PMEG

N por tempopunkto

Frazparto kun N-finajxo povas esti komplemento, kiu montras tempopunkton. Tia N-komplemento respondas la demandojn: kiam?, kiudate?, kiutage?, kiujare?, kiufoje? k.s. Oni povas diri, ke tia N-finajxo estas anstatauxigo de tempa rolvorteto, ordinare en:

  • Unu tagon estis forta pluvo.[FA2.152] = En unu tago...

  • Unu vesperon venis Aftanido, gracia kiel kano, forta kaj bruna.[FA1.150]

  • Cxiun matenon li flugis al la fenestro de la kompatinda knabino.[FA2.14]

  • Marta pli atente ol la pasintan tagon ekzamenis per la rigardo la grandanombran anaron de siaj samlaborulinoj kaj samsortulinoj.[M.111]

  • Georgo Vasxington estis naskita la dudek duan de Februaro de la jaro mil sepcent tridek dua.[FE.12] = En la dudek dua tago de Februaro...

  • La tagon de sankta Marteno estis farita pri sxi edzigxanonco.[FA3.92]

  • La unuan fojon en sxia vivo en la brusto de Marta levigxis ondo de flamanta indigno.[M.140]

Cxe nomoj de semajntagoj, O-formo kun N-finajxo montras precizan konatan tagon: dimancxon = "en certa konata dimancxo", ecx se oni ne uzas la (en tiaj okazoj la la tagonomoj estas uzataj propranomece). E-vorta formo de tia tagonomo normale montras, ke temas gxenerale pri tiaj tagoj: dimancxe = "en dimancxoj, en cxiu dimancxo":

  • Mi [...] alvenos en Lyon lundon la 30-an de Auxgusto.[L2.250]

  • La sekvantan dimancxon Knut denove iris tien.[FA3.61] = En la sekvanta dimancxo...

En la komenco de letero oni ofte uzas N-finajxon por montri la daton (kaj foje la semajntagon) kvazaux la dato estus tempa komplemento de frazo: (jxauxdon) la 12-an de Majo 1994. Ofte oni tamen mallongigas, ekz. 12 Majo 1994.

En horesprimoj oni uzu je, precipe se la vorto horo estas forlasita, por ne konfuzi horon kun dato:

  • Tio okazis la dekan. = Tio okazis en la deka tago de la monato.

  • Tio okazis je la deka. = Tio okazis je la deka horo de la tago.

Antaux nomoj de festotagoj oni preferas je.

Tempopunkto sen rolmontrilo «

Tempopunkto povas ankaux aperi en frazrolo, kiu ne havu rolmontrilon:

  • Hodiaux estas sabato, kaj morgaux estos dimancxo.[FE.20] Sabato kaj dimancxo rolas kiel subjektoj.

  • La sekva tago estis vendredo. La sekva tago estas subjekto. Vendredo estas perverba priskribo de la subjekto.

  • Tio estis la unua fojo, ke sxi nomis sxin sia filino.[FE.17] La unua fojo, ke... estas perverba priskribo de tio.


Cxefpagxo | Enhavo | Det. enhavo | Indekso | Menuo |  | Antauxa | Sekva