar(/et)/o Tableto sur kvar radetoj, uzata por transporti kaj prezenti manĝojn. AN (serving) trolley FI tarjoiluvaunu FR desserte roulante f., chariot à desserte m., table roulante f. GE der Servierwagen HE eglat-hagaŝa HI carrito m. (de servicio) HU zsúrkocsi IT carrello (portavivande) JA ŭagon NE serveerboy m. PT carro de sobremesas RU servirovoĉnyj stolik (na kolësaĥ) SV serveringsvagn

sid/ĉar(/et)/o Puŝata infanĉar(et)o, en kiu la infano sidas. AN pushchair, stroller FI lastenrattaat FR poussette f. GE der Sportwagen HE eglat jeŝiva HI sillita f. (de niño, con ruedas), cochecito m. HU sportkocsi (babakocsi) IT passeggino JA akaĉanrakku, bebîrakku NE wandelwagen m., buggy m. PT carrinho de bebê RU (detskaja) (sidjaĉaja) koljaska SV sittvagn KP infanĉar(et)o, faldĉar(et)o, rulseĝo

sid/iĝ/u! = sid/u! Ordono al hundo, por ke ĝi eksidu. AN sit! FI istu! FR assis! GE sitz! Platz! HE ŝev!, arca! HI ¡sienta! HU kuss!, ül! IT (a) cuccia! JA osuŭari! NE zit! PT senta! RU sidet'! SV plats!, sitt! KP bona hundo!

sku/lav/i KP gargari

soj/kaze/o = tofu/o = toŭfu/o Kazesimila, proteinriĉa manĝaĵo el sojfaboj, populara en Orienta Azio (PIV2). AN tofu, soya-bean curd FI tofu FR tofu m., fromage de soja m. GE der Sojaquark, der Tofu HE tofu, ? mikpa soja HI "tofu" m. (producto de soja japonés similar al queso fresco) HU tofu, szójasajt IT tofu, crema di soia JA tôhû NE tofoe m. PT tofu RU tofu SV tofu, sojaost KP kazeo, sojo RIM "Toŭfuo" estas la formo en la malnova PIV, sed PIV2 rekomendas la pli priskriban "sojkazeo". Ne konfuzu kun "sojviando", imitaĵo de viando farita el sojo.

(ŝmiraĵo)

ŝalot/o = askalon/o Kultiv-formo de cepo (Allium cepa gr. Aggregatum), plurjara legomo, kies nesimetriforma bulbo produktas 5-10 idbulbojn nur komencevolue entenatajn de la eksteraj tunikoj de la bulbo (PIV2). AN shallot FI salottisipuli FR échalote f. GE die Schalotte HE ŝum aŝkalon HI chalota f., chalote m., escalonia f. HU mogyoróhagyma IT scalogno JA rakkjo NE sjalot m. PT (Port.) achalota, cebolinha branca, chalota-das-cozinhas RU luk-ŝalot SV schalottenlök KP ajlo, bulbo, cepo, ŝenoprazo RIM Laŭ PIV2, "askalono" estas evitinda formo.

ŝaŭm/ig/il/o = kirlilo

ŝaŭm/plast/o Elasta, malpeza, multvezika plasto. AN plastic foam; foam rubber FI vaahtomuovi FR mousse plastique f. GE das Schaumgummi HE gum-avir, plastik mukcaf HI gomaespuma f. HU habszivacs IT gommapiuma JA happôsuĉiren NE schuimrubber m. en o., piepschuim o. PT esferovite, espuma de plástico RU penoplast SV skumplast

ŝenopraz/o Herbo de la specio Allium schoenoprasum, kies tigoj estas uzataj kiel spicherbo. AN chive(s) FI ruohosipuli FR ciboulette f. GE der Schnittlauch HE ? bacal jarok HI cebollino m. HU metélőhagyma, snidling IT erba cipollina, aglioporro, aglio cipollino JA ezonegi, asacuki NE bieslook o. PT ? cebolinha RU ŝnitt-luk, luk-rezanec SV gräslök KP ajlo, cepo

