tradukoj: be bg br cs da de en es fi fr hu it nl pl pt ru sk sv tp

*lud/i [1]

*ludi

1.TEZ
(x)
SPO Sin amuzi, sin distri, agante, ne por ia utilo, sed por nura plezuro de agado: la infanoj ludas sur la herbejo; ludi per pupo, pilko, kartoj; ludi pilkonB; ludi kartojnB; ludi keglojn per kraniojZ; ludi kun iu ludon de pugnoj [2]; ludi militonZ (imitante militon); la ĵonglisto ludis per ponardoj; fari sian taskon kvazaŭ ludante (tute facile kaj senpene); ludi per vortoj, fari vortludojn (kombini similsonajn sed malsamsignifajn vortojn por ŝerco kaj amuzo); ludi per okuloj (= okulumi); (figure) la suno ludis (treme brilis) tra la branĉaro; (figure) la vento ludis (agrable blovetis) tra la foliaro; (figure) la vento ludis kun ŝiaj haroj (agrable flirtigis ŝiajn harojn).
2.
(tr)
Vetludi, riski la ŝancojn pri gajno aŭ perdo: ludi monon; monludi; ludi en la borso, en vetkuroj.
3.TEZ
Prezenti spektaĵon, vivan artaĵon.
a)TEZ
MUZ (x)
Muziki per instrumento por sin distri aŭ distri aliajn: Petro ... penis ludi sur la gitaro ... valson [3]; ludi violononZ; gloru la Eternulon ..., per dekkorda psaltero ludu al Li [4].
b)TEZ
TEA (tr)
Distri la aliajn, prezentante teatraĵon, aktori, roli: ludi komedion, rolon; „vi do ludu ion novan,“ ŝi diris al siaj aktorinoj [5].
4.TEZ
(tr)
Ŝajnigi, hipokriti: ludi funebron, virton; ludi piulon.

ludoTEZ

1.TEZ
Ago ludi; aparta speco de tiu ago: danĝera ludo; laŭ filozofia vidpunkto la belartoj estas speco de ludo; sportaj ludoj; meti (riski) en la ludonZ; floraj ludoj (literaturaj konkursoj); ludo aparte kaj aferoj aparteZ; (figure) la ludo (ŝanĝaspektoj) de la lumo tra la foliaro; (figure) serĉi belecon en la ludado de linioj; (figure) la ludo de la imago.
2.TEZ
Maniero laŭ kiu oni ludas: bela ludo de la orgeno, de la orkestro; malbona ludo de aktoro. VD:rolo
3.
Tuto da ŝancoj aŭ atutoj, pri kiuj oni disponas: fari mienon fieran al ludo mizeraZ.

ludiloTEZ

SPO Objekto, per kiu infanoj ludas: la ĉambro de la infanoj estis plena de ludiloj (t.e. pupo, infana kaleŝeto, balancĉevalo, rajdvipo k.a.)Z; (figure) al la virino ili diras: estu ludilo, servu kiel amuzilo al la viroj!Z
Rim.: La vorto aplikiĝas metafore ankaŭ al objektoj destinitaj por distri plenkreskulojn.

antaŭludi

(tr)
(malofte)
Ludi antaŭ publiko: la tridek-kvaran fojon estis antaŭludita al ili la sama peco, sed ili ĉiam ankoraŭ ne konis ĝin perfekte [6].

antaŭludoTEZ

(malofte)
Io, kio antaŭas ludon: (figure) la voĉoj de dioj, nevideblaj manoj, homo martirata per bolanta peĉo, tio estis nur antaŭludoj! [7]. VD:preludo

baskulludo

1.TEZ
SPO Infana ludo per baskulo.
2.
POL Politika manovro, kiu konsistas en la alterna favorado de jen unu, jen alia el la du inter si malamikaj partioj, landoj ktp.

flugludiloTEZ

SPO
=kajto

hazardludo, hazarda ludoTEZ

SPO Ludo, en kiu gajno aŭ malgajno dependas de neantaŭvideblaj, hazardaj okazaĵoj: enspezo el hazardludo konsistigas 30-50% de la financa enspezo de Makao [8]. VD:vetludo

kartludiTEZ

Ludi per ludkartoj: Anna Sergeevna majstre kartludis [9].

