tradukoj: be cs de en es fa fr hu la nl pl ru

*spir/i [1]

*spiriTEZ

1.
(ntr)
Enlasi aeron en la pulmojn kaj ellasi ĝin post kiam ĝi reoksigenigis la sangon: permesu al mi ekspiri (iomete halti) [2].
2.TEZ
=elspiri 2 la ĉambro spiras la odoron de rozojB.
3.TEZ
(figure) =elspiri 3 Saŭlo, ankoraŭ spirante minacojn kaj mortigon kontraŭ la disĉiploj, iris al la ĉefpastro [3]; ĉiuj liaj versaĵoj spiras malgajecon; ĉiuj verkoj, vortoj kaj agoj de Zamenhof spiras tiun ideonZ.

spiro

Ĉiu unufoja spirago: Dio ... enblovis en lian nazon spiron de vivo [4]; fari la lastan spironZ (morti); (figure) spiro de espero blovas tra la mondo; (figure) la tutan libron mi legis unuspire (senhalte).

spirado

FIZL Spira funkcio: lia edzino, aŭskultinte la facilan kaj regulan spiradon de sia infano, sidiĝis, por kudri [5]; perdi la spiradon kurante. Atmung adem

spiregiTEZ

Malfacile kaj forte spiri: li baldaŭ renkontis kuŝantan ĉashundon, kiu spiregis kiel iu, kiu laciĝis de la kurado [6]. SIN:anheli

elspiriTEZ

(tr)
1.
Elpuŝi aeron el la pulmoj: mi elspiris la tutan aeron kaj pli profunde forĵetis la kapon malantaŭen [7].
2.TEZ
Eligi odoron, haladzon, aŭ varmon: la sablo elspiris ardantan varmegon [8].
3.TEZ
(pri io)(figure) Eksterigi, sentigi ian econ; esti plena je: ĉio elspiris sanan gajecon; la libro elspiras malamon; atestanto falsama, kiu elspiras mensogojn [9]. SIN:odori2

enspiri

(tr)
Enlasi aeron en la pulmojn: li enspiris la parfumajn blovojn, la venton de la erikejo, la gudroaromon de la pinoj.

senspiriĝi

Perdi la spiron.

spirkapta, spirhaltiga, spirraba

(frazaĵo) Kaŭzanta provizoran halton en spirado, precipe pro emocio, surprizo ktp: mi esploris plurajn originalajn poemarojn ekde la sojlo de la "Fundamenta Krestomatio" ĝis la spirkaptaj "Ŝtupoj sen nomo" de Ragnarsson [10]; li forsorĉis cirkoklaŭnon ŝvebantan en la aero. Spirspiriga okazaĵo! [11].

alspiro

FON Akustika efekto kaŭzata de kroma aerelspiro dum sonproduktado: antaŭ jarcento en la oseta forestis „simpla k“, kiun oni tiam prononcis kun alspiro (simile al la kartvela lingvo) [12]; oni povu ... vidi, ke „hipostazo“ estas ne „upostasis“ sed „hupostasis“, t.e. ke tie estu ne simpla upsilo sed upsilo kun la densa alspiro [13].

spirblovo

FON Aerfluo elpuŝita el la pulmoj kaj uzata de la homo por produkti sonojn.

tradukoj

anglaj

~i: breathe; ~o: breath; ~kapta, , : breathtaking; al~o: aspiration. densa al~o: rough breathing.

belorusaj

~i: дыхаць; ~o: дыханьне, подых; ~ado: дыханьне; ~egi: цяжка дыхаць; el~i: выдыхаць; en~i: удыхаць; sen~iĝi: задыхацца.

ĉeĥaj

al~o: přídech.

francaj

~i: respirer; ~o: respiration, souffle; ~ado: respiration; ~egi: être essouflé, , haleter; el~i 1.: expirer, souffler; el~i 2.: émettre (une odeur), exhaler; el~i: respirer, exprimer; en~i: aspirer (par une paille par ex.), inhaler, inspirer, respirer (un parfum); sen~iĝi: s'essoufler, perdre haleine; ~kapta, , : à couper le souffle; al~o: aspiration; ~blovo: colonne d'air.

germanaj

~i: atmen; ~o: Atem, Odem [poezie], Hauch; ~ado : Atmung; ~egi: schnaufen; el~i 1.: ausatmen; el~i 2.: ausdünsten; el~i 3.: ausstrahlen; en~i: einatmen; sen~iĝi: außer Atem kommen; al~o: Behauchung.

hispanaj

~i: respirar; ~o: respiración; ~ado: respiración; el~i 1.: expirar; en~i: inspirar; sen~iĝi: quedarse sin respiración.

hungaraj

~i: lélegzik, lehel; ~o: lélegzet, lehelet; ~ado: lélegzés; ~egi: liheg; el~i 1.: kilélegzik, kilehel; el~i 2.: áraszt; el~i: kisugároz; en~i: belélegzik, belehel, beszív; sen~iĝi: kifullad; ~blovo: lélegzet.

latina/sciencaj

densa al~o: spiritus asper.

nederlandaj

~i: ademen; ~o: adem; ~ado : adem; ~egi: hijgen; el~i 1.: uitademen; en~i: inademen.

persaj

~i: نفس کشیدن، تنفس کردن; ~o: دم، نفس; ~ado: تنفس; ~egi: نفس زدن; el~i 1.: نفس بیرون دادن، بازدمیدن، دم برآوردن; el~i 2.: پراکندن (بو)، متصاعد کردن; en~i: نفس فروبردن، دم فروبردن; sen~iĝi: از نفس افتادن.

polaj

al~o: przydech.

rusaj

~i: дышать; ~o: дыхание; ~ado: дыхание; ~egi: тяжело дышать; el~i: выдыхать, выдохнуть; en~i: вдыхать, вдохнуть; sen~iĝi: задыхаться, задохнуться, запыхаться; ~kapta, , : захватывающий дух; al~o: придыхание; ~blovo: струя воздуха, воздушная струя. densa al~o: густое придыхание.

fontoj

1. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉapitro 2a
3. La Nova Testamento, La agoj 9:1
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 2:7
5. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, la hejmo de la metiisto, (rerakontita de E. Weilshäuser)
6. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, la bremenaj muzikistoj
7. V. Varankin: Metropoliteno
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, ĝardeno de la paradizo
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 14:5
10. H. Vatré: Kien la elizio?, Nica Literatura Revuo, 6:2 (n-ro 32)
11. Cezar: La onta magiisto, [vidita en 2011]
12. V. Ivanov: Mezlernejo 15
13. S. Pokrovskij: Esperanto-Greka Vortaro, Revuloj

[^Revo] [spir.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.21 2011/05/10 08:10:11 ]