tradukoj: be cs de en fr hu nl pt ru tp

^*rigard/i [1]

^*rigardi

1.

Direkti sian vidon sur: li ... rigardas malsupren sur la kampon [2]; rigardu bone, kio estas antaŭ vi^Z; rigardi iun^Z; rigardi al iu^Z, rigardi tra la fenestro^Z; fikse rigardante liajn okulojn; rigardi la ĉielon, la pejzaĝon; rigardi al la urbo; rigardi al la morto en la vizaĝon^Z; ni rigardis sur la maron, sur la multajn ŝipojn kaj transen al la sveda bordo^Z; malŝate rigardi iun de alte^Z; (figure) tra la pordo rigardis internen la stelplena ĉielo^B; (figure) la sunradioj neniam rigardas tiun faŭkon.

2.

(figure) (io) Troviĝi en direkto al: fenestro rigardanta en la korto^Z; tien el ĉiu el la du domoj rigardis fenestro^Z.

3.

(figure) (iu) Informi sin, kontroli, konstati: Marinjo, rigardu, kio eliras el la buŝo de via fratino [3]; rigardu, pro kio estas la bruo^Z; rigardu, ĉu ĝi ne estas mia portreto?^Z unu generalo volis rigardi, kiel oni nutras la soldatojn^K; anstataŭ blinde babiladi, rigardu (konsideru) la faktojn^K.

4.

(figure) (iu) Atribui al iu aŭ io ian econ; juĝi, taksi, opinii: bedaŭrinde multaj rigardas maljuste al li^Z; rigardadi Esperanton nur de ĝia flanko praktika^Z; ili rigardis sin kiel plej kompetentajn en la afero^Z; oni rigardas ilin kiel homojn frenezajn^Z; rigardi ion kiel tre gravan (alligi); ili rigardas la ideon de lingvo internacia kiel sensencan infanan fantazion^Z; rigardu ĝiajn fruktojn kvazaŭ konsekritoj^Z (konsekritajn); tiuj naivaj kontraŭparoloj estis rigardataj kiel veroj ne ebligantaj iun dubon^Z; eĉ malsaĝulo, se li silentas, estus rigardata kiel saĝulo^Z. konsideri, preni ⁵, taksiokulo

rigardo

Ago aŭ maniero rigardi: ĵeti rigardon al iu^Z, sur iun^Z, al io^Z; la vilaĝanoj akompanis nin per scivolemaj rigardoj; nuba, riproĉa rigardo; kolera rigardo elfulmis el sub liaj kuntiritaj brovoj; ĉe la rigardo, kiom fari restas^Z.

rigardaĉi

Stulte rigardi: rigardaĉi kiel bovido [4]. gapi

rigardegi

Insiste, longe rigardi: oni komencis ĉirkaŭveni kaj rigardegi la fremdulojn [5].

rigardema^Z

Scivole vidama.

ĉirkaŭrigardi

1.

Rigardi ĉirkaŭ si, al diversaj direktoj: D-RO GALÉN ĉirkaŭrigardas kaj vidante, ke li estas sola, elpoŝigas bulkon kaj ekmaĉas [6]; WANGEL: ... Nu, ĉi tie okazis ja multaj ŝanĝoj dum tiu tempo. ARNHOLM (ĉirkaŭrigardas): Ŝajnas al mi ke ne. Escepte ke la arboj kreskis konsiderinde [7]; kaj li ĉirkaŭrigardis, por vidi tiun, kiu tion faris [8]; kaj ĉirkaŭrigardante tiujn, kiuj ronde ĉirkaŭ li sidis, li diris: Jen mia patrino kaj miaj fratoj! [9].

2.

pririgardi post tio eniros la pastro, por ĉirkaŭrigardi la domon [10]; mi direktis mian koron, por ekkoni saĝecon, kaj por ĉirkaŭrigardi la aferojn, kiuj estas farataj sur la tero [11]; li ĵetis rapidan ĉirkaŭrigardon sur la malriĉajn vestojn de la juna virino [12].

elrigardi^Z

1.

Rigardi de, el iu loko: de monta pinto la aglo elrigardas por si manĝaĵojn^Z.

2.

^Z(arkaismo) aspekti

enrigardi

Rigardi al la interno de: ŝi demande enrigardas miajn okulojn [13].

fiksrigardi

Rigardadi, ne deturnante la okulojn: li fiksrigardas la vizitantojn, ili rigide rerigardas lin [14].

ĝurigardi

Plezure, ĝue rigardi, admiri, kontempli: kara Marija, de kiam vi kreskis, mia okulo ĉiam postsekvas vin! Mi neniel povas sufiĉe ĝurigardi vin! [15].

postrigardi

Rigardi de malantaŭe, al iu malproksimiĝanta: la aliaj rozoj postrigardis sian fratinon kaj demandis unu la alian: Kien ŝi veturas? [16]; Zalmuna sin turnis al Ilu-ulba, kiu postrigardis la elirantan edzinon kun mieno, esprimanta koleron, honton kaj antaŭtimon [17].

pririgardi

Zorge kaj detale rigardi ĉiujn flankojn de io, ekzameni¹: kaj la pastro pririgardos la infektitaĵon kaj enŝlosos la infektitaĵon por sep tagoj [18]; kaj la satrapoj, regionestroj, militestroj, kaj konsilistoj de la reĝo kunvenis, kaj pririgardis tiujn virojn, super kies korpoj la fajro havis nenian forton [19]; kaj mi leviĝis nokte laŭ la torento kaj pririgardis la muregon, kaj, trarajdinte denove tra la Pordego de la Valo, mi revenis [20]; li pririgardis la kreskaĵon, gustumis ĝin, sed pri ĝi nenio estis dirita en lia scienco pri kreskaĵoj [21]; mi staras apud ŝi, fumas kaj atente pririgardas mian ganton [22]; li scivole pririgardis la ringon [23]; (figure) li sopiris spiri la freŝan aeron de frua mateno en la ĝardeno, por forskui el sia kapo la fantomoregatajn revojn, kaj por klare pririgardi la situacion [24].

senrigarde al

Malgraŭ io aŭ iu, ĝin konsiderante malgrava, neatentinda; senkonsidere al: la kato, senrigarde al liaj minacoj, siblis kaj teniĝis ankoraŭ forte kroĉita [25].

superrigardi

1.

Rigardi de pli alta loko la tutan amplekson de: ni mano en mano supreniris la rondan turon kaj superrigardis Kopenhagon kaj la maron [26]. panorami

2.

(figure) Kontroladi la staton aŭ la funkciadon de: La ĉefo estis arbaristo, sed li ankaŭ superrigardis la terkulturadon de la bieno ĉe Grandtorento [27]. gvati²

trarigardi

Rigardi ĝisfine ion en ĉiuj ĝiaj partoj, unu post la alia, kvazaŭ skanante: mi hodiaŭ trarigardis la liston de 465 Yahoo-grupoj kiuj troveblas sub la serĉvorto "Esperanto". [28]; estus bonege havi ilon, pere de kiu eblus virtuale ĉeesti seminariojn kaj sekvi ĉiujn okazantajn prelegojn, kursojn, trarigardi arkivojn de jam okazintaj aferoj ks. [29]; Mi iris en la nuksarban ĝardenon, Por trarigardi la verdajn kreskaĵojn de la valo, Por vidi, ĉu la vinbertrunko burĝonas, ĉu la granatarboj floras. [30].