paciencludo, paciencoludoTEZ

SPO Kartludo por unu ludanto, kies celo estas aranĝi kartojn laŭ difinitaj reguloj: paciencludo bonsolviĝis, bone rezultis [10]; paciencludo fiaskis [11]. VD:ermitludo

provludi

TEAMUZ
Ludi teatraĵon aŭ muzikpecon sen publiko, por spertiĝi kaj plibonigi la ludadon: [ni] estis vokitaj hieraŭ posttagmeze, post la provludo, en la oficejon de la direktoro, sinjoro Hadda [12]; li ... kune kun mi iris al la pupteatra trupo por rigardi ilian lernadon kaj provludon [13].

rolludoTEZ

SPO Ludo en kiu ludantoj kunkreas rakonton, surprenante respektivajn rolojn en ĝi: Cantr II estas interreta rolludo, kiu havas celon simuli socion [14].

strategiludo, strategia ludoTEZ

SPO Ludo kiu postulas de ĉiu ludanto planadon kaj enkalkulon de la decidoj de aliaj ludantoj: en la strategiludo „Command and Conquer Generals“ (Electronic Arts, 2003), Usono kaj Ĉinio, fariĝinte amikaj nacioj, batalas kune [15].

tabulludo, surtabla ludoTEZ

SPO Ludo en kiu oni uzas ordinare pecojn (ŝtonetojn, diskojn, figuretojn, bastonetojn...), kiujn oni movas sur tabulo aŭ desegnita spaco: se vin interesas la klasika azia strategia tabulludo goo, mi rekomendas ludi interrete ĉe KGS [16]; la nunaj surtablaj ludoj proponas multajn temojn por la tuta familio: regi la fervojan entreprenon, estri piratan boaton, intrigi en la XVIa Hispanio [17].

vetludo, monludoTEZ

SPO Ludo pri kies rezulto oni vetas, precipe vetas monon: estas notitaj la rezultoj de preskaŭ ĉiuj piedpilkaj vetludoj [18]. VD:hazardludo

videludo, videoludo

KINSPO Interaga ludo, en kiu la okazaĵojn prezentas surekranaj videaj bildoj: la videludindustrio ne kuraĝis defii la malpermeson de videludoj, kiuj enhavas seksumaĵojn [19].

vortludo

1.TEZ
SPO Ludo en kiu ludantoj devas diveni, kombini, elfari vortojn el literoj aŭ responde al demandoj, ekzemple skrablo, krucvortenigmo...: Vorto-Mozaiko ... kiu estis kreita de Nisikawa Sirosi kaj Serizawa Kiyosi de la Tokio Esperanto-Kooperativo ... estas vortludo kiu ekzistas nur en Esperanto [20]. SUB:ŝarado
2.TEZ
LIN Ŝerco kiu amuzas per eluzo de similsoneco, dusenceco aŭ aliaj vort-apartaĵoj: LA-STRANGA-BUTIKO ― LAST-RANGA-BUTIKO; [21] plej ofte oni ne povas perfekte traduki vortludojn de unu lingvo al alia [22].

tradukoj

anglaj

~i: play; ~o: game; ~ilo: toy; baskul~o 1.: seesaw, teeter-totter; baskul~o 2.: waffling; flug~ilo: kite; pacienc~o, : solitaire.

belorusaj

~i: гуляць; ~o: гульня; ~ilo: цацка.

bretonaj

~i a: seniñ; ~i: c'hoari; ~o: c'hoari; ~ilo: c'hoariell; antaŭ~i: c'hoari; antaŭ~o: rakc'hoari; flug~ilo: sarpant-nij; kart~i: c'hoari kartoù, c'hoari ar c'hartoù; prov~i: pleustriñ. prov~o: pleustradenn.

bulgaraj

~i 1.: играя; ~i 2.: играя; ~i a: свири; pacienc~o, : пасианс.

ĉeĥaj

~i: hrát (si); pacienc~o, : pasiáns.

danaj

pacienc~o, : kabale.

finnaj

pacienc~o, : pasianssi.

francaj

~i: jouer; ~o: jeu; ~ilo: jouet; antaŭ~i: jouer; antaŭ~o: prélude, entrée en matière, hors d'œuvre; baskul~o: jeu de bascule; flug~ilo: cerf-volant; hazard~o, : jeu de hasard; kart~i: jouer aux cartes; pacienc~o, : patience; prov~i: répéter; rol~o: jeu de rôle; strategi~o, : jeu de stratégie; tabul~o, : jeu de société (sur échiquier ou analogue); vet~o, : jeu d'argent, pari (jeu); vide~o, : jeu vidéo; vort~o 1.: jeu linguistique; vort~o 2.: jeu de mot. fari mienon fieran al ~o mizera: faire contre mauvaise fortune bon cœur; prov~o: répétition.

