Manifest Praski

My, członkowie światowego ruchu na rzecz coraz szerszego wykorzystania języka esperanto kierujemy nasze orędzie do wszystkich rządów, organizacji międzynarodowych i ludzi dobrej woli, deklarujemy nasz zamiar nadal wytrwale pracować dla niżej wyrażonych celów, i zapraszamy każdą organizację i człowieka do wspierania naszych wysiłków.

Wprowadzony w 1887 roku jako projekt języka pomocniczego dla ułatwienia komunikacji międzynarodowej, szybko rozwijający się i pełen ekspresji, język Esperanto od ponad 100 lat funkcjo-nuje, aby łączyć ludzi ponad przeszkodami językowymi i kulturowymi. W międzyczasie cele jego użyt-kowników nie straciły swojej ważności i aktualności. Ani ogólnoświatowe używanie kilku języków narodowych, ani postępy w technikach komunikacyjnych, ani odkrycie nowych metod nauczania języków prawdopodobnie nie będą realizowały następujących zasad, które uważamy za istotne dla sprawiedliwego i skutecznego porządku językowego.

1.Demokracja System komunikacyjny, który przez całe życie daje przywileje niektórym ludziom, lecz żąda od innych, aby inwestowali przez lata by osiągnąć niezbyt wysoki stopień umiejętności, jest z gruntu niedemokratyczny. Chociaż jak każdy język, esperanto nie jest doskonałe, to ogromnie przewyższa każdego rywala w sferze równości ogólnoświatowej komunikacji.

Twierdzimy, że nierówność językowa prowadzi za sobą nierówność komunikacyjną na wszystkich poziomach; na poziomie międzynarodowym włącznie.

Jesteśmy ruchem opowiadającym się za demokratycznym sposobem komunikowania się.

2.Kształcenie ponadnarodowe Każdy język etniczny związany jest z określoną kulturą i narodem. Na przykład uczeń studiujący język angielski uczy się o kulturze, geografii i polityce krajów anglojęzycznych, szczególnie Stanów Zjednoczonych A.P. i Anglii. Uczeń studiujący esperanto uczy się o świecie bez granic, w którym każdy kraj prezentuje się jako dom rodzinny.

Twierdzimy, że kształcenie dla któregokolwiek języka etnicznego połączone jest z jego określoną pozycją w świecie.

Opowiadamy się za kształceniem ponadnarodowym.

3.Skuteczność pedagogiczna Tylko niewielki procent z tych, którzy studiują obcy język, wykorzystuje go należycie. Pełne opanowanie esperanta możliwe jest nawet przez samokształcenie. Różne badania informują o jego propedeutycznych skutkach w nauce innych języków. Zaleca się również esperanto jako istotną część kursu dla wyrobienia językowej świadomości uczniów.

Twierdzimy, że trudności w opanowaniu języków etnicznych zawsze stanowią przeszkodę dla wielu uczniów, którzy jednak mogliby osiągnąć korzyść ze znajomości drugiego języka.

Opowiadamy się za skutecznym kształceniem językowym.

4.Wielojęzyczność Wspólnota esperancka jest jedną z nielicznych w skali światowej, której członkowie bez wyjątku posiedli znajomość dwóch języków. Każdy członek tej wspólnoty podjął zadanie uczyć się przynajmniej jednego języka obcego do poziomu pozwalającego na swobodną wymianę myśli. Prowadzi to często do pogłębiania wiedzy więc i do umiłowania wielu języków a ogólnie do rozwinięcia szerszego osobistego horyzontu myślowego.

Uważamy, że użytkownicy wszystkich języków -"dużych i małych", powinni mieć realną szansę przyswojenia drugiego języka na wysokim poziomie.

Opowiadamy się za spełnieniem tej szansy.

5.Prawa językowe Nierówny podział znaczenia między językami jest stałym zagrożeniem dla języków etnicznych, lub bezpośrednią supremacją nad dużą częścią ludzkości. We wspólnocie esperanckiej, użytkownicy języków "dużych i małych", oficjalnych i nieoficjalnych, spotykają się na terenie neutralnym, dzięki wzajemnej woli znalezienia kompromisu. Taka równowaga między prawami językowymi i odpowiedzialnością dostarcza precedensu, aby zmieniać i oceniać inne rozwiązania nierówności językowej i pwstałych na tym tle konfliktów.

Uważamy, że dominacja językowa podważa gwarancje, wyrażone w wielu dokumentach międzynarodowych, o równorzędmym traktowaniu każdego języka.

Opowiadamy się za przestrzeganiem praw językowych.

6.Różnorodność językowa Rządy niektórych krajów skłaniają się brać pod uwagę dużą różnorodność językową w świecie jako przeszkodę w komunikacji i rozwoju. Dla wspólnoty esperanckiej, jednak, różnorodność językowa jest stałym i koniecznem źródłem bogactwa. W następstwie, każdy język, jak każda istota żyjąca jest wartościowa sama przez się i godna ochrony oraz wsparcia.

Twierdzimy, że polityka komunikacji i rozwoju nie oparta na poszanowaniu i wsparciu wszystkich języków, skazuje na zagładę większość języków świata.

Opowiadamy się więc za różnorodnością językową.

7.Emancypacja Każdy język wyzwala i więzi swoich użytkowników, dając im możliwość komu-nikowania się między sobą, stanowiąc jednocześnie przeszkodę komunikacyjną z innymi. Zaplanowany jako uniwersalne narzędzie komunikowania się, język esperanto jest jednym z wielkich funkcjonujących projektów ludzkiej emancypacji - projektem umożliwiającym każdemu człowiekowi jako indywidualności uczestniczyć w ludzkiej wspólnocie, z zachowaniem silnych korzeni w swojej miejscowej kulturze i językowej tożsamości, lecz nie ograniczanemu z ich strony.

Uważamy, że wyłączne używanie języków narodowych nieuchronnie stawia przeszkody dla swobodnego wyrażania się, komunikowania i stowarzyszania.

Opowiadamy się za powszechną emancypacją.