ŝlagr/o = furorkanto

ŝmink/i Intensigi, ŝanĝi aŭ refreŝigi la koloron kaj trajtojn de la vizaĝo per kosmetikaj ŝmiraĵoj kaj kolorigiloj. AN make up, put on make-up FI meikata, ehostaa FR maquiller GE schminken HE lehitaper HI maquillar, pintar HU sminkel, (ki)festi magát IT truccare, imbellettare JA okeŝô suru, meiku suru NE schminken PT maquilar RU (na)krasit'sja, sdelat' makijaĵ SV sminka, göra make up, mejka RIM Ekzemplo: Ŝi ŝminkis sin por la vespero. La difino estas iom pli vasta ol en PIV (kiu, krome, erare uzas "akcenti" anstataŭ "intensigi").

(ternukso)

tag/manĝ/o Manĝo tagmeza aŭ posttagmeza. AN dinner FI päiväruoka, lounas, päivällinen FR déjeuner m., (Kan. k. aliaj reg.) dîner m. GE das Mittagessen HE aruĥat ĉaharajim HI ? HU ebéd IT pranzo JA ĉûŝoku, ohirugohan NE middagmaal o., diner o. (se varma) PT almoço RU obed SV lunch, middag (mitt på dagen) KP lunĉo, manĝeto, matenmanĝo, vespermanĝo

T-/ĉemiz/o (pron. "to-ĉemizo") Ĉemizo aŭ subĉemizo proksimume en la formo de la majuskla litero T: kun mallongaj manikoj kaj ofte senkoluma. AN T-shirt, tee-shirt FI T-paita FR t-shirt m., tee-shirt m. GE das Freizeithemd, das T-Shirt HE ? HI camiseta f. (de manga corta) HU póló IT (maglietta a T); maglietta (giro-collo) JA T-ŝacu NE T-shirt o. PT camiseta RU majka, futbolka SV T-tröja KP ĉemizo, subĉemizo

tele/kopi/i = faksi

tele/kopi/il/o = faksilo

tele/kopi/o = fakso

tele/reg/il/o Senkonduktila aparateto mane tenata por regi aparaton (televidilon, sonaparaton ktp). AN remote control FI kaukosäädin FR télécommande f. GE die Fernbedienung HE shlat (-raĥok) HI mando m. a distancia HU távirányító IT telecomando JA rimokon NE afstandsbediening v. PT controle remoto RU DU, distancionnoje upravlenije SV fjärrkontroll

ungvent/o Medikamenta ŝmiraĵo, etendita sur tuko kaj kiun oni metas sur vundon (PV); medikamento kun firmeco de pasto, kiun oni aplikas aŭ ŝmiras sur la haŭton (PIV). AN ointment FI salva, voide FR onguent m. GE die (Wund)Salbe HE miŝĥa HI ungüento m. HU gyógykenőcs, balzsam IT unguento JA nankô NE zalf v.(m.) PT ungüento RU maz' SV salva KP haŭtkremo, pomado, ŝmiraĵo

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

V

(vestiblo)

vanil/o Planto de la genro Vanilla kaj ties preparitaj aromaj fruktoj uzataj kiel spico. AN vanilla FI vanilja FR vanille f. GE die Vanille HE ŝenef, vanil HI vainilla f. HU vanília IT vaniglia JA banira NE vanille v.(m.) PT baunilha RU vanil' SV vanilj

vapor/glad/il/o Gladilo kun akvorezervujo kaj meĥanismo por ŝprucigi vaporon sur la gladatan ŝtofon. AN steam iron FI höyry(silitys)rauta FR fer à vapeur m. GE das Dampfbügeleisen HE maĝec kitor HI plancha f. de vapor HU gőzvasaló IT ferro a vapore JA suĉîmuairon NE stoomstrijkijzer o. PT ferro a vapor RU parovoj utjug SV ångstrykjärn KP gladilo, sekgladilo, ŝprucigilo

