tradukoj: be bg br ca cs de en es fr hu it ku nl pl pt ru sv tr vo

*pied/o [1]

*piedoTEZ

1.TEZ
ANA Artikigita parto ĉe ekstremo de la homa aŭ besta kruro, servanta por stari kaj paŝi: mi sidas sur seĝo kaj tenas la piedojn sur benketoZ; ŝi ĵetis sin al la piedoj de sia edzoZ; piedbati, piedfrapi, piedpremi (treti); pieda (kie kuŝas la piedoj) parto de litoZ; kurbapieda uloZ. li ne volis krei laŭ sia persona plaĉo la piedan lingvon de l' kapo ĝis la piedojZ.
2.TEZ
(figure) Parto sur kiu meblo staras: tablo kun kvar piedoj; la gefianĉoj sidis, ĉiu apogita al piedo de tablo [2].
Rim.: Kvankam Zamenhofa, tiu uzo ŝajnas malkonvena al iuj, kiuj preferas por tiu senco la vorton kruro (krom se temas pri speciale fleksita kaj skulptita parto de mebla kruro). Komparu ankaŭ kun „brakseĝo“, kiu havas brak-, ne man-apogilojn.
3.
(figure) Malsupra parto de io: piedo de roko, de paĝo; piednoto; antaŭ ĉio ni devas penadi, ke nia afero stariĝu sur fortaj piedoj (bazo) en la mondoZ.
4.TEZ
POE Parto de verso, konsistanta el karakteriza kombinaĵo de silaboj kun difinita longeco aŭ akcentiteco: en Esperanta metriko la ĉefaj piedoj estas du- aŭ tri-silabaj kaj entenas nur unu akcentitan silabon. SUB: Dusilabaj piedoj: jambo, piriko, spondeo, trokeo; trisilabaj piedoj: amfibraĥo, anapesto, daktilo, tribrako; kvarsilaba piedo: ĥorjambo.
5.
MAT(arkaismo) [3](fakula ĵargono) (de ortanto, sur ajna al ĝi orta geometria figuro) La punkto, en kiu ili sin orte sekcas: la piedo de mezortanto de streko estas ties mezo.

piede

Per la piedoj: iri piede; malfeliĉo venas rajde, foriras piede [4].

nudpiede

Per la piedoj nudaj. Mi plandas plu nudpiede sur pado sinuanta preter marĉoj kaj montetoj. [5].

piede de

1.
Ĉe la piedoj de iu.
2.
(figure) Malsupre de io: piede de la paĝo troviĝas noto.

piedingoTEZ

Speco de ringo, kiu pendas de la selo kaj en kiun oni metas ekstremaĵojn de la piedoj por surĉevaliĝi kaj rajdi.

dupieduloTEZ

ZOO Animalo, iranta sur du piedoj.

kvarpieduloTEZ

ZOO Animalo, iranta sur kvar piedoj.

tripiedo

Tablo aŭ seĝo kun tri piedoj.
Rim.: „Trikrura seĝo“ estus pli klara.

kapopiede

Starante duope tiel, ke ĉiu havas la kapon en la loko, en kiu la alia havas la piedojn.

kapopiedulojTEZ

(komune)
ZOO=cefalopodoj

multpiedulojTEZ

(komune)
ZOO=miriapodoj multpiedulo ... artikulo kun multaj piedoj [6].

surpiediĝiTEZ

(ntr)
Ekstari sur siaj piedoj: Maksim facilmove surpiediĝis [7].

ŝajnpiedoTEZ

BIO[8] Lobo aŭ fadeno de ĉelinterna substanco, servanta al iuj ĉeloj por enkorpigi al si eksteran materialon, aŭ por moviĝi. VD:amebo

verspiedoTEZ

POE Piedo4: kalkulas la poeto sur la fingroj / verspiednombrojn [9].

tradukoj

anglaj

~o 5.: foot; ~o: foot; ~e de: at the foot of, below; ~ingo: stirrup (horse), toe-clip (bicycle); du~ulo: biped; kvar~ulo: quadruped; tri~o: tripod; kapo~e: end-to-end, head-to-toe; kapo~uloj: cephalopods; mult~uloj: myriapods; sur~iĝi: stand up; ŝajn~o: pseudopod; vers~o: foot (poetry).

belorusaj

mult~uloj: мнаганожкі (кляс).

bretonaj

~o: troad; ~e : war droad; ~e de 2.: ouzh troad; ~ingo: stleug; du~ulo: daoudroadeg; kvar~ulo: pevarzroadeg; kapo~uloj: penntroadeged.

bulgaraj

~o 1.: крак.