germanaj

~i b: aufführen; ~i 4.: vorspielen, vormachen; ~i: spielen; ~o: Spiel; ~ilo: Spielzeug; antaŭ~i: vorspielen; antaŭ~o: Vorspiel; flug~ilo: Drachen ; kart~i: Karten spielen; pacienc~o, : Patience; prov~i: proben.

hispanaj

~i 1.: jugar; ~i 2.: jugar, apostar; ~i a: tocar (un instrumento); ~i b: actuar; ~o: juego; ~ilo: juguete; flug~ilo: cometa; pacienc~o, : solitario; prov~i: ensayar; vide~o, : videojuego.

hungaraj

~i: játszik; ~o: játék; ~ilo: játékszer; antaŭ~i: eljátszik; antaŭ~o: előjáték; baskul~o 1.: libikóka; baskul~o 2.: hintapolitika; flug~ilo: sárkány; kart~i: kártyázik; prov~i: próbál. mon~i: pénzben játszik; fari mienon fieran al ~o mizera: jó képet vág a rossz játékhoz.

italaj

pacienc~o, : solitario.

nederlandaj

~i 1.: zich vermaken; ~i 2.: speculeren; ~i a: bespelen; ~i b: opvoeren; ~i 4.: zich voordoen als; ~i: spelen; ~o: spel; ~ilo: stuk speelgoed.

polaj

~i 1.: bawić się, grać; ~i 2.: grać, obstawiać (np. zakłady), spekulować (np. na giełdzie); ~i a: grać (na instrumencie muzycznym); ~i b: grać; ~i 4.: grać; ~o: gra; ~ilo: zabawka; antaŭ~i: odgrywać; flug~ilo: latawiec; kart~i: grać w karty; pacienc~o, : pasjans; prov~i: grać próbę.

portugalaj

~i 1.: brincar; ~i 2.: apostar, especular; ~i a: tocar (instrumento musical); ~i b: atuar; ~ilo: brinquedo; pacienc~o, : paciência.

rusaj

~i: играть; ~o: игра; ~ilo: игрушка; flug~ilo: воздушный змей; kart~i: играть в карты; pacienc~o, : пасьянс; prov~i: репетировать .

slovakaj

~i 1.: hrať sa; ~i: hrať; ~o: hra; ~ilo: hračka; flug~ilo: šarkan (papierový).

svedaj

pacienc~o, : patiens.

tokiponaj

~i a: kalama.

fontoj

1. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto
2. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
3. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, ĉapitro 22a, p. 143a
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 33:2
5. Cao Xueqin, trad. Xie Yuming: Ruĝdoma sonĝo, ĉapitro 54a, volumo 2a, p. 211a
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, La najtingalo
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, ĉapitro 7
8. Zhang Meizhi: Vizito al Makao (4), El Popola Ĉinio, 1999-11
9. I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, ĉapitro 16a, p. 89a
10. Н.Ф.Дановский: Вводное слово в искусство перевода, ГЛАВА 1. ЛЕКСИЧЕСКОЕ СООТВЕТСТВИЕ
11. Н.Ф.Дановский: Вводное слово в искусство перевода, ГЛАВА 1. ЛЕКСИЧЕСКОЕ СООТВЕТСТВИЕ
12. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 6
13. El Popola Ĉinio, http://www.china.org..cn/EL/EL/ElPopolaCxinio/2000-05/bd2000-5-15.htm
14. -: Ludoj, Aktuale.info, [vidita en 2012]
15. T. Fortin, trad. V. Lutermano: La milito alirebla por ĉiuj, le Monde diplomatique, 2007-07
16. R. Williams: Goo, [vidita en 2012]
17. -: Jeux, 2005
18. S. Engholm: Vivo vokas, 1946
19. M. Rauhamaa: Kompleta klarigo..., soc.culture.esperanto, 2002-01-04
20. Vikipedio, Vorto-Mozaiko, 2009-12-11
21. Schwartz, Raymond: La stranga butiko, http://www.steloj.de/esperanto/butiko/
22. Marjorie Boulton: Ne nur leteroj de plum-amikoj

[^Revo] [lud.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.46 2012/01/08 12:10:10 ]