tradukoj: de en fr hu nl pl pt ru

*rang/o [1]

*rangoTEZ

1.TEZ
Grado, ĉe kiu staras iu persono en difinita hierarkio: la diversaj rangoj de la eklezia, militista, administracia oficistaro; akiri nobelan rangon; okupi altan rangon en la socio; niaj amikoj reprezentus per si ĉiujn rangojn, statojn kaj klasojn de la homoj.
a)TEZ
MIL[2] oni ne konfuzu militistan rangon kun la ofico; havi rangon kolonelo.
b)
REL pastra, episkopa rango.
c)
SPO ĉiu emblemo entenas 13 ludkartojn diversrangajn.
2.
Grado de graveco de iu aŭ io: multaj rigardas Esperanton kvazaŭ ion ne seriozan, kvazaŭ distron aŭ ilon de dua rango; kaŭĉuko fariĝis nun unuaranga materio, kiel ŝtalo aŭ karbo.
3.
MAT
a)TEZ
(de n vektoroj de vektora spaco) Dimensio de la vektora subspaco, kiun ili naskas.
b)TEZ
[3] (de (n,p)-matrico A super korpo K) Dimensio de la vektora subspaco de Kn, kiun naskas ĝiaj vertikaloj; simb. rang A.
c)TEZ
(de homomorfio inter vektoraj spacoj) Dimensio de ĝia bildaro: la rango de endomorfio de finidimensia spaco egalas al la diferenco inter la dimensio de la spaco kaj la dimensio de la kerno de la endomorfio.

rangi

(ntr)
Okupi iun rangon: li rangas kiel ambasadoro.

ranguloTEZ

[4]
Iu, havanta malsuperulojn en hierarkio, precipe militista: la ceteraj [membroj de la societo] estis funkciuloj de la cara registaro, efektivaj sekretaj konsilistoj kaj aliaj ranguloj [5]; MIL la rangulo taskita pri la pridemandadoj diris al ni ke ni ne alkonduku ilin [al la malliberejo:] „Mortigu ilin“, diris li [6].
Rim.: Vidu la rimarkon sub senrangulo.

antaŭrangi

(x)
Havi pli altan rangon; havi pli fortan rajton, prioritati: en la koro de la marksisma nocio de klasbatalo antaŭrangas la ideo ke la „paca“ socia vivo montras la venkon provizoran de la dominanta klaso [7].

altranga

Havanta en hierarkio aŭ en socio gravan, influan aŭ prestiĝan funkcion.

altranguloTEZ

Homo kun grava posteno, funkcio aŭ rolo: estas pensige vidi, kiel altranguloj miskomprenas sin reciproke [8]. VD:elito

duarangaTEZ

Malpli grava, kvazaŭ estanta post unua rango de pli gravaj: tio estas duaranga demando [9].

plirangigiTEZ

(tr)
=promocii

samranga

Kun sama funkcio, potenco aŭ graveco en socio aŭ societo.

samranguloTEZ

Homo egala al alia rilate oficon, gravecon, aŭtoritaton. VD:kolego 2

senranguloTEZ

[10]
Iu, havanta la plej bazan rangon en hierarkio, precipe militista: MIL oni ne povas degradi lin, ĉar li estas senrangulo [11].
Rim.: De logika vidpunkto ĉiu ŝtupo de la hierarkio devus esti konsiderata kiel rango, sed en iuj okazoj oni kutimas diri, ke la plej malaltaj ŝtupoj „ne estas rangoj “. Ekz-e, simpla soldato estas senrangulo, same kiel unuaklasa soldato, kiu tamen ricevis distingon lin apartigantan de la stato de simpla soldato. La vortoj rangulo kaj senrangulo baziĝas sur tiaj kutimoj.

tradukoj

anglaj

~o: rank.

francaj

~o 1.: rang, condition, degré, dignité, échelon , grade, place, position; ~o 2.: rang, classe, importance, ordre; ~o 3.: rang; ~i: avoir le rang de; ~ulo: gradé; antaŭ~i: avoir préséance sur, surpasser (en rang); alt~a: haut, haut placé, éminent; alt~ulo: huile, notable; dua~a: secondaire (peu important); pli~igi: élever, promouvoir; sam~a: égal, pair; sam~ulo: égal, pair ; sen~ulo: homme du rang, sans-grade. unua~a: de premier rang, de première importance, de premier ordre.

germanaj

~o: Rang; ~i: rangieren.

hungaraj

~o: rang, rend ; ~i: rangja van; alt~a: magas rangú; alt~ulo: magas rangú ember; pli~igi: előléptet; sam~a: egyenlő rangú; sam~ulo: egyenlő rangú ember.

nederlandaj

~o: rang.

polaj

~o a: ranga, szarża; ~o b: godność; ~o c: wartość; ~o 2.: ranga; ~o b: rząd; ~o c: rząd ; ~i: mieć rangę, być w randze, być w stopniu; alt~a: wysoko postawiony; alt~ulo: dostojnik, dygnitarz, szycha (nieformalnie); dua~a: drugorzędny; pli~igi: awansować, podnosić rangę; sam~a: tej samej rangi, w tej samej randze; sam~ulo: ktoś tej samej rangi, ktoś w tej samej randze.

portugalaj

~o: grau, dignidade, classe, graduação, posto, camada.

rusaj

~o a: звание; ~o b: сан; ~o c: достоинство; ~o 1.: ранг, разряд, звание; ~o 2.: сорт, класс; ~o 3.: ранг; ~i: иметь звание, иметь ранг; alt~a: высокопоставле нный; alt~ulo: высокопоставле нный человек, важное лицо, важная шишка ; pli~igi: повысить в звании, поднять в звании, продвинуть в должности; sam~a: равный по званию; sam~ulo: равный по званию (сущ.), ровня.

fontoj

1. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto
2. Kazimierz Bein: Vortaro de Esperanto, oficiro
3. Jan Werner: Matematika Vortaro, Esperanta-Ĉeĥa-Germana
4. Plena Ilustrita Vortaro
5. E. Drezen: En batalo por SEU, LOdE 1992:5-6
6. trad V. Lutermano: Le Monde Diplomatique en Esperanto, 2005-08
7. S. Žižek, trad. -: Por eliri el la naso, le Monde diplomatique, 2010-11
8. Claude Piron: La bona lingvo, p. 5a
9. S. Engholm: Al Torento, 1930
10. Plena Ilustrita Vortaro
11. J. Rejtő, trad L. Balázs: La nevidebla legio, http://verkoj.fw.hu/06.htm

[^Revo] [rang.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.28 2011/05/06 13:10:08 ]