tradukoj: be bg br cs de en es fr hu it ku nl pt ru sv tp vo

*milit/i

*militi

(ntr)
Batali per armiloj kontraŭ fremdaj armeoj aŭ kontraŭ malamika partio: via gento [...] ĉiam militas kontraŭ nia [1]; du militas, tria profitas [2].

milito

MIL
Oficiala malpaco inter nacioj aŭ partioj, kun bataloj: ha, se tiel, tiam ne estos milito kun la turkoj [3]; la besto, kiu suprenvenas el la abismo, faros militon kontraŭ ili [4]; la militon li perdis [5]; proklami, deklari militon.

milita

Koncernanta la militon: la milita leĝo tre precizas pri tiu punkto [6]. milita kanto, rakonto.

militestro

MIL
Homo – pliofte oficiro – kiu decidas pri strategio, gvidas dum bataloj: Moseo ekkoleris kontraŭ la militestroj, la milestroj kaj centestroj, kiuj venis el la milito [7]. VD:stabo 1

militisto

MIL
Homo, kiu profesie aŭ rekrute militas: la fortikaĵoj brulas per fajro, kaj la militistojn atakis teruro [8]. SIN:soldato 1SUB:oficiro, suboficiro

militistaro

MILPOL
La militistoj kiel grupo aŭ klaso aŭ stato de personoj: la Bizancia ikonrompismo estis konflikto inter la monaĥaro kaj militistaro; en la tempo, kiam vi staris apude, kiam fremduloj kondukis lian militistaron en kaptitecon kaj aligentuloj eniris en liajn pordegojn kaj lotis pri Jerusalem, vi ankaŭ estis kiel unu el ili [9]; kaj la Eternulo ektondras per sia voĉo antaŭ sia armeo, ĉar lia militistaro estas tre granda, kaj la plenumantoj de lia vorto estas potencaj [10]; poste liaj filoj sin armos kaj kolektos grandan militistaron [11]; jen staras virino kun menso de infano, kun entuziasmo kaj kredo, – la standardon ŝi portas antaŭ la batalanta militistaro kaj alportas al sia patrujo venkojn kaj savon [12].
Rim.: Armeo estas militistaro organizita kaj ekipita por batalado.

*almiliti

(tr)
MIL
=konkeri (figure) Sed kion mi faru por almiliti simpation? [13].

antaŭmilita

Rilata al tempo antaŭanta la koncernan militon, okazinta antaŭ ĝi: dum du horoj ŝi estis sensukcese serĉanta inter duonputrinta forbalaaĵo iun antaŭmilitan libron pri la berlina metropoliteno [14].

krucmilito, krucmilitiro

HISMIL
Ĉiu el la militiroj (inter proksimume jaroj 1100 kaj 1300), kiujn faris aliancaj kristanaj eŭropanoj kontraŭ precipe islamaj orient-mediteraneaj regnoj, oficiale por akiri Jerusalemon kiel sanktan urbon.

permiliti

(tr)
MIL
=konkeri 1

postmilita

Rilata al tempo sekvanta la koncernan militon, okazanta post ĝi: en la unua postmilita n-ro de „Esperantista Laboristo“, ni faris tre kategorian deklaron, kiun hodiaŭ ni konfirmas [15]; antaŭmilite Usono ŝuldis dolare al Eŭropo 5 miliardojn, postmilite tiu ŝuldo aliiĝis en kreditoraĵon da 16 miliardoj [16].

militakiri

(tr)
MIL
Akiri per milita forto: kaj Moseo sendis, por esplorrigardi Jazeron, kaj ili militakiris ĝiajn vilaĝojn, kaj forpelis la Amoridojn, kiuj tie estis [17]; se vi dum longa tempo sieĝos urbon, por militakiri ĝin kaj preni ĝin, ne ruinigu ĝiajn arbojn, levante kontraŭ ilin hakilon [18]; Holger, la Dano, militakiris la grandan landon Hindujon ĝis la orienta fino de la mondo [19].

militakiro

MIL
1.
Militakiraĵo, posedaĵo de malamiko akirita per milita ago: niaj edzinoj kaj infanoj fariĝos militakiro [20]; ili ja trovis kaj dividas militakiron [21].
2.
Militakirado.