varm/akv/uj/o Kaŭĉuka ujo por varmega akvo por varmigi liton aŭ homon. AN hot-water bottle FI kuumavesipullo FR bouillotte f. GE die Wärmflasche, die Kruke HE bakbuk ĥam HI bolsa f. de agua caliente HU hőpalack IT borsa calda JA jutampo NE warmwaterkruik v., warmwaterzak m. PT botija de água quente; (Braz.) bolsa de água quente RU grelka SV varmvattenflaska RIM Oni uzas ankaŭ "varmbotelo", sed tiu havas laŭ PIV la signifon "termoso" (izolvanda botelo por teni trinkaĵon varma aŭ malvarma).

varm/botel/o KP varmakvujo

vart/ist(/in)/o = infan/vart/ist(/in)/o Persono, kiu vartas infanojn profesie en infanejo, aŭ porokaze en la hejmo kiam la gepatroj forestas. AN babysitter, child minder FI lastenhoitaja, lapsenvahti, päivähoitaja FR (vartisto) gardien (d'enfants) m., (vartistino) gardienne (d'enfants) f. GE (profesie, eksterhejme) die Kindergärtnerin; (profesie, hejme) das Kindermädchen; (neprofesie, hejme) der Babysitter HE metapelet, ganenet HI niñero m., niñera f., (pejorative) chacha f., (hejme, por-okaze) canguro f.(m.) HU óvónő; pótmama, pótpapa IT maestra (giardiniera); puericultrice, bambinaia, bebisitter JA hobo, bebîsittâ NE babysit(ter) m. PT babá RU vospitatel'nica, njaneĉka, njanja SV barnskötare, barnflicka, barnvakt KP gastvartist(in)o, infanejo = infanĝardeno = infanvartejo

vart/o/tabl/o = vindotablo

vat/baston/et/o Purigilo el maldika plasta bastoneto kies pinto(j) estas envolvita(j) per vat-bulo. AN cotton stick FI vanupuikko, topsi FR coton-tige m. GE das Wattestäbchen HE ? HI bastoncillo m. HU fültisztító (pálcika) IT (bastoncino con cotone), (pulisci-orecchie) JA ? NE wattestokje PT palinete, "cotonete" RU vatka SV tops KP vato, vindotablo = vartotablo

vat/o Neteksita kotono, uzata por sorbi, purigi, izoli, ŝirmi. AN cotton wool FI vanu, pumpuli FR ouate hydrophile f., coton hydrophile m., coton absorbant m. GE die Watte HE cemer gefen HI algodón m. (hidrófilo) HU vatta IT ovatta, bambagia, cotone (idrofilo) JA ŭata NE watten mv. PT algodão hidrófilo RU vata SV vadd, bomull KP vatbastoneto

vaz/deterg/ant/o = vazlesivo

vaz/lav/il/o = vaz/lav/maŝin/o Maŝino por lavi la vazojn kaj aliajn manĝilojn post manĝo. AN dishwasher FI astianpesukone, tiskikone FR lave-vaisselle m. GE die (Geschirr)Spülmaschine HE madi'aĥ kelim HI lavaplatos m., lavavajillas m. HU mosogatógép IT lavastoviglie, lavapiatti JA ŝokkiaraiki NE vaatwasmachine; (Fl.) afwasmachine v. PT máquina de lavar louça RU posudomoeĉnaja maŝina SV diskmaskin KP lavi la manĝilaron = purigi la manĝilaron, lavmaŝino RIM PIV enhavas la rilatajn vortojn "vazlavejo" kaj "vazlavisto".

