tradukoj: hu ru

* -um/

*um

Sufikso sen difinita senco, uzata por derivi vortojn, kies rilato al la radiko estas malpreciza kaj ne esprimebla per alia sufikso: aerumi, amindumi, brakumi, foliumi, gustumi, kolombumi, komunumo, laktumo, linoleumo, palpebrumi, provizumi, sapumi, spikumi, ŝtelumi, malvarmumi, ventumi. Krom tiu nedifinebla senco, um estas uzata laŭ iom pli precizaj sencoj por signifi:
1.
Metaforigon aŭ specialigon de la radikverbo: brulumi, cerbumi, faldumi, kampumo, kortumo, lokumi, mastrumi, mondumo, ombrumi, ondumi, plenumi, proksimuma, proprumo, respondumi, sentumo. VD:pri II, 3;
2.
Vestoparton aŭ korpogarnaĵon: buŝumo, kolumo, manumo, nazumo; plandumo; kalkanumo.
3.
Turmenton: dekumi, krucumi, kvaronumi, palisumi, pendumi, radumi, ŝtonumi.
4.
MAT
a)
[1]KOMP Sufikso, kiu aldoniĝas al entjero, por formi epiteton de pozicia nombrosistemo, indikantan ĝian bazon: 11111001111, 3717, 1999, 7CF kaj 33_19 prezentas unu saman nombron en respektive duuma, okuma, dekuma, deksesuma kaj sesdekuma nombrosistemoj; la Ĥaldeoj kalkulis sesdekume. VD:n-uma frakcio.
b)
[2] Sufikso, kiu aldoniĝas al reelo, por formi epiteton de logaritma aŭ eksponenciala funkcio, indikantan ĝian bazon: dekuma logaritmo; logaritmon e-uman oni ankaŭ nomas „logaritmo natura“.

Rim.: Por tiuj sencoj eblas uzi ankaŭ kunmetaĵojn kun radiko „baz“: dubaza [3], dekbaza [4]..., sed ni preferas la tradician manieron.

Rim.: Por kelkaj vortoj, tiu sufikso montriĝis neutila, kaj iom post iom malaperas: akv(um)i, buton(um)i, lot(um)i, okul(um)i, or(um)i; aŭ estas anstataŭata de alia afikso: akvigi, priloti, okuladi, orizi. Zorge evitinda estas troa uzado de la nedifinita sufikso um, ĉar ĉiuj vortoj derivitaj per ĝi devas esti lernataj kvazaŭ novaj radikoj. Oni aparte gardu sin uzi ĝin superflue por tiri verbon el substantivo, kiam la senco estas sufiĉe klara sen almeto de iu ajn sufikso. Ekz: marteli, kroni, herezi.

tradukoj

hungaraj

~ 3.: -izé (határozatlan jelentésű képző), -izél (határozatlan jelentésű képző); ~ a: -es (számrendszerképző), -as (számrendszerképző), -os (számrendszerképző), -ális (számrendszerképző); ~ b: ... alapú (logaritmus).

rusaj

~ a: -ичный (двоичный, десятичный), -еричный.

fontoj

1. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 8
2. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 20
3. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, binara
4. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, logaritmo

administraj notoj

pri ~ 1.: 
      Reverki "pri" laux „antaux“ kaj korekti la supran referencon.
      [MB]
[^Revo] [um.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.20 2005/06/05 16:56:45 ]