tradukoj:
be cs de en es fr pl pt ru tp
*disput/i
*disputi
(ntr)
-
Prezenti partion, opinion en
disputo1:
kiam Naomi vidis, ke ŝi firme decidis iri kun
ŝi, tiam ŝi ĉesis disputi kun ŝi
[1];
pri la profundeco de niaj propraj sentoj ni ne volas disputi
[2];
vi bone dormis, dum mi sidis kaj disputis kun nia maljuna
amiko, ĉu tio estis historio, ĉu fabelo
[3];
la junaj knabinoj pasie disputas pri la libro de
Buĥarin
[4];
pri tiu demando ankoraŭ disputas teoriistoj kaj
filozofoj
[5];
kial vi volas disputi kun mi
[6]?
debati,
polemiki,
diskutikvereli,
konflikti
Rim.:
PV kaj la PIV-oj trudas al tiu verbo sencon proksiman al
„kvereli“. Kvankam vulgaruloj iam disputas tre akre
kaj kvereleme, tio ne estas nepra trajto de la verbo mem; la
ekzemploj el diversaj aŭtoroj, malnovaj kaj modernaj, pruvas
la eblon disputi amike, afable kaj respekte.
[Sergio Pokrovskij]
disputo
- 1.
-
Vorta konkuro (buŝa aŭ skriba), en kiu ĉiu el la
partoprenantaj partioj defendas siajn
tezojn (regule
prezentitajn), argumentas pri ilia pravo kaj kontestas
la tezojn de la kontraŭuloj:
pri tio mi havis kun la reĝo de elfoj plenforman disputon
[7];
subtilaj sofistaj disputoj kies celo estas nur ilia
propra gloro dum disputado, ĉu en tribunalo ĉu
en privata vivo
[8];
la Lepsika disputo estis grava evento en la
historio de Reformacio;
la organizaĵo „Europa Union Deutschland“ la 22-an
de Junio 2007 aranĝis publikan disputon pri eŭropa
lingvo-politiko
[9].
- 2.
-
Reciproka pretendado je iu rajto, posedaĵo ktp:
post kreo de la nova federacia ŝtato, disputoj pri la
amplekso de tiuj apartaj povoj solviĝas pli ofte fare de
juĝistoj ol fare de politikistoj
[10];
la loto ĉesigas disputojn kaj decidas inter
potenculoj
[11];
pasanto, kiu sin miksas en malpropran disputon
[12];
pacienculo kvietigas disputon
[13].
disputema
- 1.
-
Kiu ofte kaj volonte disputas, polemikas:
ĝi estas la rezulto de surprizega nombro da
eksperimentoj (...) fare de la tre
bona observanto kaj tre disputema atestanto Gartner
[14]
- 2.
- (evitinde)
= Kverelema:
disputema virino.
nedisputebla
(evitinde)
-
= Nekontestebla:
havi nedisputeblan
aŭtoritateconZ.
Rim.:
Tiu vorto estas misgramatika, ĉar en Esperanto disputi ne
estas verbo transitiva, kaj la sufikso -ebl havas sencon
pasivan. La celatan sencon transitivan esprimas la verboj
„kontesti“ kaj „pridisputi“.
[Sergio Pokrovskij]
pridisputi
(tr)
-
Kontesti:
okupanta ŝtato ne rajtas esence ŝanĝi la staton de fremda
aŭ pridisputata teritorio kaj ne rajtas tie loĝigi siajn
civilulojn
[15].
tradukoj
anglaj
~i:
argue, contend, *dispute.
belorusaj
~i:
дыспутаваць, спрачацца.
ĉeĥaj
~i:
přít se.
francaj
~i:
se disputer, se quereller.
~o:
dispute;
~ema:
querelleur;
ne~ebla:
indiscutable.
germanaj
~i:
*disputiren, *streiten.
Lepsika ~o:
Leipziger Disputation.
hispanaj
~i:
disputar.
polaj
~i:
dysputować, prowadzić dysputę, spierać się;
~o 1.:
dysputa, spór;
~o 2.:
spór;
pri~i:
kwestionować.
Lepsika ~o:
dysputa lipska.
portugalaj
~i:
disputar, contender, porfiar, questionar.
rusaj
~i:
*спорить;
~o 1.:
диспут;
~o 2.:
тяжба, раздор;
~o:
спор;
~ema 1.:
придирчивый, склонный к
спорам;
pri~i:
оспорить, оспaривать.
Lepsika ~o:
Лейпцигский диспут.
tokiponaj
~o:
utala.
fontoj
1.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Rut 1:182.
H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap. 23a3.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Sambuka virineto4.
V. Varankin: Metropoliteno5.
Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko, Noto de la tradukinto6.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 2:297.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Monteto de elfoj8.
Platono, tr. D. Broadribb: La Respubliko, Parto 5a9.
Informilo por Iinterlingvistoj, 63 (4:07), p. 5a
10.
Kep ENDERBY: Unu grandan rondon
familianMonato11.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 18:1812.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 26:1713.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 15:1814.
Ĉ. Darvin, tr. Klivo Lendon: La Origino de Specioj,
ĉap. 8a15.
Eskil SVANE: Misinformaj komentojMonato
[^Revo]
[disput.xml]
[redakti...]
[artikolversio:
1.22 2010/10/06 16:30:17 ]