tradukoj: be cs de en es fa fr grc hu nl pt ru tp tr

^*person/o [1]

^*persono

1.

Homa individuo konsiderata kiel konscia, responduma kaj havanta devojn kaj rajtojn: ĉiu amas ordinare personon, kiu estas simila al li^Z; oni vivas ne kun mono sed kun persono (koro) [2]; konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone ^Z; la personoj, kiuj ne komprenas la uzadon de la artikolo... ^Z. homo

2.

Imagita rolanto de rakonto, romano, teatraĵo, filmo aŭ alia verko fikcia: Personoj: Anton Antonoviĉ Skvoznik-Dmuĥanonskij, urbestro. Anna Andrejevna, lia edzino (...) [3]; mia unua heroo estis Brunĉjo Urso, ĉefpersono de ilustrita felietono por infanoj, kiu aperas ĉiuvespere en la gazeto [4]; romanpersono.

3.

Hipostazo: unu sola Dio en tri personoj.

4.

Konjugacia aŭ pronoma formo servanta por distingi la personon, kiu parolas, tiun, al kiu oni parolas, kaj tiun, pri kiu oni parolas: „mi“ estas la pronomo de la unua persono.

persona

Propra al persono; rilata al difinita persono kaj ne al aliaj: ĉion rigardi tra sia persona vitro [5]; estante nun tre okupita por iom rebonigi mian personan situacion ^Z; tio ĉi donis al la afero karakteron iom personan^Z; persona opinio, aludo; persona pronomo. individua, propra.
Rim.: Individua kontrastas kun kolektiva. Persona kontrastas kun anonima, neoriginala, ĉiesa.

persone

Per sia propra persono: persone viziti iun; mi konas lin persone.

personaĵo

1.

Individua trajto, apartaĵo kiu povas servi por rekoni aŭ karakterizi iun ‐ en legitimilo, serĉa ordono, en biografia priskribo ktp: la polico diskonigis la personaĵojn de la bandito: alta, blonda, proksimume 30-jara, kun cikatro sur la dekstra vango; ‐ Mi postulas restituon de miaj normalaj personaĵoj, ‐ subite stertoris kaj ekgruntis la eksporko [6].

2.

(evitinde) persono²

personaro

Aro de personoj: [Volapuko] devis konstante dependi de la decidoj de unu persono aŭ de facile inter si malpaconta personaro [7].

a)

[8] Tuto de la personoj servantaj aŭ oficantaj en iu entrepreno: mi estas feliĉa direktoro, mia personaro ne rezonas, la publiko ankaŭ ne [9]; fuĝis el la restoracio ĉiuj klientoj kaj la tuta personaro [10]; ĝenas la atestoj de la homhelpa personaro de kiu oni atendis ke ili estu, kiel la tri simietoj, blindaj, surdaj kaj mutaj [11]. dungitaro, etato ²

b)

[12] Tuto de la personoj ludantaj en iu teatraĵo, filmo: mi estas feliĉa direktoro, mia personaro ne rezonas, la publiko ankaŭ ne [13]. dungitaro, etato ²

personeco

Tio, kio konsistigas la personon; propra kaj memstara ecaro: tiu lernanto havas jam karakterizan personecon; la memoro estas nepra kondiĉo de la personeco; estas tre dezirinde, ke la senpersoneco kaj memstareco de nia afero ĉiam pli kaj pli fortiĝu ^Z.

personigo

1.

Adaptado de io al la personaj apartaĵoj individuo, persono: personigo de reklamaj trudleteroj; personigo de la agordoj en retumilo.

2.

Speco de tropo, stilfiguro prezentanta abstraktan nocion aŭ senvivan fenomenon kiel vivan estaĵon, aŭ atribuanta al ili ecojn aŭ konduton de vivulo: kutime odorigas la frazon ... personigo de objektoj (... lampo palpebrumis sur la tablo, la motoro singultis ktp.) [14]; A. Tolstoj ... neordinare uzas personigon: „La historio estis spronita, la historio ekgalopis, kaj sub ĝiaj oraj hufoj ektintis la kranioj de la stultuloj“ [15]. alegorioprozopopeo

fizika persono^PIV2

jura persono

En civila juro: organizaĵo, entrepreno aŭ alia homgrupo posedanta civiljurajn rajtojn kaj devojn, simile al natura persono: LEJL havas rajtojn de jura persono, sian bilancon, sigelon, ĉek- kaj ŝparkonton en banko [16]; JEI (Japana Esperanto-Instituto) akiris al si la kvalifikon de fondusa jura persono [17]; en 1945 Unuiĝintaj Nacioj estis fondataj, kies fonda akto sin apogas sur la nacio kiel jura persono kaj ne rekonas la diversecon de popoloj ene de unu nacio [18]; kontribuanta membro aŭ jura persono (= organizo, institucio) ne havas devon lerni Esperanton kaj povas loĝi ekster Ĉeĥa Respubliko [19].

natura persono

En civila juro: homo, individuo kiun oni rigardas kiel subjekton de juro posedantan devojn kaj rajtojn: membroj de la Asocio povas esti: (a) Esperanto-organizaĵoj; (b) Individuaj membroj, konsistantaj el naturaj personoj kaj juraj personoj [20].