tradukoj:
fr
*
-ad[1]
*-ad
Sufikso esprimanta ĝenerale la agon kaj uzata por derivi:
- A.
-
substantivojn:
- 1.
-
el substantiva radiko por signifi pli malpli daŭran agon
faritan per la ilo montrata de la radiko:
martelado; telefonado; brosado; kronado;
afiŝado.
Rim. 1:
La responda verbo estas sensufikse derivata de la substantivo:
marteli
(ne:
marteladi
),
kroni
ktp.
- 2.
-
el verba radiko por signifi:
- a)
-
ĝeneralan kaj abstraktan ideon de la ago esprimata de la
radiko:
la uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en aliaj
lingvojZ
(Kp
la uzo de l' artikolo en tiu okazo ne estas korekta
);
oni aŭdis muzikon kaj kantadon
[2];
la ŝtelado estas via profesioK;
venĝado estas mia metioZ;
ĉiuj pozicioj de homa korpo, starado,
irado, saltado, kliniĝado al ĉiuj flankoj,
grimpado sur ĉiuj muroj, disdonado de salutoj,
plenumado de plej diversaj gestojZ
la natura irado de la aferoj
[3].
Rim. 2:
Pro ĉi tiu senco -ad servas por nomi la artojn,
kapablojn ktp:
la kantado estas tre agrabla okupoZ
(ne:
okupado
,
ĉar temas ne pri daŭra kanto, sed pri la
scipovo kanti)
;
la pentrado.
- b)
-
longdaŭrecon aŭ ripetiĝon de la ago esprimata de
la radiko:
lia hieraŭa parolo estis tre bela, sed la tro
multa parolado lacigis linZ;
la pafado daŭris tre longe[4];
parolado (oratoraĵo) elokventa;
malriĉigas ne nehavado, sed tro granda
dezirado[5];
donado de almozoj neniam
malriĉigas[6].
- B.
-
- 3.
-
verbojn el verbaj aŭ substantivaj radikoj, por prezenti la
agon en sia malvolviĝo kaj insisti pri ties daŭro
aŭ ripetiĝo:
marteladi (longe marteli);
vizitadi (ofte viziti);
zorgadi (konstante zorgi);
mi saltadis la tutan tagon de loko al lokoZ;
li kuradis ĝis li falisZ;
ĉiun tagon tien venadas multaj fremduloj
[7];
la unuaj esperantistoj pacience elmetadis sin ne sola al
konstanta mokado, sed eĉ al grandaj oferojZ;
kugloj senĉese faladis;
almoze elpetadi al si panon;
la mastrino renkontadis lin ĉiam ĝentileZ;
mi esperas, ke la esperantistoj nun ofte kunvenados kaj
korespondados inter siZ.
re-.
Rim. 3:
Tiu ĉi formo servas por traduki la imperfekton de la latinidaj
lingvoj.
Rim. 4:
Kelkaj esperantistoj uzas -ad kiel memstaran vorteron:
lumbrilo adis kuŝi
(plue kuŝis, daŭris kuŝante)
sur tegmentoj;
ni ade (konstante) progresas;
la ekonomia vivo de l' homaro ade (senĉese, pli
kaj pli) sennaciiĝas;
ade uzata vorto.
-aĉ,
-ar,
-eg,
-et,
-ul, k.t.p.
tradukoj
francaj
-~:
-age (suffixe d'action), -ation (suffixe d'action).
fontoj
1.
E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto2.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro3.
B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 34.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, §
405.
L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta6.
L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta7.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la
reĝo
[^Revo]
[ad.xml]
[redakti...]
[artikolversio:
1.14 2008/03/17 17:30:17 ]