tradukoj: be cs de en fr hu nl pt ru sv

*kre/i

*krei

(tr)
Estigi, fari ion novan: vortoj kunmetitaj estas kreataj per simpla kunligado de vortoj [1]; okazo kreas ŝteliston [2]; la sportaj konkursoj kreas ĵaluzon kaj malamon.
a)
Verki, ellabori ion, kio antaŭe ne ekzistis aŭ kio estas tute novspeca; fondi: krei establejon, financan asocion, akademion, ŝiparon, impostojn, oficon, rolon (ĝin ludi la unua), modon; Ajskilo kreis la tragedion; krei novan stilon, teknikon. VD:aranĝi, establi, instali, organizi, starigi
b)
REL(pri Dio) Fari ion el nenio: en la komenco Dio kreis la ĉielon kaj la teron [3]; riĉulo kaj malriĉulo, ilin ambaŭ kreis DioZ; la kreo de la teroZ; ofendi sian kreintonZ; Dio prizorgas ĉiujn siajn kreitojn.
VD:naski, veki

kreo

Estigo, elfarado: venki ĉiujn barojn por la kreo kaj enkonduko en uzadon de racia lingvo internacia [4]; tiam sonis ĉiuj valsoj, polkoj kaj mazurkoj, kiujn oni iam konis depost la kreo de la mondo [5].

kreaĵo

Io, kion iu kreis: la kreaĵo de Zamenhof estas nun mirinda lingvo [6]; la dioj ne rigardas tian kreaĵon, kiu havas manojn nur por la laboro, buŝon nur por la ploro, kaj dorson por la bastonoj [7]. neniu kreaĵo estas por mi tiel abomena, kiel araneoZ.

kreiĝi

(ntr)
Estiĝi, komenciĝi, aperi: brilantaj perspektivoj kreiĝis antaŭ ŝiaj okuloj [8]; tiam kreiĝis kondiĉoj por plilarĝiĝo de la homaj grupiĝoj.

kreismo

REL Laŭvorta kompreno de la religiaj, precipe bibliaj rakontoj pri komenciĝo de la mondo: mi aŭdis ke en Usono en multaj lernejoj oni instruas kreismon [9].

kreito

Kreita vivulo.

kreitaĵo

=kreaĵo homo, la reĝo de la kreitaĵaro; la konstruo de tiuj ĉi bestoj kaj maraj kreskaĵoj estas konformigita al la grandega pezo de la akvo, kiun tiuj ĉi kreitaĵoj devas porti sur si [10].

tradukoj

anglaj

~i: create; ~o: creation; ~aĵo: creation, creature; ~iĝi: be created, come into being; ~ismo: creationism; ~ito: creature; ~itaĵo: creation, creature.

belorusaj

~i: ствараць, тварыць; ~aĵo: стварэньне (нешта), твор; ~ito: стварэньне (жывое).

ĉeĥaj

~i: tvořit.

francaj

~i: créer; ~o: création (acte); ~aĵo: création (chose créée), créature; ~iĝi: apparaitre, apparaître, se créer, se former; ~ismo: créationnisme; ~ito: créature. okazo ~as ŝteliston: l'occasion fait le larron.

germanaj

~i a: schaffen, kreieren, gründen; ~i b: erschaffen; ~i: bilden.

hungaraj

~i a: teremt, megteremt, létrehoz; ~i b: teremt; ~i: alkot, szül; ~aĵo: alkotás, teremtés; ~ito: teremtmény. okazo ~as ŝteliston: alkalom szüli a tolvajt.

nederlandaj

~i a: oprichten; ~i b: scheppen; ~i: scheppen; ~o: schepping, creatie; ~aĵo: schepping; ~iĝi: ontstaan; ~ismo: creationisme; ~ito: schepsel; ~itaĵo: schepsel, creatuur.

portugalaj

~i: criar.

rusaj

~i: создать, создавать, творить; ~o: создание, творение (действие); ~aĵo: создание, творение (нечто); ~iĝi: создаться, создаваться, появиться, появляться, возникнуть, возникать; ~ismo: креационизм; ~ito: существо, создание, творение (живое), тварь; ~itaĵo: создание, творение (нечто), тварь.

svedaj

~i: skapa.

fontoj

1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 27
2. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 1:1
4. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 6, artikoloj pri esperanto, el la unua libro de la lingvo esperanto
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, paŝtisto de porkoj
6. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, nia pozicio
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉapitro 2a
8. Eliza Orzeszkowa, trad. L. L. Zamenhof: Marta
9. G. Castelli: Katolikismo..., soc.culture.esperanto, 1999-09-23
10. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, 5, el la vivo kaj sciencoj, bagateloj

[^Revo] [kre.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.17 2010/10/15 16:30:28 ]