vaz/lav/maŝin/o = vazlavilo

vaz/lesiv/o = vaz/deterg/ant/o Likvaĵo aŭ pulvoro solvata en akvo por lavi manĝilaron. AN washing-up liquid, dishwashing liquid FI astianpesuaine FR détergent à vaisselle m. GE das Spülmittel HE nozel kelim HI (líquido) lavavajillas m. HU mosogatószer IT detersivo (per i piatti) JA daidokoro jô senzai NE afwasmiddel o., afwasdetergent o. PT detergente RU posudomojuŝĉeje sredstvo SV diskmedel KP lesivo = deterganto, vazlavilo = vazlavmaŝino

vaz/o Ujo el diversaj materialoj, de diversa formo kaj grando, por enteni likvajn aŭ solidajn substancojn (PIV, kun modifoj). AN vessel, container FI astia FR contenant m., récipient m., pot m., bocal m., vase m. GE der Behälter, das Gefäß HE kli kibul, cincenet HI recipiente m. HU edény IT vaso; stoviglia; recipiente, contenitore JA bin, jôki NE bokaal m., pot m., glas o. PT vaso, recipiente RU sosud SV vas, behållare KP kuirpoto, pispoto

veget/aĵ/a = vegetal/a Originanta el vegetaĵoj (plantoj). AN vegetable FI kasvi-, kasvis- FR végétal, aŭ légumes GE pflanzlich, vegetabilisch HE cimĥi HI vegetal HU növényi IT vegetale JA saiŝoku ŝugi(ŝa) no, saiŝoku no NE plantaardig PT vegetal RU rastitel'nyj SV vegetabilisk KP vegetara

vegetal/a = vegetaĵa

vegetar/a Konforma al senvianda nutrado. AN vegetarian FI vegetaarinen, kasvis- FR végétarien GE vegetarisch HE cimĥoni HI vegetariano HU vegetáriánus, vegetárius IT vegetariano JA saiŝoku ŝugi(ŝa) no, saiŝoku no NE vegetarisch PT vegetariano RU vegetarianskij SV vegetarisk KP vegetaĵa = vegetala RIM Ekzemple lakto povas aparteni al vegetara dieto, sed ĝi ne estas vegetaĵa (vegetala) nutraĵo.

vent/muel/ej/o = vent/muel/il/o Konstruaĵo, kie oni utiligas ventan energion (origine por mueli grenon, nun ankaŭ por aliaj celoj). AN windmill FI tuulimylly FR moulin à vent m. GE die Windmühle HE taĥanat ru'aĥ HI molino m. (de viento) HU szélmalom IT mulino a vento JA hûŝa NE (wind)molen m. PT moinho de vento RU vetrjanaja mel'nica SV väderkvarn KP muelilo

vent/muel/il/o = ventmuelejo

vesper/manĝ/o Vespera manĝo, ĉefa aŭ ne. AN evening meal, dinner, supper FI illallinen, iltaruoka, päivällinen FR dîner m., (Kan. k. aliaj reg.) souper m. GE das Abendessen HE aruĥat erev HI cena f. HU vacsora IT cena JA jûŝoku, jûgohan NE avondeten o. PT jantar RU uĵin SV kvällsmat, middag (på kvällen) KP manĝeto, matenmanĝo, tagmanĝo

vest/ark/o Rigida pli-malpli arkoforma objekto kun hoko, uzata por pendigi vestaĵojn je la ŝultrumoj. AN clothes-hanger, hanger FI vaateripustin, henkari FR cintre m. GE der Kleiderbügel HE kolav HI percha f. HU vállfa IT stampella, gruccia (per abiti), ometto JA hangâ NE (kleer)hanger m. PT cabide, cruzeta RU veŝalka, pleĉiki SV klädhängare, galge RIM Troviĝas en PIV sub la kapvorto "arko". Oni uzas ankaŭ "pendigilo" (iom pli vastasence).

