okul/o

^*okulo

Organo de la vidkapablo: bluaj, migdalformaj, lacaj, blue kadritaj, ruĝrandaj okuloj; sablero falis en mian okulon^Z; doni, fari signojn per la okulo^Z; grimaci per la okulo^Z; postuli okulon pro okulo, denton pro dento^Z (egalan repagon); (figure) kiu tro alten rigardon direktas tiu tre baldaŭ okulojn difektas (ambiciulo malsukcesos) [2].

(figure) Tiu sama organo, konsiderata kiel ilo de atento kaj intereso: for de l' okuloj, for de la koro [3]; teni la okulojn en streĉo [4]; direkti siajn okulojn al iu^Z; sekvi iun per la okulo; okulo al okulo (vizaĝo al vizaĝo, vidalvide); antaŭ, sub la okuloj de iu; verkante la regularon, mi havis antaŭ la okuloj (priatentis) la specialan situacion de la afero^Z; foriru de antaŭ miaj okuloj; ĉies okuloj kun teruro deturniĝis^Z; kovri al si la okulojn kontraŭ (por ne vidi) la ekzistanta danĝero^Z; malfermi la okulojn al iu (forigi la iluziojn kaj montri la efektivan realaĵon, vualo); tio estas evidenta kaj falas al ĉiu en la okulojn^Z (fali 4, frapi). subskribi ion kun fermitaj okuloj (ne kontrolante); ŝuti polvon en la okulojn (polvo) [5]; iafoje oni devas okulon fermeti (ne esti tro severa) [6]; fermu la okulojn kontraŭ negravaj plendoj^Z; ne kredu al orelo, kredu al okulo (ne onidiron, sed propran rimarkon) [7]; en ies okuloj^Z (laŭ lia vidmaniero, lia opinio); okulo de mastro (kontrolo de interesato) pli efikas ol beno de pastro^Z.

(figure) Tiu organo, konsiderata kiel esprimanta diversajn animajn sentojn: rigardi iun per enviema, malama, voluptema okulo; avidege ĵeti okulon al^Z; tute jam sata sed okulo malsata^Z; timo havas grandajn okulojn (gravigas ĉion) [8]; havi okulojn pli grandajn ol la ventro^Z (preni el plado pli, ol kiom oni povas manĝi); de l' koro spegulo estas la okulo [9]; ne iru okuloj super la frunto^Z (ne fieru); ŝi plaĉis al liaj okuloj^Z (li ekamis ŝin); Noa akiris plaĉon en la okuloj de la Eternulo^Z.

okulegi

(komune) Rigardadi per insistaj, grandigitaj okuloj: li sidis sur verando el onda lado, tenis en la dikaj fingroj glason el dika vitro kaj trinkis kaj kraĉis kaj okulegis el sub la tufaj brovoj la flavajn magrajn kokinojn [11].

tradukoj

anglaj

~o 1.: eye; ~a: ocular; ~i, : ogle; ~isto: oculist, ophthamologist; unu~a: one-eyed; ~globo: eyeball; ~lenso: lens.

belorusaj

~o: вока; ~a: вочны; ~i, : вылупляцца, вытарэшчвацца ; ~isto: акуліст, афтальмоляг; unu~a: аднавокі.

grekaj

~o: μάτι; ~a: οφθαλμικός; ~isto: οφθαλμίατρος.

hispanaj

~o: ojo; ~a: ocular; ~i, : ojear, echar un vistazo; ~isto: oculista; unu~a: tuerto; ~globo: globo ocular; ~lenso: cristalino.

hungaraj

~o: szem; ~a: szem-; ~i, : kacsint, szemez; ~isto: szemész, szemorvos; propra~e: saját szemével; unu~a: félszemű; ~globo: szemgolyó; ~lenso: szemlencse; ~mezure: szemmértékkel. ŝuti polvon en la ~ojn: port hint a szemébe; ne kredu al orelo, kredu al ~o: csak azt hidd, amit szemeddel látsz; ~o de mastro (kontrolo de interesato) pli efikas ol beno de pastro: a gazda szeme hízlalja a jószágot; de l' koro spegulo estas la ~o: a szem a lélek tükre.

italaj

~o: occhio; ~a: oculare, ottico (agg.), oculistico, oftalmico; ~i, : fissare (guardare), guardare (con espressione o fissamente), occhieggiare, addocchiare; ~isto: oculista; propra~e: con i propri occhi, di persona; unu~a: monocolo (agg.), cieco da un occhio, guercio (cieco da un occhio); ~globo: globo oculare; ~lenso: cristalino; ~mezure: ad occhio.