malvarma milito

HISMILPOL
Malpaca stato inter malamikoj, sen rektaj bataloj – esprimo uzata tre ofte pri la epoko 1946-1989 dum kiu konkuris Usono kaj NATO unuflanke, Sovetio kaj la varsovia pakto aliflanke: komenciĝis la „malvarma milito“ inter la oriento kaj okcidento kaj estis malpermesite al li okupiĝi pri instruado pro lia politika kredo [22].

mondmilito

MILPOL
Milito, kiu implikas multajn ŝtatojn en diversaj lokoj de la mondo: ni ne devas malatenti la teruran sperton de la mondmilito [23].

unua mondmilito

HIS
Milito daŭrinta depende je la landoj de 1914 ĝis 1918, ekinta en Eŭropo, vastiĝinta al Japanujo, Usono, Ĉinujo, sudamerikaj Ŝtatoj, kaŭzinta pli ol 8 milionoj da hommortoj.

dua mondmilito

HIS
Milito daŭrinta depende je la landoj de 1939 ĝis 1945, ekinta en Eŭropo, vastiĝinta al diversaj eŭropaj kolonioj, al orienta Azio, Ameriko, kaŭzinta inter 40 kaj 52 milionoj da hommortoj: post la dua mondmilito li dediĉis sin plene al teatra laboro [24].

tradukoj

anglaj

~o: war; ~akiro: booty, loot, plunder; malvarma ~o: Cold War.

belorusaj

~i: ваяваць; ~o: вайна; ~a: ваенны, вайсковы; ~isto: ваяр, ваенны; ~istaro: ваенныя, войска, вайсковае саслоўе; al~i: заваяваць, захапіць; antaŭ~a: даваенны; per~i: заваяваць, захапіць; post~a: паваенны, пасьляваенны; ~akiri: заваяваць, захапіць; ~akiro: здабыча (ваенная), заваёва; mond~o: сусьветная вайна; unua mond~o: Першая сусьветная вайна; dua mond~o: Другая сусьветная вайна.

bretonaj

~i: brezelekaat, brezeliñ; ~o: brezel; ~a: -brezel, brezelel; ~estro: penn-brezel; ~isto: brezelour, kadour; ~istaro: arme; al~i: gounit; kruc~o, kruc~iro: brezel ar Groaz, kroaziadeg; ~akiri: aloubiñ; ~akiro 1.: preizh; ~akiro 2.: preizhadur; malvarma ~o: brezel yen; mond~o: brezel-bed; unua mond~o: brezel-bed kentañ; dua mond~o: eil brezel-bed.

bulgaraj

~i: водя война; ~o: война.

ĉeĥaj

~o: válka.

francaj

~i: guerroyer, faire la guerre; ~o: guerre; ~a: guerrier, martial, militaire (adj.); ~estro: chef de guerre; ~isto: militaire, soldat; ~istaro: armée; antaŭ~a: d'avant-guerre; kruc~o, kruc~iro: croisade; post~a: d'après-guerre; ~akiri: conquérir; ~akiro: butin, prise de guerre; malvarma ~o: guerre froide; mond~o: guerre mondiale; unua mond~o: première guerre mondiale; dua mond~o: deuxième guerre mondiale, seconde guerre mondiale.

germanaj

~i: Krieg führen; ~o: Krieg; ~a: Kriegs-; ~isto: Militär; ~istaro: Militär; kruc~o, kruc~iro: Kreuzzug; post~a: nachkriegs-; malvarma ~o: Kalter Krieg; mond~o: Weltkrieg; unua mond~o: erster Weltkrieg; dua mond~o: zweiter Weltkrieg.

hispanaj

~i: guerrear; ~o: guerra; ~a: militar; ~isto: militar; ~istaro: ejército; kruc~o, kruc~iro: cruzada; ~akiro: botín; mond~o: Guerra Mundial.

hungaraj

~i: háborúzik, hadat visel; ~o: háború, hadviselés; ~a: harci, háborús, katonai; ~isto: harcos, katona; ~istaro: hadsereg, hadnép; al~i: kivív, meghódít; antaŭ~a: háború előtti; per~i: kiharcol, meghódít; ~akiri: zsákmányol, zsákmányul ejt, meghódít; ~akiro 1.: hadizsákmány, préda; ~akiro 2.: zsákmányolás, prédálás; malvarma ~o: hidegháború; mond~o: világháború; unua mond~o: első világháború; dua mond~o: második világháború.

