tradukoj: bg de en es fr lat nl pl pt ru sv tp zh

^*komun/a

^*komuna

1.

Samtempe uzata de pluraj, apartenanta al pluraj, en kiu pluraj partoprenas: komuna amiko, ĉambro, necesejo, letero, tero; komuna kunveno, laboro, vespermanĝo; malfeliĉo komuna estas malpli premanta (vd kompanio) [1]; pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento ol kun malpacema edzino en komuna domo^Z; sciencaj kongresoj havas nenion komunan kun la politiko; ni volas havi nenion komunan kun tiu homo; punkto komuna al du rektaj linioj; komuna silabo (laŭvole longa aŭ mallonga).

2.

Rilata al la plejmulto de homoj: komuna ideo, opinio (dividata de la plejmulto); komuna lingvo (lingvo de la plejmulto, kontraste al tiu de fakuloj); komuna leĝo (al kiu ĉiuj estas submetitaj); la komuna saĝo (kapablo distingi veron de malvero, almenaŭ tiom, kiom povas ĉiu ajn normala homo); la komuna (publika) atento; fakto, laŭ la komuna dirmaniero, estas fakto [2]; la kaŭzoj de la kronika kataro estas: [...] komunaj malutilaĵoj de diversaj specoj [kiel] malbona aero (observeblaj ĉe plejmulto de pacientoj) [3]. banala, ĝenerala, ordinara, socia, triviala, vulgara.
Rim.: De la ideo „dividata de la plejmulto“, „observebla ĉe la plejmulto“, la senco facile glitas al „kutima“, „ordinara“, sed se mankas rekta apogo de iu plejmulto, oni prefere uzu alian vorton. Ekz-e estas konsilinde ne diri komuna delikto (prefere: ofta, kutima), komuna vorto (prefere: komune uzata, komune dirata, komunuza), komuna ĝentilaĵo [4] (prefere: banala, kutima), reguligo de la komunaj kondiĉoj de la vivo [5] (prefere: kutimaj, ĝeneralaj), komuna kreskaĵo, familia nomo (prefere: ofte trovebla, ofta, abunda)...

komuno

1.

komuneco ni kunvenas por horo de silento en komuno antaŭ Dio [6].

2.

komunumo ² ĉu mi devas ankaŭ la domon fordoni al la komuno? [7].

komune

1.

amo kaj puno loĝas komune [8]; se krom la naskiĝurbo mi ion ajn komune kun vi posedas, certe, ne estas la talent' [9]; nenia ofero estus tro granda, se ni povus per ĝi akiri al ni lingvon komunehoman (komuna al la tuta homaro) [10]. kune

2.

la vortaro de lingvo internacia [...] devas konsisti nepre el vortoj romana-germanaj en ilia plej komune uzata formo [11]; la arto de verkado [postulas] sufiĉe ampleksan sciadon komune sciencan kaj speciale teknikan [12]. ĝenerale, ordinare, ofte

komunaĵo

1.

Io komuna al pluraj personoj: kian komunaĵon havas lumo kun mallumo? [13].

2.

[14] (de aroj) Aro de la elementoj, kiuj komune apartenas al ĉiuj aroj: la komunaĵo de {a,b,c} kaj {a,c,d} estas {a,c}; la komunaĵon de E kaj F oni signas per E∩F (legu: e kaj fo); la komunaĵo de aro el subaroj (la komunaĵo de ĉiuj subaroj en la aro).
Rim.: Kvankam aperis neniu pli bona termino por ĉi tiu nocio, la nuna formo estas problema. Unue estas facile miksi ĝin kun la parenca „kunaĵo“, kaj due ne tre klaras, kiel nomi la operacion, kiu al du aroj asocias ilian komunaĵon. Pluraj naciaj lingvoj uzas ĉi-cele ag-substantivon, kiu servas ankaŭ por nomi la operacian rezulton.

komuneco

Eco de io komuna: komuneco de lingvo kreas komunecon de kulturo kaj de sentoj; komuneco de la bienoj; vivi en malvasta komuneco^Z; (evitinde) en tiu momento, la komuneco (ŝabloneco) de iliaj kondolencoj min dolorus [15].

komunismo

Socipolitika doktrino, kiu celas anstataŭi kapitalismon, detrui la privatan proprieton kaj bazi la ekonomian vivon sur komuneco de la havo. socialismo, bolŝevismo, anarkismo.

komunisto

Adepto de komunismo.

^*komunumo

1.

Malgranda administra distrikto, kies centro estas urbo aŭ vilaĝo: kampara, preĝeja komunumo [16];

2.

Ĉiuspeca societo bazita sur komuneco de vivo kaj interesoj: komunumo de Izrael^Z, komunumo de liberkredantoj [17]; la homa komunumo; la Pariza Komunumo; religia komunumo; Eŭropa Komunumo (antaŭa nomo de Eŭropa Unio).

komunuma

Rilata al komunumo: komunumaj aferoj, paŝtejoj; komunuma lernejo.

enkomune

entute estas sufiĉe, se ni nur enkomune vidos, kio ĉio estis farita en tiu ĉi rilato, kaj kiajn rimedojn oni ĉiufoje volis uzi, por ĉiujn homojn lingve unuigi [18].

komunona

kunmezurebla.
Rim.: Ĉi tiu kunmetaĵo estas analizenda kiel „havanta komunan onon“, do temas nek pri sufiksa uzo de „-on“, nek pri faka uzo de ono ¹ aŭ ono ⁴. Ja 3π kaj 2π estas komunonaj, sed neniu riskus diri, ke π estas ono, kvankam ĝi ja estas la komuna „parto“ (faktoro) de tiuj nombroj.

komunuza

Uzata de la plejmulto, komune uzata: komunuza frazo^Z (de la komuna, nefaka lingvo).