vestibl/o = antaŭ/ĉambr/o (En loĝejo:) enira ĉambro tuj post la ekstera pordo, kie eblas lasi la eksterdomajn vestaĵojn. AN hall FI eteinen FR vestibule m., entrée f. GE die Diele HE mavo HI vestíbulo m., recibidor m., "hall" m. HU előszoba IT ingresso, anticamera JA genkan NE hal v.(m.), vestibule v. PT vestíbulo RU priĥoĵaja, vestibjul' SV tambur, hall, vestibul KP koridoro, salono, vestoŝranko

vesto/ŝrank/o Meblo aŭ ĉambreto por konservi vestaĵojn. AN wardrobe FI vaatekomero, vaatekaappi FR penderie f., (Kan.) garde-robe f. GE (meblo) der Kleiderschrank; (ĉambreto) die Garderobe HE aron bgadim HI armario m. HU ruhásszekrény, gardrób IT armadio (guardaroba); guardaroba JA tansu NE kleerkast v.(m.) PT guarda-roupa RU platjanoj ŝkaf, ŝifon'er SV garderob, klädskåp KP bretaro, komodo = tirkestaro, vestiblo = antaŭĉambro

veŝt/o Senmanika trunkvesto, portata sur ĉemizo (bluzo) kaj sub jako. AN waistcoat, (usone) vest FI liivi(t) FR gilet m. GE die Weste HE efod HI chaleco m. HU mellény IT panciotto, gilè JA tankutoppu NE vest o. PT colete RU ĵilet SV väst KP jako

vid/bend/aparat/o = video/aparat/o Aparato por registri moviĝantan bildon kaj sonon sur vidbendo kaj por vidigi programojn tiel registritajn. AN video (recorder), VCR (= video cassette recorder) FI videot, videonauhuri FR magnétoscope m. GE das Videogerät HE video HI vídeo m. HU videó, képmagnó IT videoregistratore JA bideodekki NE video m., videorecorder m. PT (aparelho de) vídeo RU videomagnitofon SV videoapparat KP sonaparato

video/aparat/o = vid/bend/aparat/o

vinagr/o Acido produktita el vino aŭ alio, uzata kiel spicaĵo kaj konservilo. AN vinegar FI etikka FR vinaigre m. GE der Essig HE ĥomec HI vinagre m. HU ecet IT aceto JA su NE azijn m. PT vinagre RU uksus SV vinäger, ättika

vind/aĵ/o = vind/o = vind/o/tuk/o Sorba peco el ŝtofo aŭ plasto kaj celulozo, reuzebla aŭ ne, por vindi etan infanon. AN nappy, diaper FI vaippa FR couche f. GE die Windel HE ĥitul HI pañal m. HU pelenka IT pannolino JA oŝime, omucu, kamiomucu NE luier v.(m.) PT fralda RU pelënka, podguznik SV blöja KP vindi, revindi RIM Iuj ne-reuzeblaj celulozaj vindaĵoj estas uzataj kun reuzebla plasta vindotuko; tiam "vindaĵo" kaj "vindotuko" ne estas samsignifaj.

vind/i Ĉirkaŭvolvi per tuko aŭ ŝtofa strio, ekzemple bebon, aŭ iun korpoparton por kuracado; garni etan infanon per tuko aŭ simila peco, kiu sorbas aŭ retenas ĝiajn urinon kaj fekaĵojn. AN bandage, bind up; put on a nappy/diaper FI kääriä, sitoa, kapaloida; laittaa vaippa FR (bebon) emmailloter, langer, changer; (korpoparton) envelopper, bander GE wickeln HE (bebon) le'ĥatel, (vundon) laĥboŝ HI (korpoparton, kuracocele) vendar; (bebon) poner un pañal, cambiar el pañal HU pólyáz; pelenkáz IT fasciare; mettere il pannolino JA oŝime suru, omucu o suru NE een luier omdoen PT (korpoparton, kuracocele) ligar, enfaixar, envolver; (bebon) pôr a fralda, trocar fralda RU pelenat' SV linda, förbinda; sätta på blöja KP puruma, revindi, vindaĵo, vindotablo = vartotablo RIM PIV asertas, ke "hodiaŭ oni ne plu vindas la bebojn", sed la iama signifo de "ĉirkaŭvolvado" moderniĝis al "garnado per sorba tuko".

