tradukoj: be ca cs de en es fr hu nl pl pt ru sv

^*plen/a

^*plena

1.

Enhavanta la tutan enhaveblan kvanton: glaso plena je vino [1]; plenblovi ion; da puntoj, rubandoj, tuloj, atlasoj plene estis en la ŝrankoj^B; ni fariĝos plena de ebrieco kaj malĝojo^Z; (figure) koro tro plena, buŝo parolas [2].
Rim.: La radiko plen estas ofte uzata kiel prefikso kun la signifo, ke la montrata entenantaĵo estas konsiderata kiel mezurunuo: plenbuŝo^Z, plenmano da io^Z; li prenu plenmanon el la faruno^Z; plenkulero; plenbrako; plengorĝo, plenbuŝo da lakto; 24 horoj faras unu plentagon^Z.

2.

Kompleta; al kiu mankas nenia necesa parto aŭ eco: la pli juna filino ... estis la plena portreto de sia patro [3]; plena vortaro; lumo leviĝanta, kiu ĉiam pli lumas ĝis plena tagiĝo^Z; malvera pesilo estas abomenaĵo por Dio, sed plena pezo plaĉas al li^Z; plena mallumeco, malriĉeco^Z; perfekta, en la plena senco de l' vorto; plenkuiri viandon^Z; plenaĝa; plenkreska knabino^Z; mastreco en tuta pleneco^Z.

3.

Enhavanta grandan kvanton: la haveno estas plena de ŝipoj; teksto plena de eraroj; (figure) kapo plena je ideoj, projektoj; (figure) inter plene da kadavroj^Z sata, saturita, sufiĉa.

4.

[4] (p.p. angulo) Situanta ekster du egalaj lateroj, do ampleksanta la tutan ebenon; kies mezuro egalas al 360˚.

pleno

1.

La tuta, kompleta enhavo de io: mi ne povas postuli de unu eldonaĵo, ke ĝi prezentu la plenon de la vivo [5]; antaŭ ducent-tricent jaroj oni flate nomis la popolon fonto de potenco, la demagogoj modestmiene petis ĝin delegi al ili peceton el la pleno de siaj rajtoj [6].

2.

Speciale, kunsido aŭ alia aranĝo kiun partoprenas ĉiuj anoj de organizaĵo aŭ ties supera instanco: specialaj raportoj de la Komisiono informas la Plenon pri ĝia agado [7].

plenigi

1.

plenigi sakon je sablo; plenigi trezorejon^Z; nubo plenigis la korton^Z; provi plenigi la barelon de la Danaidinoj (vane klopodi, kvazaŭ iu, kiu provas plenigi senfundan barelon); viaj grenejoj pleniĝos^Z; mi pleniĝis de mirego saturi, trasorbigi, penetri. spiri.

2.

plenigi kontingenton; plenigi malplenon, breĉon; (figure) plenigi mankon manko, neniigi.

3.

plenigi sian domon per rabaĵo^Z; la hospitaloj superpleniĝas je malsanuloj.

^*plenumi

1.

Plene efektivigi, kion oni devas: multe komencite, malmulte plenumite [8]; plenumi sian taskon, oficon; plenumi ordonon, promeson, komision, devon, ŝuldon^Z; plenumi (obei, observi) leĝon^Z, instruon, konsilon; plenumi la peton, la deziron^Z, ian bezonon, la mendon de iu^Z; tio perfekte plenumas ĉiujn miajn revojn^B, tiujn postulojn; lingvo plenumas sian difinon nur tiam, se tiuj uzas ĝin severe egale^Z; dum la milito esp., malgraŭ tre malfavoraj kondiĉoj, plenumis sian grandegan destinon rilate la homaron.

2.

Fari: mi volonte plenumis lian deziron [9]; plenumi laboron, batalon, rolon, kanton^Z, dancon; sekretario plenumas la korespondadon^Z; la plenumado de plej diversaj gestoj^Z.

plenumiĝi

Realiĝi konforme al plano, intenco, antaŭdiro: tio okazas, por ke plenumiĝu la vorto skribita en ilia leĝo [10].

malplena

Enhavanta nenion: malplena kesto, ĉambro, stomako, monujo; ŝi neniam foriras kun malplenaj manoj; malplenigi sian sakon^Z; malplenkapulo^Z; vi timas la malplenon, kiu ĉirkaŭprenos vin, kiam la karaj rememoraĵoj estingiĝos^B.

malplenumi

Ne fari tion, kion oni devus: malplenumi sian promeson, devon; Miajn decidojn ili malplenumos kaj Miajn ordonojn ili ne observos [11].

antaŭplenumi

Plenumi ies deziron, antaŭ ol ĝi estas esprimita.

plenplena

Tro plenigita, ŝtopita: li ... eliris ... portante paperan sakon, kiu aspektis plenplena [12].