italaj

~i: combattere (fare la guerra), fare la guerra; ~o: guerra; ~a: bellico, guerresco, marziale; ~estro: comandante in capo (in guerra); ~isto: militare (sost.), soldato (militare), guerriero; ~istaro: militari (classe), guerrieri (classe); al~i: conquistare, vincere (conquistare), annettere (con la forza); antaŭ~a: dell'anteguerra, prebellico; kruc~o, kruc~iro: crociata; per~i: conquistare, vincere (conquistare), annettere (con la forza); post~a: del dopoguerra, postbellico; ~akiri: conquistare, espugnare, impadronirsi di (con le armi), impossessarsi di (con le armi); ~akiro: conquista, bottino di guerra; malvarma ~o: guerra fredda; mond~o: guerra mondiale; unua mond~o: prima guerra mondiale, la grande guerra (1a guerra mondiale); dua mond~o: seconda guerra mondiale.

kurdaj

~o: şer, ceng.

nederlandaj

~i: oorlog voeren; ~o: oorlog; ~a: oorlogs-; ~estro: legeraanvoerder, bevelhebber; ~isto: beroepsmilitair; ~istaro: leger; al~i: veroveren; antaŭ~a: vooroorlogs; kruc~o, kruc~iro: kruistocht; per~i: veroveren; post~a: naoorlogs; ~akiri: veroveren; ~akiro 1.: oorlogsbuit; ~akiro 2.: het nemen van oorlogsbuit; malvarma ~o: koude oorlog; mond~o: wereldoorlog; unua mond~o: eerste wereldoorlog; dua mond~o: tweede wereldoorlog.

portugalaj

~i: guerrear; ~o: guerra.

rusaj

~i: воевать; ~o: война; ~a: военный; ~estro: военачальник; ~isto: воин, военный (сущ.); ~istaro: воинство, войско, военное сословие; al~i: завоевать; antaŭ~a: довоенный, предвоенный; kruc~o, kruc~iro: крестовый поход; per~i: завоевать; post~a: послевоенный; ~akiri: завоевать, захватить; ~akiro 1.: добыча; ~akiro: завоевание; malvarma ~o: холодная война; mond~o: мировая война; unua mond~o: Первая мировая война; dua mond~o: Вторая мировая война.

svedaj

~i: kriga; ~o: krig; ~isto: militär.

tokiponaj

~o: utala.

volapukaj

~i: kligön; ~o: klig; ~a: kliga; ~isto: kligel.

fontoj

1. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 2, fabeloj kaj legendoj, la naskiĝo de la tabako, araba legendo, laŭ la hispana rakonto de Cervera Bachiller, tradukis Jayme Heinlein Ferreira
2. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
3. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, akto 1a, sceno 2a
4. La Nova Testamento, Apokalipso 11:7
5. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, superstiĉo
6. B. Traven, trad. Hans Georg Kaiser: Mortula Ŝipo, Rakonto de usona maristo, unua libro, ĉapitro 15a
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 31:14
8. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 51:32
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Obadja 1:11
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Joel 2:11
11. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Daniel 11:10
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, dorna vojo de la honoro
13. Julio BAGHY: drameto sur la monto, NLR 2:2
14. V. Varankin: Metropoliteno, ĉapitro 4a
15. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, nia pozicio
16. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, oni petas volontulojn
17. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 21:32
18. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 20:19
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, ŝtono de la saĝuloj
20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 14:32
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Juĝistoj 5:30
22. Liu Ling: Li tenis en sia koro la tutan homaron – Memore al s-ro Bruno Vogelmann, El Popola Ĉinio, 2002-08-08
23. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, „Liberiga Stelo“ al la Verdruĝuloj
24. Valdemar Vinař: La skandalo pro Jozefo, pri la aŭtoro

administraj notoj

pri ~isto:
    * Kiel oni nomas la militistojn, kiuj estas nek oficiroj, nek
    suboficiroj
      (fr: militaires du rang, usone: enlisted personnel), kelkaj el ili
      tamen
      estas ranguloj (ekz-e kaporalo)?
  

[^Revo] [milit.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.41 2010/06/30 16:30:24 ]