tradukoj: be bg br cs de en es fr hu id it ku nl pl pt ro ru sk sv

*ĉiel/o

*ĉieloTEZ

1.TEZ
La ŝajne volba spaco etendiĝanta super nia kapo, en kiu ni vidas la astrojn: la ĉielo estas blua [1]; bela sennuba ĉielo; (figure) glori, altigi iun ĝis la ĉielo. apoteozi VD:ĉielosfero, firmaĵo, firmamento
2.TEZ
REL La restadejo de Dio aŭ dioj: al Ramzes ŝajnis, ke li estis levita al la ĉielo [2] (plene feliĉa) VD:paradizo
3.
REL(respekte) Dio: pro la ĉielo, ne faru tion ĉi [3]!

*Ĉieliro

1.
KRI La mirakla leviĝo de Jesuo el inter la apostoloj en la ĉielon post liaj morto kaj reviviĝo.
2.TEZ
KRI La kristana festo ĉi tion memoriganta, unu el la grandaj dekduopaj festoj (je la kvardeka tago post Pasko).

Ĉielenpreno

1.
KAT Miraklo proklamita (en 1950) kiel romkatolika dogmo, laŭ kiu la Dipatrino iĝis korpe levita en la Ĉielon.
2.TEZ
KAT Romkatolika festo rememoranta la Ĉielenprenon 1 kaj responda al la ortodoksa Endormiĝo de la Dipatrino: la koncerto okazis en preĝejo de Ĉielenpreno de la Virgulino Maria en urbo Holešov la 15an de oktobro [4].

Rim.: La legendo pri la korpa Ĉielenpreno de la Dipatrino ekzistas ankaŭ en ortodoksismo, tamen neoficiale. Laŭ tiu legendo, jam post la entombigo de la Dipatrino, oni malfermis la tombon por la apostolo Tomaso (kiu ne ĉeestis dum la Endormiĝo) ‐ sed en la tombo jam nenion trovis. Do, Endormiĝo kaj Ĉielenpreno estas malsamaj epizodoj, kvankam ambaŭ temas „pri la fino de la ĉi-monda vivo de la Dipatrino“, kaj la respondaj festoj okazas samtage en la respektivaj ekleziaj kalendaroj (je la 15a de aŭgusto). Ankaŭ la sanktaj bildoj pri tiuj du festoj aspektas tute malsimile. [S. Pokrovskij]

sub libera ĉielo

(frazaĵo)
En loko nekovrita, sen tegmento aŭ ŝirmo: la stabo ... pasigis la nokton sub libera ĉielo [5].

ĉielosfero, ĉiela sferoTEZ

AST Fikcia sfero kun arbitre granda radiuso, kies centron oni kutime elektas aŭ samcentre kun Tero, aŭ en la loko kie estas la observanto, aŭ en la centro de Suno, aŭ en ajna alia loko, sur kiun sferon oni projekcias la astrojn: zenito [estas] la punkto sur la ĉiela sfero, situanta vertikale super la kapo de la observanto [6].

tradukoj

anglaj

~o: sky; Ĉ~enpreno 2.: Assumption of the Virgin Mary; ~osfero, : coelosphere.

belorusaj

~o: неба; Ĉ~iro: ушэсьце.

bretonaj

~o 1.: oabl; ~o 2.: neñv; Ĉ~iro 1.: Pignidigezh ; Ĉ~iro 2.: Yaou-Bask; sub libera ~o: dindan an amzer.

bulgaraj

~o: небе; Ĉ~iro: възнесение ; sub libera ~o: под открито небе.

ĉeĥaj

~o: nebe.

francaj

~o: ciel, cieux; Ĉ~iro: Ascension; sub libera ~o: en plein air.

germanaj

~o: Himmel; Ĉ~iro: Himmelfahrt; sub libera ~o: unter freiem Himmel.

hispanaj

~o: cielo; Ĉ~iro: Ascensión; sub libera ~o: al aire libre; ~osfero, : esfera celeste.

hungaraj

~o 1.: ég; ~o 2.: mennyország; ~o 3.: az ég; Ĉ~iro 1.: mennybemenetel; Ĉ~iro 2.: áldozócsütörtök; sub libera ~o: a szabadban.

indoneziaj

~o 1.: langit.

italaj

~o: cielo; Ĉ~iro: Ascensione; Ĉ~enpreno 2.: Assunzione della Vergine Maria; sub libera ~o: all'aria aperta, sotto le stelle; ~osfero, : sfera celeste.

kurdaj

~o: asîman.

nederlandaj

~o: hemel; Ĉ~iro: Hemelvaart.

polaj

~o: niebo; Ĉ~iro 1.: Wniebowstąpienie; Ĉ~iro 2.: Święto Wniebowstąpienia Pańskiego; Ĉ~enpreno 1.: Wniebowzięcie; Ĉ~enpreno 2.: Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny; sub libera ~o: pod gołym niebem, na wolnym powietrzu; ~osfero, : sklepienie niebieskie.

portugalaj

~o: céu.

rumanaj

~o: cer.

rusaj

~o: небо, небеса; Ĉ~iro: Вознесение; Ĉ~enpreno 2.: Вознесение Богородицы; sub libera ~o: под открытым небом; ~osfero, : небесная сфера.

slovakaj

~o: nebo; Ĉ~iro: nanebovstúpenie.

svedaj

~o: himmel.

fontoj

1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 6
2. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, ĉapitro 6a
3. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 4, la nigra virino
4. Dio benu, jaro 2005 (15), n-ro 4 (60)
5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 1a
6. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, Art. „zenit/o“
[^Revo] [cxiel1.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.39 2011/07/14 12:10:14 ]