vind/o = vindaĵo

vind/o/tabl/o = vart/o/tabl/o Tablo sur kiun oni kuŝigas bebon por purigi kaj vindi ĝin. AN changing table FI hoitopöytä FR table à langer f. GE die Wickelkommode, der Wickeltisch HE ŝulĥan haĥlafa HI mesa f. para cambiar pañales HU pelenkázóasztal IT fasciatoio JA ? NE babytafel PT trocador RU pelenal'nyj stolik SV skötbord KP vindaĵo = vindo = vindotuko, revindi, vatbastoneto

vind/o/tuk/o = vindaĵo

viv/o/ĉambr/o KP salono

vom/et/i (Pri bebo:) post laktosuĉado, eligi iom da lakto el sia stomako. AN spit up, regurgitate FI pulauttaa FR régurgiter GE spucken HE liflot HI echar (la leche/la comida), regurgitar HU felböfög IT rigurgitare JA haku NE een oprisping hebben/krijgen PT golfar RU otrygnut' SV kräkas lite, få upp KP rukteto

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

Z

zip/o Fermilo, konsistanta el du rubandoj kun vico da dentoj, (mal)endentiĝantaj unu en la alian per la interŝovo de movpeco (PIV, kun mallongigoj). AN zip (brita), zipper (usona) FI vetoketju FR (R) fermeture éclair f., fermeture à glissière f. GE der Reißverschluss HE ruĥsan (riĉ-raĉ) HI cremallera f. HU cipzár IT chiusura lampo JA fasunâ, ĉakku NE rits v.(m.), ritssluiting v. PT fecho éclair RU molnija SV dragkedja, blixtlås KP lap(fermil)o

zori/o Sandalo kun nur plandumo kaj du rimenoj, kiuj kuniĝas inter la unuaj du piedfingroj. AN flip-flop, thong FI varvassandaali FR tong m. GE die Jesuslatsche HE sandal Eilat HI chancla f., chancleta f. HU vietnami papucs IT samurai, infradito JA zôri NE (strand)slipper m. PT chinelo, sandália japonesa, sandália havaiana RU "v'etnamki" (pluralo) SV ? badsandal

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z

Post ĉiu verbo sekvas ekzemplo(j), ne difino. Rimarku, ke la listo estas kunigita el pluraj proponoj: por sama sono povas troviĝi pli ol unu verbo, kaj verŝajne neniu uzas ĉiujn verbojn en la listo.

