tradukoj: de en es fr hu nl pl pt ru

^*rul/i

^*ruli

1.

Antaŭenirigi objekton turnante ĝin ĉirkaŭ ĝi mem: ruli ŝtonon, ŝtipon, barelon antaŭ si; ĉiu el la sanktaj insektoj rulis antaŭ si argilan buleton, tra la vojo, al la sabloj [1]; tiam mi komencis ruladi min en la delikata libera sablo kaj turnoblovis ĝin alten en formo de grandaj kolonoj. Kia danco tio estis! [2]; zonu vin per sakaĵo, rulu vin en cindro, funebru kiel pro sola filo, ploru maldolĉe, ĉar subite venos sur nin la pereiganto [3]; la maro rulis pezajn ondegojn sur la bordon [4]; rozoj floris kaj tritikaj spikoj rulis ondojn da oro [5] la buŝo de l' poetoj pligrandigante rulas (rediras) tiun agon^Z. turni, volvi

2.

Plenumigi komputilan programon: mi rulis tiun teston sur ĉiuj platformoj; la programo bone ruliĝas per plej diversaj komputiloj.

rula

Rilata al rulado: la inkaoj ludis per rulaj ludiloj, tamen ne uzis la radon en maturaĝa kulturo [6]; la meleagro ... plenblovis sin kiel ŝipo kun etenditaj veloj, iris rekte al la anasido, kriis rulrule (per vibranta, kvazaŭ ruliĝanta krio), kaj lia kapo fariĝis tute ruĝa [7].

^*rulo

1.

Cilindra peco de iu el diversaj aranĝaĵoj, funkcianta per rotacio ĉirkaŭ sia akso: la rulo de tajpilo (movanta la paperon); la rulo de farbilo; la rulo de fonografo; kalandr/i = glad/rul/i: Glatigi tolaĵojn per forta premo helpe de rulo kaj premanta kestego, aŭ inter premcilindroj, kun aŭ sen varmego [8].

2.

rulaĵo tion dirante, la juna knabino donis al la virino malgrandan rulon da monpaperetoj [9]; draŝrulo^Z.

3.

rulado¹ dum la ruloj kaj tordoj de la postaj kelkaj minutoj, la teno de Tarzan dekfoje malfirmiĝis, ĝis fine hazarda cirkonstanco de tiuj oftaj kaj variaj movoj donis al li novan dekstramanan fikson [10]; la agoj por atingi tabelelementojn parte estas plenumataj dum la tradukado, kio konsiderinde plirapidigas la rulon de pretaj programoj [11]; Oni rulis Molière En la neĝo por lin lavi Kaj per tio mem... ĉefverkon Oni tuj sukcesis havi! „Lava rulo“ de Molière.... [12];

rulado

1.

Rula movo.

2.

Transversa balanco, kiun sentigas ŝipo sur la ondoj.

3.

[13] Bruo de rulo aŭ simila, el rapidaj, senpaŭze sinsekvaj sonoj: tamburistoj ... batadis laŭtan ruladon [14].

rulaĵo

Io rule volvita aŭ volvebla, tiel ke ĝi havas aŭ povas akcepti pli-malpli cilindran formon: prenu al vi libron-rulaĵon, kaj skribu en ĝin ĉiujn vortojn, kiujn Mi diris al vi pri Izrael [15]; en la rulaĵo de la libro estas skribite pri mi [16]; en Baduroc ili preparas la plej famajn kankro-rulaĵojn el la tuta regiono [17]. bobeno, volvaĵo

ruliĝi

Moviĝi per rula movo:

a)

Antaŭeniĝi turniĝante ĉirkaŭ si mem: falinte li ruliĝadis de branĉo al branĉo; (figure) akvoj ruliĝas (fluas) al la maro [18]; (figure) oni diris, ke la ondoj, ruliĝantaj ĝis alte sur la sablon, fortiris lin [19]; (figure) la mara nebulo ruliĝadis (etendiĝis) super la akvo^Z; (figure) nuboj da fumo elruliĝis el la fenestroj.

b)

Antaŭeniĝi sur ruliĝantaj radoj: veturiloj ruliĝadis brue tra la stratoj^B.

c)

Volviĝi kiel rulaĵo: sekiĝinta, ruliĝinta folio de tilio [20]; (figure) la ĉielo kune ruliĝos kiel skribrulaĵo^Z.

d)

Transverse balanciĝi sur la ondoj: la ŝipo forte ruliĝadis. tangi

deruli

Forigi, faligi rulante: Jakob ... derulis la ŝtonon de sur la aperturo de la puto [21]; (figure) hodiaŭ Mi derulis de vi la hontindaĵon de Egiptujo [22].

deruliĝi

Fali ruliĝante: sur ŝiaj vangoj deruliĝis pezaj larmoj [23]; la akvo kun furioza bruego deruliĝas en defluejojn [24].
Rim.: Iafoje videblas tiaj uzoj: la interparolo glate deruliĝis [25] kun la senco „okazi“, „pasi“, „funkcii“. Tio aspektas paŭsaĵo de la franca lingvo kaj estas evitinda.

kunruliĝi

Rule ĉirkaŭ si mem moviĝi aŭ kunpremiĝi: la knabino vidis knabon kunruliĝintan sur la benko [26].

rulĵeti

Faligante ruligi: mi rulĵetos vin de la rokoj [27].

rultempa

Rilata al la periodo de programplenumo: rultempa eraro.

kunrulo

Samtempa plenumo de pluraj programoj, kunuzantaj komunajn risurcojn.

rulumi

En dialogo kun komputilo, ŝovi ekranon aŭ fenestron tra datumo kies ekrana prezento estas tro longa aŭ tro larĝa, tiel ke maleblas vidigi ĝin tute.
Rim.: Tia ŝovo pensigas pri la Mezepokaj skribruloj, kiujn oni legis rulumante (transvolvante) la pergamenon de unu bastoneto al la alia. Laŭ PIV, rulumi = volvi (1).

rulumskalo

Speco de rulumilo en interaga sistemo, ekrana zono ĉe fenestrorando, reprezentanta tutan dimension (vertikalan aŭ horizontalan) de la traktata datumo (teksto, bildo), kun ruluma kursoro, prezentanta la kurantan pozicion en la datumo. Tiu ruluma kursoro estas ŝovebla per la muso, kio ebligas rulumi la traktatan objekton.