tradukoj: de en es fr hu pl pt ru

4dimensi/o [1]

dimensio

1.TEZ
TEK[2] Ĉiu el la grandoj uzataj por priskribi la amplekson de objekto; kutime temas pri longo, larĝo kaj diko, aŭ larĝo, alto kaj profundo: doni la dimensiojn de ŝranko, barelo, aŭtomobilo [3]; cirkla cilindro estas difinita per nur du dimensioj: ĝia alto kaj ĝia diametro.
Rim.: Ĉar objekto povas estis rigardata de diversaj flankoj kaj la difino de ĉiu aparta dimensio ofte enhavas supozon pri la direkto de la rigardo, necesas memori, ke la profundo de objekto povas esti ankaŭ ĝia alto, k.t.p.
2.
MAT
a)TEZ
(en vektora spaco, rilate bazon super ĝi) Ĉiu el la vektoroj de la bazo aŭ ĉiu rekto, direktata de tia vektoro: en afina ebeno oni ofte signas per x la koordinaton laŭ la unua dimensio, kaj per y laŭ la dua.
Rim.: Tiu senco estas limigita nur al kelkaj ŝtoniĝintaj esprimoj. Ĝi tamen estas grava pro sia rolo en elementa geometrio kaj pro la evidenta rilato kun la komunuza senco „dimensio 1“, ekz-e de meblo.
b)TEZ
[4] (de vektora spaco) Nombro de elementoj en ĝiaj bazoj, se ĝi estas finia, aŭ malfinio aliokaze: dimensio de afina spaco (dimensio de ĝia direkto); la dimensio de vektora spaco Kn super korpo K estas n. SIN: dimensinombro 2.
Rim.: Oni diras egale, ke spaco „havas dimension n “, „estas n-dimensia“, aŭ „havas n dimensiojn“. Tiaj ekvivalentoj emfazas, ke la nocio „dimensio 2.b“ sinonimas kun „nombro da dimensioj 2.a“. Tial kelkaj preferas paroli pri la „dimensinombro“ aŭ „dimensieco“ de spaco.
c)TEZ
(de matrico) VD:(n,p)-matrico.
3.TEZ
FIZSCI Grado (eventuale nula), je kiu baza grando aperas en derivita grando: la dimensioj de la energio estas kg×m²/s² aŭ pli ĝenerale ML2T-2 (kie M, L, T respektive simbolas mason, longon kaj tempon); la dimensio de energio rilate al tempo estas -2; sendimensia grando (kun dimensio 0 rilate al ĉiuj bazaj grandoj).
4.TEZ
KOMP Ĉiu el la intervaloj en kiuj varias indicoj de tabelo.

dudimensia, 2-dimensiaTEZ

Ekzistanta en ebena spaco, plata, havanta nur alton kaj larĝon, ne profundon: kalkultabelo estas dudimensia aranĝo de ĉeloj [5]. VD:grafika

n-dimensiaTEZ

MAT[6]
(p.p. vektora spacoafina spaco) Kies dimensio 2.b egalas al n; kiu havas n dimensiojn 2.a: nuldimensia afina spaco konsistas el nur unu punkto; unudimensia spaco estas nomata rekto; finidimensia spaco; malfinidimensia spaco; tridimensia kurbo (neebena kurbo).

tridimensia, 3-dimensiaTEZ

Reliefa, volumena, havanta formon en la ordinara spaco kun alto, larĝo kaj profundo: el ĉiuj tridimensiaj figuroj, simetria kvaredro havas la malplej grandan volumenon proporcie al la surfaco [7]. VD:plastika, stereo-

dimensinombro

1.TEZ
KOMP La nombro de indicpozicioj necesaj por atingi elementon de tabelo: 1 por vektoro, 2 por matrico ktp.
2.TEZ
MAT= dimensio 2.b.

tradukoj

anglaj

~o a: dimension; ~o b: dimension ; ~o c: order, size; ~o: dimension; n-~a: n-dimensional; ~nombro 1.: dimensionality. fini~a: finite-dimensional; malfini~a: infinite-dimensional.

francaj

~o a: dimension; ~o c: dimension, type; ~o: dimension; du~a, : bidimensionnel, en deux dimensions; n-~a: à n dimensions; tri~a, : tridimensionnel, en trois dimensions; ~nombro 1.: dimension. fini~a: de dimension finie; malfini~a: de dimension infinie.

germanaj

~o 1.: Dimension, Ausdehnungsrichtung; ~o a: Dimension; ~o b: Dimension ; ~o c: Format, Typ; n-~a: n-dimensional. fini~a: endlichdimensional; malfini~a: unendlichdimensional.

hispanaj

~o: dimensión.

hungaraj

~o 1.: méret; ~o a: dimenzió; ~o b: dimenzió; ~o c: dimenzió; ~o 3.: egység, mértékegység; ~o 4.: dimenzió, kiterjedés; n-~a: n-dimenziós ; ~nombro 1.: dimenzionalitás, kiterjedés; ~nombro 2.: dimenzió. fini~a: véges dimenziós; malfini~a: végtelen dimenziós.

polaj

~o 1.: rozmiar, wymiar; ~o a: wymiar; ~o b: wymiar ; ~o c: wymiar; ~o 3.: jednostka, wymiar, wielkość; ~o: rozmiar, wymiar; n-~a: (przestrzeń) n-wymiarowa . fini~a: o skończonym wymiarze; malfini~a: (przestrzeń) nieskończenie wymiarowa.

portugalaj

~o: dimensão.

rusaj

~o 1.: размер (по каждому измерению); ~o a: измерение ; ~o b: размерность ; ~o c: размер; ~o 3.: размерность ; ~o 4.: измерение; n-~a: n-мерное (пространство) ; ~nombro 1.: размерность; ~nombro 2.: размерность. fini~a: конечномерный; malfini~a: бесконечномерный.

fontoj

1. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto
2. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 25
3. Plena Ilustrita Vortaro
4. Jan Werner: Matematika Vortaro, Esperanta-Ĉeĥa-Germana
5. Vikipedio, Kalkultabelo, 2011-01-06
6. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 25, noto
7. S. Norvell: La Platonaj Korpoj, Inter Ni, 2003-01

administraj notoj

pri ~o 3.:
      Indus enkonduki ie ĉiujn bazajn fizikajn grandojn.
      [MB]
    
pri n-~a:
    Anstataux nia "malfinidimensia" MatVort havas
    "nefinie dimensia". [MB]
  

[^Revo] [dimens.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.40 2011/01/18 23:10:35 ]