tradukoj: de en es fr hu nl pl pt ru

implic/i

implici

(tr)
1.
(Kun ula subjekto:) Nerekte ion indiki aŭ supozigi kiel neesprimitan premison, sekvon aŭ cirkonstancon: li tion ne asertis, sed ŝajne li tion implicis; estus nematematika implici, ke la nombroj nepre estas entjeroj kaj enkonduki, kiel SPIV, specialan vorton „kompti“ por grandoj kontinuaj [1]; per tio mi neniel volas implici, ke EVA estas riproĉinda aŭ sektisma [2]; oni ne parolas pri „gehundoj“ se ne gravas, ke la priparolitaj bestoj estas de ambaŭ seksoj ― oni diru simple „hundoj“, tute sen implici, ke ĉiuj el ili estas viraj [3].
2.
(Kun aĵa subjekto:) Koncepte aŭ logike enteni, ion neprigi kiel necesan premison, sekvon aŭ probablan cirkonstancon: la ideo de ordo implicas la ideon de ordiganta inteligento [4]; lia silento implicis konsenton; milito implicas mortigojn; la partopreno en la Forumo implicas neniun financan ŝarĝon aŭ moralan engaĝon [5]; tamen, manko de senco ne necese implicas mankon de plezuro [6]

Rim.: PV kaj la PIV-oj prezentas la vortojn „implicita“, „implicite“ kiel derivaĵojn de implici: implicita kondiĉo, senco; tiuj kromaj ecoj ne estas esencaj por la difino, sed ili estas implicitaj en ĝi; tio implicite rezultas el la reguloPV. Tio preskaŭ ĉiam estas naturisma misprezento (senpripensa imito de la naciaj „implicit“ ktp); ĉar la senco normale postulus -ata, -ate, kiel en similsencaj „subkomprenAta“, „entenAta“). Kp la formo „malfinia“, kie mi uzus simple „nefinia“, inspiras leganton pensi pri la supozeble implicata, pure esperanta, kurioza ebleco distingi inter tri klasoj (finiaj, nefiniaj kaj malfiniaj matematikaj entoj ...) [7]. Por la indikita senco oni prefere uzu pli simplajn vortojn implica, implice, kaj „implicita“ estas traktenda kiel aparta vorto (samkiel „rezultato“ ne estas derivaĵo el „rezulti“). [Sergio Pokrovskij]

implica

1.
Subkomprenata: implica kondiĉo, senco, minaco, interkonsento; la tenantoj de la aŭtorrajto kajaŭ aliaj partioj disponigas la Programon „tia, kia ĝi estas“ ... sen ia ajn garantio, nek esprimita nek implica, interalie sen la implica garantio pri surmerkatigeblo, aŭ taŭgeco por konkreta uzo Programo [8]; tio implice sekvas el la regulo; Perec literature prilaboris judan popolan rakonton, kiu ilustras la internan konflikton implican en ĉiu religio: la problemon de relativa valoro inter formo de la religio (diversaj, ceremoniaj preskriboj kaj specifaj kredoj) kaj ties spirita enhavo [9].
2.
Difinita malrekte, per ekvacio aŭ alia rilato al aliaj matematikaj objektoj: la ekvacio x+5=0 estas implica difino de x, kontraste al la malimplica difino x=5; ekzemplo pri implica difino de objektoj en matematika teorio estas aksiomsistemo, kiu ne difinas rekte la objektojn mem, sed la rilatojn inter ili. implica funkcio; implica difino.
3.
=implikacia

malimplici

(tr)
Komplete kaj klare esprimi elementon de tuto: estas prudente malimplici ĉiujn klaŭzojn de kontrakto; malimplicanta formulo; malimplicita kondiĉo.

implico

1.
Ago implici aŭ rezulto de tia ago: nenio en ĉi tiu Deklaracio estu interpretita kiel implico, ke iu ajn Ŝtato, grupo aŭ persono iel ajn rajtas entrepreni ian ajn agadon aŭ plenumi ian ajn agon, kiu celus detrui kiun ajn el la rajtoj kaj liberecoj ĉi-ene difinitaj [10]; la redakcio ne deziras alpreni starpunkton rilate al politikaj au diplomatiaj implicoj de la geografiaj nomoj aŭ kontinentaj grupigoj uzitaj [11];
2.
MAT[12] Logika operacio, kiu al du propozicioj P kaj Q asocias la propozicion ¬P∨Q (legu: ne po aŭ kuo); rezulto de tiu operacio: la implicon de P al Q oni kutime signas per P⇒Q (legu: po implicas kuo-on); implico estas falsa, se kaj nur se la unua argumento estas vera kaj la dua falsa. VD:kontraŭpozicio, necesa kondiĉo, sufiĉa kondiĉo.