aĥ/i speco de ĝemado
aj/i dolorkrio
anhel/i forta spirado post ekzemple kurado
bac/i obtuza kunfrapiĝo de du pezaj objektoj
be/i ŝafo
blabla/i senĉesa babilado
blek/i ia ajn bestokrio
boj/i hundo
bru/i senharmoniaj sonoj ĝenerale
bubu/i timigado de infanoj
ĉirp/i cikado, grilo, birdeto
fajf/i akuta blovsono tra rondigitaj lipoj aŭ speciala fajfilo
gak/i ansero
glugl/i likvaĵo elverŝata tra botelkolo; ridado nesukcese retenata
grak/i korvo; eligo de muko el gorĝo
graŭl/i hundo kolere murmuranta
grinc/i akuta malagrabla sono de kunfrotiĝo
grumbl/i obtuza malkontenta murmuro
grunt/i porko
ĝem/i neklaraj sonoj esprimantaj plendon, doloron
hen/i ĉevalo
hihi/i mallaŭta ridado, ofte kontraŭvole eliĝanta
hik/i singulto neplora
hup/i signalkorno de aŭto
hurl/i ventego, lupo
huŝ/i forpelado de bestoj per "huŝ"-sono
ia/i azeno
jelp/i hundido, porkido
klak/i rapida kunigo de manoj, rapida movo de lango kontraŭ la palato
kluk/i kokino
knal/i forta sono de pafo, eksplodo, vipofrapo
knar/i seka bruo de skrapado, frotado
kokerik/i virkoko
krak/i seka bruo de ŝirado, krevado, rompado
kriĉ/i mevo, rabobirdo
kri/i laŭta voĉo
kuku/i kukolo; incita serĉato en kaŝludo
kvak/i anaso, rano
kver/i kolomboj; kolombumantaj geamantoj
kvivit/i birdo
lirl/i rivereto
mek/i kapro
miaŭ/i, mjaŭ/i kato
muĝ/i bovo, leono, akvofalo, marondoj, ventego, potenca maŝino
murmur/i urso; parolanta homamaso; homo parolanta mallaŭte aŭ malkontente
pep/i kokido, pasero, muso
plaŭd/i marondoj kontraŭ rokoj; plata objekto aŭ mano kontraŭ akvo; infano en banujo
rasl/i spirado de malsanulo; ŝtonetoj en fermita ujo skuata
ronk/i brua spirado dum dormo
ronron/i kontenta kato
ror/i leono, tigro
rukul/i kolomboj; kolombumantaj geamantoj
rumor/i konfuza parolbruo de homamaso
sibl/i serpento, merlo, vento tra fendo, kuglo
singult/i spasma intermita eliĝo de aero post forta plorado aŭ ridado
sonor/i reeĥanta harmonia sono, ekzemple de preĝeja aŭ bicikla sonorilo
stertor/i raŭka malfacila spirado
suspir/i ve-spiro pro sopiro aŭ malkontento
susur/i vento tra foliaro, ĉifata papero, silka vesto
ŝmac/i brua kiso, brua maĉado
tint/i glaso kontraŭ glaso, martelo kontraŭ amboso
tondr/i fulmotondro; ia ajn laŭta bruo
tril/i birdeto melodie kantanta
ulul/i gufo, strigo, lupo
zum/i fluganta insekto; homa kantado senvorta

ANGLA: Brian Moon mailto:brian.moon@sdt.cec.be, 2, om Kläppchen, LU-5682 Dalheim, Luksemburgio

FINNA: Jouko Lindstedt mailto:jouko.lindstedt@helsinki.fi, Heinlammintie 16 B, FI-15210 Lahti, Finnlando

FRANCA: Suzanne Bolduc mailto:boldux@cam.org, 5768, av. Wentworth Côte-Saint-Luc (Québec), Kanado H4W 2S1

GERMANA: Rudolf Fischer mailto:fischru@uni-muenster.de, Gustav-Adolf-Str. 2a, DE-48356 Nordwalde, Germanujo

HEBREA: Amri Wandel mailto:AMRI@vms.huji.AC.IL, Gira, 767 Makabim, IL-71908 Doar-na Modiim, Israelo

HISPANA: Jorge Camacho mailto:jorgezafra@hotmail.com, Chantada 43, 1-J, ES-28035 Madrid, Hispanujo

HUNGARA: HIDEG Sándor mailto:hidegs@drotposta.hu, HU-1184 Budapest, Fonal u. 18. s.h., Hungarujo

ITALA: Mauro La Torre mailto:m.latorre@uniroma3.it, Dip. Scienze dell'Educazione, via Castro Pretorio, 20, IT-00185 Roma, Italujo

JAPANA: NAGATA Hiroshi mailto:hinagata@itan.okayama-u.ac.jp, Faculty of Economics, Okayama University, Tsushima, Okayama 700-8530, Japanujo

NEDERLANDA: Jorg De Mulder mailto:jorgo@agoranet.be, Muggenberglei 22, BE-2100 Deurne, Belgujo

PORTUGALA: Cícero Soares mailto:kikero@tba.com.br, Cond. Bela Vista, Lote O-3, Grande Colorado, BR-73070-018 Brasília-DF, Brazilo

RUSA: Alexander Shlafer mailto:alexs@esperanto.org, 1414 South Delaware St., San Mateo, CA 94402, Usono

SVEDA: Martin Strid mailto:martin.strid@vv.se, Mossvägen 64, SE-153 37 Järna, Svedujo

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z