tradukoj: be de fr nl pl pt ru tp vo

^*ek-

I.

ek-

Aspekta prefikso signifanta ke procezo aŭ stato komenciĝas subite kaj prcize je koncerna momento:

1.

kun eventuala plia daŭro (komenca aspekto): kiam vi ekparolis, ni atendis aŭdi ion novan,sed baldaŭ ni vidis, ke ni trompiĝis [1]; subite ni ekvidis la maron; eksonis la sonoriloj [2]; se homo ekaŭdas ion konatan^Z; ekbruligu kandelon ĉar estas jam mallume^Z; ekde; ekkiam.
Rim.: En tiu senco la prefikso ek (komenco de ago) ludas, ĉe la netransitivaj verboj, la saman rolon kiel la sufikso iĝ (veno en staton): eksidi ― sidiĝi, ekstari ― stariĝi, ekkuŝi ― kuŝiĝi; ekesti ― estiĝi.

2.

sen plua daŭro (momenta aspekto): „ho, ĉielo!“ ekkriis la patrino [3]; mi eksaltis de surprizo [4]; du ekbriloj de fulmo trakuris tra la malluma ĉielo [5].
Rim.: En tiu senco la prefikso ek, same kiel ĝia kontraŭo ad, estas uzata kiel konjugacia afikso, por precizigi la sencon de la perfekto: ĝi prezentas la agon kiel simplan kaj nedaŭran temperon, kaj tradukas la francan „simplan pasinton“ kaj la grekan „aoriston“: tio ĉi ekenuigis la virinon; ŝi ekbrulis per envio; la vento ekŝancelis la akvon.

II.

Memstare uzata vortero kun la senco ek-:

eke de

(prepoziciaĵo)

Komencante tuj post.

ek

Interjekcio, esprimanta, ke oni ekagu. ek al la batalo! [6];

eki

(ntr)

komenciĝi post la raportoj ekis vigla diskutado.

ekigi

Komenci: temas pri la ekigo de grava agado.