tradukoj:
be de en fr hu nl pl pt ru
*krud/a [1]
*kruda
- 1.
-
Tia, kia la naturo ĝin produktis;
konservanta ĝian primitivan staton;
neprilaborita, nepreparita, nekulturita:
kruda frukto, viando (ne kuirita), lano, silko,
peltoZ,
ledo, marmoro (nepolurita),
diamanto (ne facetita),
sukero (ne rafinita),
tolo (ne ankoraŭ lavita),
fero (fandfero);
grundo (ne plugita);
ne manĝu ĝin duonkrudan, nek kuiritan en akvo,
sed nur rostitan sur fajro
[2];
en unu parto pendis feloj kaj haŭtoj, krudaj kaj
tanitaj
[3];
la kruda karno (de malsanulo) estas malpura:
ĝi estas lepro
[4];
[la odoro de floroj] estis pli kaj pli sentebla inter
la krudaj odoroj de la tero kaj akvo
[5];
nuda kaj kruda, sen groŝo en
poŝo[6];
la montoj aspektas pli krudeZ.
sovaĝa.
- 2.
-
Forte kaj malagrable impresanta la sentumojn pro neperfekta
laboriteco aŭ pro ne sufiĉa harmonio; malmilda,
neharmonia, maldelikata:
kruda koloro, kontrasto, vino, voĉo;
la kolero igas la vizaĝon pli kruda;
kruda skizo, stilo, vorto, kanto;
en la sono de lia voĉo estis aŭdebla io kruda,
preskaŭ malrespektaB.
- 3.
-
Dolorige impresanta la sentumojn, pro bruta fortego aŭ
sovaĝa
intenseco; pene tolerebla, malmildega:
la homoj devas konstante batali kontraŭ la krudaj
fortoj de la naturoZ;
kruda aero de vintro premas ĉionB;
kruda vintra tagoZ;
ĉio kuŝis kovrita de glacio kaj neĝo,
kaj kruda vento tranĉis al ĉiu la vizaĝon
[7];
kruda kolero, vorto, movo, puŝo;
la vetero estis kruda, la ĉielo griza, malklara kaj
pezaZ;
la kruda tumulto de la bataloZ;
ĉion krude rompiZ;
ne tro multe, ne tro krude per unu fojoZ.
- 4.
-
Ne mildigita de civilizita kulturo; brute instinkta; malklera,
malĝentilega, vulgaranima:
li [...] disŝiris siajn vestojn kaj dancis nude
antaŭ la krudaj sovaĝaj soldatoj
[8];
la sento de hereda aristokrato koncerne krudan
kampulonZ;
kruda karaktero, ruzaĵo, insulto, parolo, eraro;
plej kruda superstiĉo sufokas ilinB.
krudaĵo
- 1.
-
Io kruda:
ĉiujn malsaĝaĵojn kaj krudaĵojn de
la popolo li batadis
[9].
- 2.
-
Prilaborota
materialo.
krudulo
-
Malbone edukita homo:
se vi krudulon iom karesos, li al si ĉion
permesos[10];
plej kuirita kampulo restos ĉiam kruduloZ.
maldelikatulo..
malkruda
-
Delikata.
tradukoj
anglaj
~a
1.:
natural, primitive, raw, nugget (p.p oro), unbleached (p.p. lano), uncooked (p.p frukto, viando), uncut (p.p. diamanto), undressed (p.p. ledo, fero, silko), virgin (p.p. tero).
belorusaj
~a
1.:
сыры,
неапрацаваны
;
~a
2.:
грубы;
~a
3.:
грубы;
~a
4.:
грубы, вульгарны;
~aĵo
1.:
грубасьць
;
~aĵo
2.:
сыравіна;
~ulo
:
грубіян;
mal~a
:
тонкі, вытанчаны, даліканты, рафінаваны.
francaj
~a
:
à vif, brut, cru, écru, grossier, rudimentaire, rustique;
~aĵo
1.:
grossièreté;
~aĵo
2.:
matière première;
~ulo
:
rustaud, rustre;
mal~a
:
raffiné.
germanaj
~a
1.:
unbearbeitet, natürlich, naturbelassen;
~a
2.:
unharmonisch;
~a
3.:
wild;
~a
4.:
wild, ungezügelt, vulgär;
~a
:
roh;
~aĵo
2.:
Rohmaterial;
~ulo
:
Rohling;
mal~a
:
bearbeitet, verfeinert, raffiniert.
hungaraj
~a
:
nyers, durva, faragatlan;
~aĵo
1.:
nyerseség, durvaság;
~aĵo
2.:
nyersanyag;
~ulo
:
nyers ember, faragatlan tuskó, bunkó;
mal~a
:
finom.
nederlandaj
~a
1.:
ruw;
~a
2.:
ruw;
~a
3.:
streng, rauw;
~a
4.:
onbehouwen;
~aĵo
1.:
ruw materiaal;
~aĵo
2.:
grondstof;
~ulo
:
boerenhufter, boerenkinkel, boerenpummel, botterik, ongelikte beer, lomperd, hork, hufter, kinkel, onbeschofterik, palurk, plebejer, plomperd, pummel;
mal~a
:
geraffineerd.
polaj
~a
1.:
surowy, nieprzetworzony, naturalny;
~a
2.:
surowy;
~a
3.:
surowy, kanciasty;
~a
4.:
niekrzesany, prostacki, ordynarny;
~aĵo
2.:
prostactwo, nieokrzesanie;
~ulo
:
prostak, nieokrzesaniec;
mal~a
:
delikatny, przetworzony, wyrafinowany.
portugalaj
~a
1.:
cru, natural.
rusaj
~a
1.:
сырой,
необработанный
;
~a
2.:
грубый;
~a
3.:
грубый, суровый;
~a
4.:
грубый;
~aĵo
1.:
грубость;
~aĵo
2.:
сырьё;
~ulo
:
грубиян;
mal~a
:
деликатный, утончённый, тонкий,
рафинированный
.
fontoj
1.
E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto2.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 12:93.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Kora sufero4.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 13:155.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 166.
L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta7.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Historio de unu patrino8.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Malbona princo9.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger10.
L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
[^Revo]
[krud.xml]
[redakti...]
[artikolversio:
1.16 2009/09/17 16:30:45 ]