tradukoj:
be cs de en es fr it nl pt ru vo
*hel/a
*hela
- 1.
-
Donanta aŭ ricevanta vivan lumon, tre luma, lumplena:
hela fajroB,
ĉielo, vetero, tagoB;
hela ĉambro;
la varma kaj hela radio de l' suno;
sur la hela fono lumigata de la lampo
aperisB...;
la steloj hele lumisZ
[1];
malhela arbaro, muro, karcero, nokto, vetero.
serena,
brila,
luma,
klara1.
- 2.
-
Lume kolorigita, pli proksima al blanko ol al nigro:
hela, malhela ruĝo;
la hele blua ĉielo;
malhele oraj haroj.
pala2
- 3.
- (figure)
Laŭte, brile sonora:
la laŭta, hela voĉo de la kokoB.
klara2
Rim.:
La esenca trajto de hela estas la lumeco, tiu de
klara estas la distingebleco; tial oni ne uzas
hela pri penso aŭ spirito.
heleco
-
Eco de io hela:
ni havas helecon nokte, kiam brilas lunoZ.
heligi
-
Igi ion hela:
la lampo heligas la ĉambron;
disheligu la fajronZ
(igu hela ekscitante ĝin);
heligi fotografaĵon per bano;
tiu sciigo malheligis la ĝojan feston.
heliĝi
-
Iĝi hela:
la vetero heliĝas;
lia zorgoplena vizaĝo heliĝis;
malheliĝinta koloro.
tradukoj
anglaj
~a:
bright.
belorusaj
~a:
сьветлы, яркі, ясны;
~eco:
яркасьць;
~igi:
прасьвятляць, праясьняць;
~iĝi:
прасьвятляцца, праясьняцца.
ĉeĥaj
~a:
světlý.
francaj
~a:
clair, éclairé, lumineux;
~eco:
luminosité, clarté, lumière;
~igi:
éclairer, éclaircir, illuminer;
~iĝi:
s'éclairer, s'éclaircir, s'illuminer.
mal~a:
sombre, foncé, obscur, sinistre;
mal~igi:
assombrir.
germanaj
~a:
hell;
~eco:
Helligkeit;
~igi:
erhellen.
mal~a:
dunkel.
hispanaj
~a:
claro, brillante;
~eco:
claridad, luminosidad;
~igi:
aclarar;
~iĝi:
aclararse.
mal~a:
oscuro.
italaj
~a 1.:
luminoso;
~a 2.:
chiaro;
~a 3.:
cristallina (fig.), argentina (fig.);
~eco:
luminosità, chiarezza (luce);
~igi:
rischiarare;
~iĝi:
rischiararsi.
mal~a:
oscuro, cupo.
nederlandaj
~a 1.:
helder;
~a 2.:
licht;
~a 3.:
helder;
~eco:
helderheid;
~igi:
verlichten;
~iĝi:
opklaren.
portugalaj
~a:
claro;
~eco:
claridade;
~igi:
clarear;
~iĝi:
clarear-se.
rusaj
~a 1.:
светлый, ясный, яркий;
~a 2.:
светлый (о
цвете);
~a 3.:
ясный;
~eco:
свет, светлота;
~igi:
осветлять, прояснять;
~iĝi:
светлеть, яснеть, проясняться.
mal~a:
тёмный.
volapukaj
~a:
klilik.
mal~a:
dagik.
[^Revo]
[hel.xml]
[redakti...]
[artikolversio:
1.21 2009/09/04 16:30:45 ]