vertabelo de implico

Rim.: Ĉi tiu termino havas sian tradicion en Esperanto, sed mi opinias ĝin maltaŭga: ĝi kolizias kun la senco implica2, kiu estas praktike pli ofta en matematiko; ĝi ankaŭ konfuzeblas kun logikaj derivreguloj, kiuj ankaŭ estas speco de implico (ekz-e „elkajigo“, la regulo ebliganta el A&B derivi A, ankaŭ estas „implico“ en la komuna senco de la vorto). Krome, kvankam veras, ke la formulo (A&B) implicas propozicion (B), tamen la formulo A&B⇒B asertas tion kiel eble plej klare, malkaŝe kaj malimplice! Pli bone estas uzi por tiu speciala senco tute precizan kaj nekonfuzeblan terminon implikacio. [Sergio Pokrovskij]

duobla implico

MAT
=ekvivalento

Rim.: Konfuza termino. Min ĝi pensigas pri la formulo (A⇒B)⇒C (sufiĉe ofta en logiko). Mi preferas pli klaran ambaŭdirekta implikacio. [Sergio Pokrovskij]

tradukoj

anglaj

~i: imply; ~a 1.: implicit; ~a 2.: implicit; ~a: implicative; ~o 2.: implication; duobla ~o: equivalence. ~a funkcio: implicit function; ~a difino: implicit definition.

francaj

~i: impliquer, entraîner; ~a 1.: implicite; ~a 2.: implicite; mal~i: expliciter; ~o 1.: implication; ~o 2.: implication; duobla ~o: équivalence. mal~ita: explicite.

germanaj

~i: beinhalten, einschließen, implizieren; ~a 1.: implizit; mal~i: ausschließen; ~o 2.: Implikation; duobla ~o: Äquivalenz.

hispanaj

~i: implicar; ~o: implicación; duobla ~o: equivalencia.

hungaraj

~i: magában foglal, magában rejt, feltételez, implikál; ~a 1.: implicit; mal~i: kifejt, kifejez, explikál; ~o 2.: implikáció, feltételes következtetés; duobla ~o: ekvivalencia. ~e: implicite; mal~ita: explicit.

nederlandaj

~i: impliceren.

polaj

~o 2.: implikacja; duobla ~o: równoważność, ekwiwalencja.

portugalaj

~i: implicar em.

rusaj

~i 1.: подразумевать, выражать неявно, иметь в виду; ~i: подразумевать, неявно означать, значить, содержать в себе; ~a 1.: скрытый, подразумеваемый, неявный; ~a 2.: неявный; mal~i: выразить явно; ~o 1.: подтекст, подразумевание, заключение, скрытый смысл; ~o 2.: импликация; duobla ~o: эквивалентность. ~e: неявно; ~a funkcio: неявная функция; ~a difino: неявное определение; mal~ita: явный, недвусмысленный, определённый.

fontoj

1. Sergio Pokrovskij: Komputada Leksikono, nombri
2. Bertil Nilsson: Kio estas sekto en Esperantio?, Heroldo Komunikas n-ro 193
3. VerdLanco: Vikipedia diskutlisto
4. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, implici
5. Jorge Camacho: La liturgio de l' foiro (Elementoj por ekzegezo), (citaĵo)
6. Don HARLOW: „Eŭlalia“ de Lorjak (recenzo)
7. Alexander Shlyafer: Komputiko „laŭ Pokrovskij“, La Ondo de Esperanto, 1996: N-ro 2 (27)
8. Ĝenerala Publika Permesilo, §11
9. I. L. Perec, tr. Marek WAJSBLUM: Se ne pli alten, Norda Prismo, n-ro 57:5
10. Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj, Art. 30a
11. Notoj pri Jarlibro de internaciaj organizoj
12. Olav Reiersøl: Matematika kaj Stokastika Terminaro Esperanta, p. 21

[^Revo] [implic.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.25 2010/08/03 16:31:01 ]