tradukoj: ar be bg br cs de el en es fr hu la nl pl pt ro ru sk sv tp tr vo

^*manĝ/i [1]

^*manĝi

1.

Maĉi kaj gluti nutraĵon; sin nutri: la infano ploras, ĉar ĝi volas manĝi [2]; doni por manĝi al birdoj; ĉiu manĝas, kiel li aranĝas [3].

2.

(io) Konsumi: (figure) rusto manĝas feron, ĉagreno la koron [4].

3.

(figure) Avide karesi: manĝi iun per la rigardo^Z; manĝi amatinon per kisoj.

manĝo

1.

Ago manĝi, manĝado: kaj Dio la Eternulo elkreskigis el la tero ĉiun arbon ĉarman por la vido kaj bonan por la manĝo [5]; ĉu vi jam prenis la manĝon? [6]; la Sankta Manĝo.

2.

Ago manĝi je difinita diurnotempo aŭ cirkonstanco, laŭ la moroj de la koncerna lando. matenmanĝo, tagmanĝo, vespermanĝo, intermanĝeto

3.

Manĝaĵo: kaj estis metita antaŭ li manĝo [7]; kaj li donis manĝon al iliaj azenoj [8]; pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, ol grasa bovo, sed kun malamo [9]; ne manĝu panon de malbondeziranto, kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn [10]; el ĉiuj tiuj ĉi simplaj materialoj mia edzino preparas manĝojn, kiujn mi certe preferas al la manĝoj el la kuirejoj de la plej bonaj hoteloj [11]; la agado „Nutru la infanojn“ en julio, aŭgusto kaj septembro liveris unu milionon da manĝoj al infanoj en Gvatemalo, Rumanio, Malavio kaj Svazilando [12].

manĝaĵo

Tio, kion oni manĝas: vegetaĵaj manĝaĵoj estas la plej sanigaj; vi ŝtatas tian manĝaĵon, fraŭlineto? [13].

manĝegi

Avide kaj multe manĝi: (figure) ĵaluzo manĝegis (dolorigis kaj konsumis) lin^B.

manĝeti

Iomete, nemulte manĝi, precipe kiam temas pri kroma intermanĝeto: aldoni al la tagmanĝo vi ne bezonas, ĉar ni manĝetos en la kadukulejo, ĉe Artemij Filippoviĉ [14].

manĝigi

1.

(tr)
Igi manĝanta: manĝigi infanon.

2.

Igi manĝata: manĝigi supon al infano.

manĝilo

Ajna ilo uzata por manĝado, kiaj telero, tranĉilo, manĝbastoneto...

manĝujo

Ujo el kiu homoj aŭ bestoj manĝas: bovo konas sian aĉetinton, kaj azeno la manĝujon de sia mastro [15]; telero (estas) plata, nur iom kava, manĝujo [16]. bovlo, gamelo, kripo, telero, trogo.

manĝilaro

Tuto de iloj kaj vazoj, kiujn oni uzas por manĝi: oni metis antaŭ mi manĝilaron, kiu konsistis el telero, kulero, tranĉilo [17]... mi, male, manĝis tro rapide, kvazaŭ celante malaperigi manĝilaron kaj kokinaĵon de sur tablo [18].

antaŭmanĝaĵo

Krommanĝaĵo por veki apetiton antaŭ ĉefa manĝo (komence de tagmanĝo, vespermanĝo): rafaneto (estas) ofte manĝata kruda kiel antaŭmanĝaĵo [19]. postmanĝaĵo

ĉirkaŭmanĝi

Manĝi ĉiuflanke; manĝi ĉe la ĉirkaŭo: [la akridoj] ĉirkaŭmanĝos ĉiujn arbojn, kiuj kreskas ĉe vi sur la kampo [20]; por signo de bona humoro oni ĵetadis al si la ĉirkaŭmanĝitajn ostojn reciproke en la vizaĝon [21].

formanĝi

1.

Tute konsumi manĝante: limakoj formanĝis la laktukojn; kiam kato jam formanĝis, forpelado ne helpos [22]. mordi.

2.

(figure) Konsumi, detrui: la bordon iom post iom formanĝas la maro; tio formanĝis multan tempon; li formanĝas (forglutas) duonon de la vortoj.

satmanĝi

Manĝi ĝissate: mi satmanĝis kaj estas laca, nun portu min en vian ĉambreton, preparu vian silkan liteton, ni kuŝiĝos por dormi [23].

intermanĝeto

Neformala, neabunda manĝo, okazanta inter la precipaj manĝoj, ekzemple paŭze dum laboro.

postmanĝo

Tempoperiodo, etendiĝanta de unu (tagmeza) manĝo al la sekvonta: post paso de du aŭ tri horoj mi revenis ŝarĝiĝinte per abunda rikolto, amuzprovizo por la postmanĝo en la loĝdomo se pluvis [24].

abelmanĝulo

(komune) Brilkolora birdo kun longa kurba beko, manĝanta abelojn, vespojn kaj similajn, genro el familio meropedoj (Merops): videblaj specioj: ... faska upupo, eŭropa abelmanĝulo, marĉa cirkuo [25]. meropo

bluvanga abelmanĝulo

[26] Abelmanĝulo kun verdkolora plumaro.

hommanĝulo

Homo, manĝanta aliajn homojn.

formikmanĝulo

(komune) Besto manĝanta formikojn, termitojn, precipe longalangaj mamuloj el familioj mirmekofagoj, manisedoj: granda formikomanĝulo voros proksimume 30 000 formikojn kaj termitojn dum tago [27].

insektomanĝuloj

Ordo el la klaso mamuloj (Insectivora).

^*matenmanĝi

Manĝi baldaŭ post la nokta dormo: mi eniris en la manĝosalonon kaj matenmanĝis [28].

matenmanĝo

Manĝo² normale okazanta mallonge post la nokta dormo: ŝi baldaŭ foriris en sian ĉambron kaj revenis nur por la matenmanĝo [29].

postmanĝaĵo

deserto

^*tagmanĝi

Manĝi ĉirkaŭ la tagmezo: se vi volas, venu tagmanĝi [30]; li tagmanĝis kun ili ĉiutage [31].

tagmanĝo

1.

Manĝo² normale okazanta ĉirkaŭ tagmezo: mi nur iom malfruiĝos al la tagmanĝo, sed tio ne estas grava [32]; kiam venis la horo de la tagmanĝo de l' soldatoj, li manĝis ilian hordean panon kun seka viando [33].

2.

La tuto da manĝaĵoj kaj trinkaĵoj preparitaj aŭ komsumitaj dum tagmanĝo¹: post kelke da tagoj ŝi jam ne havus por kio aĉeti nek tagmanĝon por vi kaj por si, nek lignon por fari fajron [34].

Sankta Manĝo^PIV

La evangelia epizodo pri la lasta vespermanĝo paska de Jesuo kun la apostoloj, kiun la kristanoj rigardas prototipo de eŭkaristio, ofta temo de pentraĵoj.

^*vespermanĝi

Manĝi en la vespero: la familio de la masonisto, kolektiĝinte en la malvasta ĉambro, sidiĝis por vespermanĝi [35].

vespermanĝo

1.

Manĝo² normale okazanta fine de la tago: post la vespermanĝo niaj fratoj eliris kun la gastoj [36]; ĉe la vespermanĝo oni malmulte parolis [37]

2.

La tuto da manĝaĵoj kaj trinkaĵoj preparitaj aŭ komsumitaj dum vespermanĝo¹: la kuiristino alportis al mi la vespermanĝon [38]; bongusta vespermanĝo.