tradukoj: be bg de en es fr hu nl pl pt ru sv

1elektr/o [1]

elektroTEZ

ELEFIZ Unu el la formoj de fizika energio, kiu montriĝas per lumaj, termikaj kaj meĥanikaj fenomenoj.

elektra

1.
Produktata de elektro: elektra fajrero, lumo; elektraj fenomenoj.
2.
Rilatanta al elektro: elektra maŝino, kondukilo; elektra forno; elektraj unuoj (ampero, farado, ĵulo, volto, vato ktp).

elektrigi

1.
Igi elektra, transformi en elektron: elektrigi varmenergion, energion de vento kaj tajdoj.
2.TEZ
=elektrizi1 oni elektrigis la fervojon en nia lando.
Rim.: Tiusencan formon elektrigi2 donas PV; oni ĝin pravigas per „igi fervojon elektra = elektrigi la fervojon“. Tamen dum oni efektive povas diri „elektra fervojo“, oni apenaŭ dirus similsence „elektra vilaĝo“ ktp, kaj tial en similsenca „elektrigita vilaĝo“ tia dervaĵo impresas malkonvene. Tial la vortaroj pli novaj (inklude PIV-on) preferas por tiu signifo „elektrizi“, kiu en tiu signifo estas pli kohera. [Sergio Pokrovskij]

elektrumi, elektriTEZ

(tr)
1.
Estigi sur materia objekto elektran ŝargon: elektr(um)i sukcenon per frotado.
2.
Meti sub la influo de elektro, kuraci per elektro: en la elektroterapio oni elektr(um)as la malsanulojn.
3.
(figure) Eksciti, entuziasmigi, movigi, skui: Zamenhof elektr(um)adis la kongresanaron per siaj paroladoj; kaj ĉi tio elektras la surbalkone sidantan maljunan fraŭlon ĝis tia grado, ke li en la sekva tago post la unua prezentado anoncas sian edziĝon [2].

elektrejoTEZ

TEK Fabriko, kie oni produktas elektran energion por lumigado, elektraj publikaj transportoj, hejmaj kaj industriaj bezonoj ktp: «Ĉeĥa opinio pri atomelektrejo en Temelín» [3].

elektristo

Specialisto en la elektroscienco aŭ elektrotekniko.

elektra fajreroTEZ

ELE Fajrero, kiu estiĝas inter elektrodoj apartigitaj per dielektriko, se la tensio estas sufiĉe alta: por estigi fajreron en la aero ĉe la distanco de elektrodoj je 1,5 cm, estas necesa tensio je ĉirkaŭ 17 000 voltoj, krome dependa de la formo de elektrodoj.

elektra fluoTEZ

(arkaismo)
ELE=kurento

elektra kampoTEZ

1.TEZ
ELE[4] Parto de spaco, kie estas sentebla la efiko de elektraj ŝargoj super ŝargitaj korpoj.
2.TEZ
[5]=elektra kampintenso.

elektra kampintensoTEZ

[6]
ELE Fizika grando, prezentebla per vektora kampo kaj esprimanta la direkton kaj intenson de la efiko de elektraj ŝargoj unuj super aliaj; simbolo E: la dimensioj de elektra kampo estas M1L1T-3I-1; en elektra kampo E korpo kun elektra ŝargo q estas almetita al forto egala al q.E (vektore). VD:volto je metro; SIN:elektra kampo 2.
Rim.: Ĉar oni prezentas tiun grandon per matematika kampo, oni ofte skribas „elektra kampo“ anstataŭ la pli pedantan „elektra kampintenso“.

elektra streĉoTEZ

(arkaismo)
ELE=tensio

elektrokvantoTEZ

ELE=ŝargo

tradukoj

anglaj

~o: electricity.

belorusaj

~o: электрычнасьць; ~a: электрычны; ~igi 2.: электрыфікаваць; ~umi, : электрызаваць; ~ejo: электрастанцыя; ~isto: электрык; ~a fajrero: іскра (электрычны), разрад (электрычны); ~a fluo: электрычны ток, электраток; ~a kampo: электрычнае поле, электрастатычнае поле; ~a kampintenso: напружанасьць электрычнага поля; ~a streĉo: напружаньне (электрычнае); ~okvanto: колькасьць электрычнасьці, электрычны зарад.

bulgaraj

~o: електричество; ~a: електрически; ~igi 2.: електрифицирам; ~umi, : наелектризирвам; ~isto: електротехник; ~a fluo: ток.

francaj

~o: électricité; ~a: électrique; ~igi 1.: transformer en électricité; ~igi 2.: électrifier; ~umi, : électriser; ~ejo: centrale électrique; ~isto: électricien; ~a fluo: courant électrique; ~a kampo: champ électrique; ~a kampintenso: champ électrique; ~a streĉo: tension électrique.

