tradukoj: be cs de en es fr hu pl pt ru tp

^*dev/i [1]

^*devi

1.

Ne povi ne fari ion pro ia materia neceseco, praktika bezono, morala leĝo aŭ fremda sintrudanta volo: lernolibron oni devas ne tralegi sed tralerni [2]; ĉiu vivanto devas morti; tiun ĉi demandon devas decidi instruitaj homoj ^Z; la mebloj estis aranĝitaj bonorde kiel devas esti^Z; por ĉiuj rilatoj intergentaj oni devas uzi lingvon neŭtralan^Z; kiu volas mensogi, devas bone memori [3] teruran nokton devis mi travivi^Z; mi devas sendi tiun leteron antaŭ morgaŭ; filo devas obei la patron; pri gustoj oni disputi ne devas [4] oni ne devas havi tro da konfido al si mem^Z; nenian trinkaĵon el vinberoj li devas trinki [5] (estas malpermesite, ke li trinku); tial ni neniam devas paroli (estas malpermesite, ke ni parolu) en niaj kongresoj pri aferoj politikaj^Z; mi ne devas malatenti tion [6]; se ni ne trovas pli bonan esprimon, tio ne devas nin ĉagreni^Z; ili ne devis lasi rimarki, ke ili nenion vidas [7]; ĉu tiu ĉi ideo estas aktiva aŭ pasiva, tion ĉi la sufikso aĵ tute ne devas montri al ni^Z; mi certigas vin, ke kun mi vi devas nenion timi^Z; ni ne devas miri, ke tia sistemo ne povis trovi amikojn^Z. bezoni, nepre, ŝuldi

2.

Kelkfoje ĝi montras la certecon aŭ eĉ nur la probablecon; certe ...i, probable ...i, supozeble ...i: li devis koleri (li certe koleris), ĉar li neniam skribas al mi post de tiam^K; kiel ravita vi devas esti (vi supozeble estas) ^Z; tiu sciigo devas esti falsa; li devas esti freneza; se ĝi ne fariĝos nun, ĝi devas jam iam fariĝi en estonteco^Z; tiuj argumentoj devis ŝajni al tiuj homoj tiel same infanaj kiel al ni nun ŝajnas iliaj tiamaj kontraŭparoloj^Z; prezentu al vi, kiel tiuj arboj devis brili en la suna lumo [8].

devo^Z

Farotaĵo necesa pro leĝo, moralo aŭ konveno: ĉiu plenumas sian devon [9]; la unua devo de homoj estas ne malutili reciproke; mi konas mian devon al mia estro; mi estintus inter la Turkoj malbona edzo en la horo, kiam la publika kriado ilin vokas plenumi siajn edzo-devojn [10]; disciplino, jugo, ofico, regulo, tasko

^*deviga

Postulata de la leĝoj, moralo aŭ konveneco: ĝi estas deviga formalaĵo; ĉio, kio troviĝas en tiu ĉi libro, devas esti rigardata kiel deviga por ĉiuj [11].

^*devigi

Fari, ke iu devu: ŝi devigis ŝin manĝi en la kuirejo [12]; mi devigos lin konfesi sian mensogon; la scienco devigis la naturon, ke ĝi montru siajn limojn^Z; demando ne kostas, demando ne devigas; [13] mi deviĝis (mi iĝis devigata) skribi al vi, por kuraĝigi vin batali por la kredo [14]; li faris el ili ... tri mil sescent kontrolistojn, por devigadi la popolon labori [15]. cedigi, subigi, trudi

devigo

Neceso aŭ trudo fari ion: la interna ideo de Esperanto ... havas absolute nenian devigon por ĉiu esperantisto aparta [16].

nedeviga

Laŭvola, kiu ne trudiĝas, kiun oni ne nepre faru.

sindevigo

Altrudo al si mem de ioma modereco en deziroj aŭ bezonoj: la sindevigo estas la komenco de la ĝentileco kaj eĉ de la moralo. bridi

devontigi

(iun) Ligi per promeso, ke tiu nepre faros: dum la ŝuldanto silente devontigas sin al dankemo, same ankaŭ la bonfaranto devontigas sin al konservado ... de tiu sama bonvolo [17]; li timis devontigi sin al pagado de grandaj sumoj^Z.

eldevigi

(ion) Akiri de iu per trudo: eldevigi de iu konsenton; se el iu mi maljuste eldevigis ion, mi redonas kvaroblon [18]; [ili] pretigu vian de longe promesitan helpmonon, por ke tio estu preta, kiel volonte donita, kaj ne kiel eldevigita [19].

truddevigi

Perforte devigi iun fari ion: jen tiele tre agrablaj ĝuoj transformiĝis por mi poste en kostajn truddevigojn [20].