tradukoj: be br de en es fr hu it nl pl pt ru sk sv tp

^*ŝton/o [1]

^*ŝtono

1.

Malmola pli malpli granda minerala maso: sur la tero kuŝas ŝtono [2]; ruli ŝtonon^Z; Mi faros Jerusalemon amaso da ŝtonoj [3]; alligi ŝtonon al ĵetilo^Z; saĝo estas pli bona ol multekostaj ŝtonoj [4]; ĉiuj alportas sian ŝtonon (kunlaboras) por la konstruo^Z; trafi du celojn per unu ŝtono (per sama rimedo havi du profitojn) [5]; per unu ŝtono oni du ĵetojn ne faras (por sukcesi oni ne devas samtempe celi plurajn atingotaĵojn; vd leporo) [6]; ne mi ĵetis la unuan ŝtonon (ne mi unue atakis, iniciatis la malamikajn agojn); (figure) ĵeti ŝtonojn sur la vojon de iu (intence aranĝi malfacilaĵojn al iu); ŝtono de falpuŝiĝo (falilo; kaŭzo de skandalo) [7].

2.

Negranda ŝtoneca konkremento kiu fojfoje formiĝas en glandoj aŭ iliaj duktoj: havi ŝtonon en reno, galveziko, salivglando. galŝtona malsano, salivŝtona malsano, urinŝtona malsano

ŝtona

1.

El ŝtono: mi dezirus loĝi en granda ŝtona kastelo [8].

2.

(figure) Fortika nevenkebla: ili dormis ŝtonan dormon^B fera ², ŝtala ²

3.

(figure) Ne mildigebla, senkompata, senindulga, senama: koro ŝtona^Z marmora

ŝtonego

Granda nemovebla ŝtono: tombo ... elhakita el ŝtonego [9]. roko

ŝtoneto

Tre malgranda ŝtono: (figure) lia buŝo estas plena de ŝtonetoj^Z (li malklare prononcas). gruzo, sablo

ŝtonejo, ŝtonrompejo, ŝtonminejo

Loko kie oni ekspluatas ŝtonojn: mi memoros viajn vortojn, dum mi rompos rokojn en ŝtonminejo [10].

ŝtoniĝi

1.

Iĝi ŝtona, simila al ŝtono.

2.

(figure) Rigidiĝi, senmovigi, iĝi neprogrespova: ŝia vizaĝo ... aspektis kiel ŝtoniĝinta [11]; mi preskaŭ ŝtoniĝis ĉe la ekvido de leono [12]; vivanta lingvo ne ŝtoniĝas; homo kun ŝtoniĝintaj ideoj.

ŝtonumi

ŝtonmortigi

senŝtonigi

Senigi je ŝtonoj, ekzemple kampon por faciligi kultivon: vinberĝardenon havis mia amiko ... li ĉirkaŭfosis ĝin, senŝtonigis ĝin, kaj plantis en ĝi plej bonspecajn vinberbranĉojn [13].

aerŝtono

aerolito

filozofia ŝtono, ŝtono de saĝuloj

Celo de alĥemio, laŭvorte elemento kapabla ŝanĝi ordinarajn metalojn al oro: li elkore preĝis ..., ke la atendata miraklo estu nek la eltrovo de la filozofia ŝtono, nek la liberigo de la metal-viviga blovo [14].

juvelŝtono

Multekosta ŝtono uzata por fari juvelojn: mi jam aŭdis la famon de via saĝeco, kaj se ĝi estas vere pli valora ol oro kaj juvelŝtono, ni ĝojos pri ĝi [15]. gemo

lazurŝtono

Speco de juvelŝtono lazurkolora: kiel lazurŝtono estu mia vivo altvalora en viaj okuloj [16].

mejloŝtono

1.

Iu el la starŝtonoj metitaj laŭ mejla aŭ alia distanco laŭ landvojo.

2.

(figure) Grava atingo en ankoraŭ ne finita afero: la nova ekumena preĝ- kaj kantlibro ... estas mejloŝtono survoje al la unueco de la kristanoj [17].

salŝtono

Roko, el kiu oni ekstraktas salon.

tomboŝtono, tombŝtono

Ŝtono, per kiu oni kovras aŭ prisignas tombon: tomboŝtonoj kun krucoj kaj antikvaj ĉizliteroj [18].

ŝtonhakisto, ŝtonministo

Metiisto, kies laboro estas tiri ŝtonojn el ŝtonejo: oni dungis ŝtonhakistojn kaj ĉarpentistojn, por renovigi la domon de la Eternulo [19].

ŝtontranĉisto

Metiisto, kiu formtranĉas ŝtonojn por konstruo.

galŝtona malsano [20]

Malsano kaŭzata de ŝtono² en la galveziko kaj (aŭ) ties duktoj.

salivŝtona malsano [21]

Malsano kaŭzata de ŝtono² en salivglando.

urinŝtona malsano [22]

Malsano kaŭzata de ŝtono² en reno.