tradukoj: be bg br cs de el en es fi fr hu it nl pl pt ru sv tr vo

^*jes[1]

^*jes

1.

Interjekcio uzata por esprimi konsenton, aprobon, permeson pri la tuto da demando: ‐ ĉu vi venos? ‐ jes, mi venos ; ‐ ĉu mi povas eliri? ‐ jes ; ĉiuj estis jesopiniaj pri tio^Z.
Rim.: Sekve, ankaŭ esprimante konsenton pri la tuto da negativa demando, estas logika uzi „jes“ laŭ la kutimo de la lingvoj orientaj (rusa, ĉina, japana): ― Ĉu ŝi ne edziniĝis? demandis Marta. ― Jes, iele tiel fariĝis, ke, kvankam ŝi estis bone edukita kaj bela, ŝi ne edziniĝis [2]; ― Ĉu mi ne kunestas kun vi? diris Ajna kaj poste ridetis kvazaŭ iom surprizite. ― Jes, vi pravas, dum kelkaj semajnoj mi renkontis vin nur okaze kaj en la kunvenoj. [3]. Tamen praktike laŭ la kutimo de la lingvoj okcidentaj „jes“ en tiaj okazoj ofte rilatas sole al la verbo (kaj sekve esprimas negon de la tuto). [Sergio Pokrovskij]

2.

Modala vorteto uzata por emfazi aserton de la frazo: Ke tian karakteron la lingvo jes havas, tion oni ne povas serioze nei [4]; Ene kuŝis bone enpakita griza tajpilo. Simpla kaj ĉiutaga. Ĝi jes surhavis la nomon „Valentina“. [5].
Rim.: Ĉi tian uzon PIV kaj PAG malrekomendas, supozante ke „tio eble devenas el konfuzo inter la germana ja kaj nia jes“ [6]; efektive, tia konjfuzo okazis ‐ en tio ke la signifojn de la esperanta ja la PIV-PAGaj aŭtoroj konfuzis kun „jes“. En la reala uzo ekzistas diferenco inter la konceda-kontrastiga mi ja diris... (tamen...) unuflanke, kaj la senrezerve certiga mi jes diris... (ne pridubu tion), aliflanke. [Sergio Pokrovskij]

^*jesa

Konsentanta, aprobanta, permesanta: ĉu li donis al vi jesan respondon aŭ nean? [7].

jesi

Diri jes, respondi jes: jesi demandon; la mortintino klinis sian kapon jesante kaj metis la manon sur la bruston [8].

jeso

Ago jesi: li kapbalancis sian jeson [9]; Antef balancis kaj turnis la kapon, kio povis same bone signifi jeson aŭ neon [10].

^*jesigi

konfirmi li jesigis al mi sian alvenon [11]; kamaradoj, li mensogas [...:] inĝeniero Bobrov jesigos tion, ĉu ne? [12]. certigi, aserti.

jesulo

Homo kiu jesas, aprobas:

a)

Aprobanto, favora voĉdonanto: mi ne ĝojas pro la rezulto de la referendumo kaj eĉ kaze de venko de la jesuloj mi ne ĝojus [13].

b)

(ironie) Homo, kiu tro facile jesas kaj akceptas senkritike: iama ĝenerala sekretario de la asocio ... diris pli poste, ke la Estraro konsistas el jesuloj [14].

neulo

maljesi

nei¹

kapjesi

Signi sian jesadon per movo de la kapo, ofte per klino de ĝi malsupren kaj supren: al mia demando, li kapjesis [16]; la enveninto [...] demandis: „Ĉu vi permesas, ke mi sidiĝu?“, kaj ricevinte kapjeson li okupis la brakseĝon [17].