tradukoj: br cs de en es fr hu nl pl pt ro ru

^*pas/i

^*pasi

1.

Iri tra aŭ preter iu loko por atingi alian: pasi sur la strato, la placo^Z, tra kampo^Z, tra la urbo, la pordo, la fenestro, super la muro; (figure) pasi al alia demando; (figure) ĉiuj ĉi bildoj rapide pasis tra lia cerbo.

2.

Transiri de iu stato al alia, alistatiĝi, transformiĝi: pasi de riĉeco al senhaveco.

3.

forpasi pasas la tempo; jam kvin jaroj pasis depost tio; kio pasis ne revenos [1]; la soleno pasis tute silente^Z; lia tago pasadis en studado^Z; ebrieco pasas post dormo, malsaĝeco neniam [2]; kiel pasanta ventego, tiel malpiulo rapide malaperas [3]; kun komika mieno de pasanta meditado^Z; pasinta doloro for el memoro [4]; serĉi la pasintan tagon^Z (netroveblaĵon); leĝo pasintaĵon ne tuŝas; [5] sen pasinteco ne fariĝas estonteco, diras ĉina proverbo; pasintjara neĝo flui, flugi, gliti, kuri

4.

trapasi li pasis akvon kaj fajron kaj marĉojn kaj marojn (li multe spertis) [6].

pase

Nedaŭre: Volapük povis nur pase entuziasmigi la homojn^Z.

pasado

Irado, transirado, daŭrado dum pli-malpli longa tempo: la pasado tra la arbaro estas malfacila.

pasaĵo

Grava, atentinda intermomento en daŭra tuto: ha kia pasaĵo [7]! ŝiaj fingroj ... konfuziĝadis sur la klavoj ..., ŝi eraradis en la pasaĵoj [8].

pasanto

Homo, kiu pasas en strato, sur vojo: li aŭdis interparoladon de du pasantoj [9].

pasejo

Loko tra kiu oni povas pasi: pasejo en monto; antaŭ la oficaj ĉambroj estis pasejo [10]. trairejo

pasema

Facile pasanta, ne stabila, ne longatempa: ŝanĝiĝemaj kaj pasemaj kiel akvaj ondoj [11]. efemera, maldaŭra

pasigi

1.

Irigi iun aŭ ion tra iu loko al alia: la pramisto pasigis nin trans la rivero; Dio fendis la maron kaj pasigis ilin [12]; bonvolu pasigi al mi la salon.

2.

Uzi la tempon por io: tie mi pasigis du jarojn; la libertempon mi pasigos en la montaro; la malsanulo pasigis malkvietan nokton; agrabla tempopasigo [13].

forpasi

Malaperi, iom post iom neniiĝi, senrevene: ĉio forpasas; ŝia beleco forpasis; la okazo, la modo jam forpasis agonii, finiĝi, morti, velki ²

preterpasi

1.

Pasi flanke de io: ni iris tro malproksimen kaj preterpasis la domon; pro senatento mi preterpasis mian amikon sur la strato; multe da pensoj kaj multe da bildoj preterpasas antaŭ ŝi [14]; vi preterpasis (evitis) gravan danĝeron^Z.

2.

Lasi flanke, malzorgi, ne atenti: preterpasi detalon, linion, mirindan okazon preterlasi

trapasi

Trairi tra iu loko aŭ tempo: trapasi riveron, urbon, pordon, homamason; multe trapasata strato^Z; trapasi (travivi, sperti) malfacilajn tagojn, penigan bataladon, danĝeran krizon.

transpasi

1.

(tr)
Iri trans iu loko: transpasi la Alpojn, la landlimojn; (figure) transpasi la mezuron, la limojn de la leĝeco^B; (figure) transpasi Rubikonon (decidi sen posta ebla ŝanĝo) ^Z.

2.

(tr)
Superi, esti pli granda ol: tio transpasas mian komprenon, ĉiun imagon.

3.

(ntr)
Iri de iu loko al alia trans io: li transpasis en Amerikon; (figure) la povo ... transpasas en la manojn de Herhor [15]; (figure) transpasi de la avertoj al la agoj^B.

4.

(ntr)
Ŝanĝi sian staton en alian, alistatiĝi: transpasi de la solida al la flueca stato.

tempopasigilo

Amuzaĵo kiu forigas enuon dum senokupo.