ĉeĥaj

~o: noha .

francaj

~o 5.: pied; ~o: pied; ~e : à pied; nud~e : à pieds nus; ~e de 1.: aux pieds de; ~e de 2.: au pied de; ~ingo: étrier; du~ulo: bipède; kvar~ulo: quadrupède; tri~o: trépied; kapo~e: tête-bêche; kapo~uloj: céphalopodes; mult~uloj: myriapodes; sur~iĝi: se mettre sur pieds, se lever (sur ses pieds); ŝajn~o: pseudopode.

germanaj

~o 1.: Fuß; ~o 5.: Lotfußpunkt; ~o: Fuß; ~e : zu Fuß; ~e : by foot; ~e de 1.: zu Füßen ; ~e de 2.: am Fuß ; ~ingo: Steigbügel; tri~o: Dreibein; mult~uloj: Tausendfüßer.

hispanaj

~o: pie (anatomía, parte baja de algo).

hungaraj

~o: láb; ~e : gyalog; ~ingo: kengyel; kapo~e: fejtől-lábtól; kapo~uloj: lábasfejűek; mult~uloj: soklábúak; vers~o: versláb.

italaj

~o: piede; ~e : a piedi; ~e de: ai piedi di; ~ingo: staffa (equitazione), puntapiede (bicicletta); du~ulo: bipede; kvar~ulo: quadrupede; tri~o: treppiede; kapo~uloj: cefalopodi; mult~uloj: miriapodi; sur~iĝi: mettersi in piedi, alzarsi in piedi; ŝajn~o: pseudopodo; vers~o: piede (poes.).

katalunaj

~o 1.: peu; ~o 2.: petge; ~o 3.: base, cossol; ~o 4.: peu (poètica); ~o 5.: peu d'una perpendicular; ~e : a peu, caminant; nud~e : descalç, amb els peus nus; ~e de 1.: als peus de; ~e de 2.: al peu de; ~ingo: estrep; du~ulo: bípede; kvar~ulo: quadrúpede; tri~o: trípode; kapo~uloj: cefalòpodes; mult~uloj: miriàpodes; sur~iĝi: estar-se dret, dreçar-se; ŝajn~o: pseudopodi; vers~o: peu (poètica). de l' kapo ĝis la ~oj: de cap a peus.

kurdaj

~o 1.: nig.

nederlandaj

~o 1.: voet; ~o 2.: poot; ~o 3.: voet; ~o 4.: versvoet; ~e : te voet; ~e de 1.: aan de voeten; ~e de 2.: aan de voet; ~ingo: stijgbeugel; kapo~e: kop-aan-staart; mult~uloj: duizendpoten.

polaj

~o 1.: stopa; ~o 2.: noga; ~o 3.: stopa; ~o 5.: spodek; ~o: stopa; ~e : pieszo; ~e de 1.: u stóp; ~ingo: strzemię; kvar~ulo: czworonóg; tri~o: trójnóg; kapo~e: pozycja 69; kapo~uloj: głowonogi; vers~o: stopa (wierszowa).

portugalaj

~o 1.: pé; ~o 2.: pé; ~o 3.: sopé, rodapé, base; ~o 4.: pé.

rusaj

~o 1.: ступня, нога; ~o 2.: ножка; ~o 3.: подошва (горы и т.п.); ~o 4.: стопа; ~o 5.: основание; ~e : пешком; ~e de 1.: в ногах у (кого-л.); ~e de 2.: у подножия; ~ingo: стремя; du~ulo: двуногое существо; kvar~ulo: четвероногое существо; tri~o: треножник, тренога; kapo~e: валетом; kapo~uloj: головоногие; mult~uloj: многоножки (класс); vers~o: стопа (стихотворная).

svedaj

~o 1.: fot; ~o 2.: ben; ~o 3.: fot; ~e : till fots; ~e de 1.: vid fötterna; ~ingo: stigbygel; tri~o: trefot.

turkaj

~o 1.: ayak; ~o 2.: ayak; ~o 3.: ayak.

volapukaj

~o: fut.

fontoj

1. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dio de dormo
3. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 26
4. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
5. S. Johansson: Nokta halto
6. T. Jansson, trad. S. Johansson: Muminvalo, Glosaro
7. V. Ŝukŝin, trad. N. Lozgaĉev: Simbolo de kredo, La Ondo de Esperanto, 1994:3-4
8. Akademio de Esperanto: Naŭa Oficiala Aldono al la Universala Vortaro
9. Kalocsay: Waringhien: Bernard: Parnasa Gvidlibro, p. 99

administraj notoj

pri tri~o : 
       Ĉi rimarko estas ĝusta, sed eble ne tre utila. Ĝi
       povus aplikiĝi al ĉiuj derivaĵoj de la tipo "n-xo":
       "triangula figuro" estas pli klara ol "triangulo",
       "ĉirkaŭmana ornamaĵo" pli ol "ĉirkaŭmano", kaj multaj
       similaj. [MB]
[^Revo] [pied.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.46 2011/12/02 09:10:10 ]