germanaj

~o: Elektrizität; ~a: elektrisch; ~igi 2.: elektrifizieren; ~umi, : elektrisieren; ~ejo: Kraftwerk; ~isto: Elektriker; ~a fajrero: elektrischer Lichtbogen; ~a fluo: Strom; ~a kampo: elektrisches Feld; ~a kampintenso: elektrische Feldstärke; ~a streĉo: elektrische Spannung. ~a forno: Elektroherd; ~aj unuoj: elektrische Einheiten.

hispanaj

~o: electricidad; ~a: eléctrico; ~igi 2.: electrificar; ~ejo: central electrica; ~isto: electricista; ~a fajrero: chispa eléctrica; ~a fluo: corriente eléctrica; ~a kampo: campo eléctrico; ~a kampintenso: intensidad del campo eléctrico; ~a streĉo: voltaje.

hungaraj

~o: villamosság, elektromosság; ~a: villamos, elektromos; ~igi 2.: villamosít; ~umi, 1.: feltölt elektromossággal; ~umi, 2.: elektromosan kezel; ~umi, 3.: felvillanyoz; ~ejo: villamos erőmű; ~isto: elektrikus, elektrotechnikus; ~a fajrero: elektromos szikra, villamos szikra; ~a fluo: villamos áram; ~a kampo: villamos tér; ~a kampintenso: villamos térerősség; ~a streĉo: villamos feszültség; ~okvanto: villamos töltés. ~a forno: villamos kemence, elektromos kemence; ~aj unuoj: villamos mértékegységek.

nederlandaj

~o: elektriciteit; ~a: elektrisch; ~igi 2.: elektrificeren; ~umi, : elektriceren; ~ejo: elektriciteitscentrale; ~isto: elektricien; ~a fluo: stroom; ~a streĉo: spanning.

polaj

~o: elektryczność; ~a 1.: elektryczny; ~a 2.: elektryczny; ~igi 2.: elektryfikować; ~umi, 1.: elektryzować, naelektryzować; ~umi, 3.: elektryzować, naelektryzować; ~ejo: elektrownia; ~isto: elektryk, elektrotechnik; ~a fajrero: iskra elektryczna; ~a fluo: prąd elektryczny; ~a kampo: pole elektryczny, pole elektrostatyczne; ~a kampintenso: natężenie pola elektrycznego; ~a streĉo: napięcie elektryczne; ~okvanto: ładunek elektryczny. ~a forno: piec elektryczny.

portugalaj

~o: eletricidade.

rusaj

~o: электричество; ~a: электрический; ~igi 1.: преобразовать в электричество; ~igi 2.: электрифицировать; ~umi, : наэлектризовать; ~ejo: электростанция; ~isto: электрик; ~a fajrero: искра (электрическая), разряд (тока); ~a fluo: электрический ток; ~a kampo: электрическое поле, электростатическое поле; ~a kampintenso: напряжённость электрического поля; ~a streĉo: напряжение; ~okvanto: количество электричества, электрический заряд. atom~ejo: АЭС, атомная электростанция.

svedaj

~o: elektricitet; ~a: elektrisk; ~isto: elektriker.

fontoj

1. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto
2. Karel Scheinpflug, tr. Miloŝ Lukaŝ: Kio estas pseŭdoartaĵo?, la nica literatura revuo n-ro 4:5
3. Monato, 2002
4. Plena Ilustrita Vortaro, artikolo: kampo
5. Plena Ilustrita Vortaro, artikolo: tensio
6. Plena Ilustrita Vortaro, artikolo: kampo

administraj notoj

pri ~a fajrero : 
          Ĉu vere temas pri tio? Precizigi la nuancon disde "arko".
          Referenci "sparko". [MB]
pri elektr/o : 
      Pri ~igi / ~(um)i :
      PIV1 havas tute alian manieron prezenti la aferojn.
      ~i: havas du sencojn: la unua ŝajne korespondas al ~(um)i 1, sed
      en
      iom malsama senco (~i barilon) kaj la dua korespondas al ~(um)i 3.
      ~igi: havas du sencojn: la unua korespondas al ~(um)i 1 (pri
      elektrostatikaj
      ŝargoj) kaj la dua (almeti al ~o) korespondas al ~(um)i 2).
      ~izi: prenas la lokon de ~igi en PV.
      Notu la terminologian hxaoson en la kampo de elektro kaj
      la multajn nekoherajxojn inter PV kaj PIV1:
      kondukilo/konduktilo, kapacito/kapacitanco,
      kondensatoro/kondensilo...
      [MB]
[^Revo] [elektr.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.28 2012/01/08 04:10:08 ]