tradukoj: cs de en es fr hu nl pl pt ru sv

^*turn/i

^*turni

1.

Movi ion ĉirkaŭ ĝia akso: turni radon; turni ŝlosilon en la seruro; ĉe la sono de lia voĉo Stella turnis la kapon [1]; la kamparano ... turnis kaj returnis la paĝojn [2]; la folioj en la arbaro fariĝis flavaj ..., la vento ilin forportis kaj turnopelis [3]. kirli, ruli ¹

2.

Direkti en iun direkton: turni posten la ĉevalon^B; ili turnis al Mi la dorson (signo de malestimo, rifuzo, fuĝo...) [4]; returnu vin de viaj malbonaj vojoj [5]; turni la okulojn al la pordo; turni sian rigardon, atenton al io; turni ĉiujn siajn fortojn, klopodojn al iu celo; la randoj de la ĉinaj tegmentoj estas turnitaj supren. adresi, apliki, celi

3.

Meti en novan staton, ŝanĝi: la edziĝo de la princo devis ja alporti al ŝi la morton kaj turni ŝin en ŝaŭmon sur la maro [6]. metamorfozi, transformi

turniĝi, sin turni

1.

Moviĝi ĉirkaŭ sia akso: la rado turniĝis rapide; pordo turniĝas sur sia hoko [7]; la tero turniĝas ĉirkaŭ sia akso kaj rondiras ĉirkaŭ la suno^B; junaj fraŭlinoj turniĝadis en gaja danco^Z; turniĝadi kiel serpento (rapide ĉiuflanken tordi sian korpon) [8]; la neĝo turniĝadis [9]; la reĝo sin turnis kaj turnadis antaŭ la spegulo [10]; li sin turnis sur la kalkano [11]. tordi

2.

Ŝanĝi sian direkton: tie la karavano sin turnis al la sudo; sin turni kontraŭ la malamikon; la fortuno povas ... forlasi nin, eĉ sin turni kontraŭ ni [12]; (figure) kien ajn li sin turnos, li sukcesos^Z; (figure) sin turni al iu kun peto por helpo; (figure) por ĉiuj informoj turnu vin al Sinjoro Ajnulo; (figure) ne turnu vin al idoloj [13]; (figure) mia voĉo sin turnas al la homoj^Z; (figure) lia atento baldaŭ sin turnis al ni; (figure) kontraŭ min mem sin turnis mia ruzo. dekliniĝi, konvertiĝi

3.

Iĝi en novan staton: lia amo turniĝis en malamon; li mortis kaj turniĝis en polvon^Z.

deturni, forturni

Ŝanĝi la kutiman aŭ normalan direkton de: deturni la fluon de rivero; forturni la kapon; deturni iun de la vojo; timu la Eternulon, kaj deturnu vin de malbono [14]. deadmoni, deklini, delogi, devojigi, elreligi

elturniĝi

Eliri el malfacila situacio per sia lerto.

elturnaĵo

Elturniĝa rimedo.

returne

1.

Laŭ kontraŭa direkto; malantaŭen irante; revenante al la deira punkto: mi iros returne al mia mizero^Z; li prenis la galoŝojn returne^Z; ni ricevas returne nian homan formon [15]; rigardi returnen; flamo movata de vento tien kaj returnen^B; meti ion returne en ĝian lokon.

2.

(figure) Kompense: doni turne.

returnite

Laŭ inversa maniero.

akvoturno

Loko de akvejo, kie akvo turniĝas kun ensuĉa forto: ili haltigas aŭ turnas la ŝipon, por eviti danĝerajn akvoturnojn [16]. vorticoakvokirlo

kapturno

Sento pri nefirmeco en la spaco, pri manko de sampezo, pro kiu ŝajnas turniĝi la objektoj ĉirkaŭe: havi kapturnon^Z; sinjorino Anneto sentis kapturnon de ravo [17]; en kapturna alto [18]; (figure) li estis belulo kaj turnis la kapojn al la virinoj (malsaĝigis ilin) ^B.

kapturniĝo

kapturno li ricevis kapturniĝon [19].

parolturno

Dirmaniero: freŝaj, surprizaj parolturnoj [20].