tradukoj: be bg ca cs de en es fr hu nl pl pt ru sv tp tr

^*pur/a [1]

^*pura

1.

Karakterizas ion, kies naturo estas miksita je neniu fremda elemento: pano el pura tritiko; pura vino (senakva); via koro ne hipokritas, ĝi estas pura kaj perfekta kiel pura oro [2]; oni prenas ordinare la purajn radikojn (sen gramatika finaĵo) [3]; pura profito (neta); li estas homo en plej pura senco de l' vorto; ĉiu vorto, kiun mi diras al vi, estas la pura vero [4]; tiuj respondoj havis karakteron pure privatan^Z; havi sencon pure pronoman^Z; demandoj pure akademiaj^Z; pure kondiĉa rimedo de interkomunikiĝado [5]. esenca, ĝusta, kerna, senmiksa

2.

Karakterizas ion, kies naturo estas difektita de neniu malbona elemento: spiri puran aeron; pura (sennuba) ĉielo fulmon ne timas [6]; akvo kura, akvo pura [7]; (figure) pura besto, manĝaĵo (permesita de la religio); esti pura de peko^Z; animo pura ruzon ne bezonas^Z; pura konscienco [8]; la pura ĉasta ĝojo de fratino^Z; vesto eluzita, sed pureco spirita [9]. ĉasta, sankta, sendifekta, senmakula, senpeka, virga

3.

Ne makulita de naŭza substanco (polvo, graso, koto, ktp): la mano de Johano estas pura [10]; (figure) tro forta ĵuro, la afero ne pura [11].

^*purema

Kutime zorganta pri pureco: li estas tre purema, kaj eĉ unu polveron vi ne trovos sur lia vesto [12].

purigi

1.

refandi kaj purigi arĝenton [13]; nepurigita arĝento, kiu kovras argilaĵon [14].

2.

purigi ies koron^Z.

3.

mi prenis broson kaj purigis la veston [15]; purigi la nazon de infano.

puriĝejo

Loko aranĝita aŭ taŭga por sinpurigo: tiu ĉambro ... estis ankaŭ puriĝejo, tra kiu pasadis homaj animoj, enirante el ĝi en la ĉielon de akirita laboro, aŭ en la inferon de kontraŭvola senlaboreco [16]. purgatorio

purismo

Zorgado pri lingva pureco, pli vole prenanta vortojn kaj esprimojn el ĝia provizo, ol depruntanta de aliaj lingvoj.
Rim.: PIV trudas al tiu vorto malaproban nuancon: „Troa zorgado ...“. Tamen tio neniel sekvas el la strukturo de la vorto, kaj estas ekzemplo de fremdlingva misinfluo, kiun vera puristo (kiel mi mem) malakceptas. [Sergio Pokrovskij]

puruma

Kiu ne plu bezonas vindaĵojn.

brilpura

Pro pureco reluma, brila: ĉio estis nova, brilpura kaj bela [18]!

frotpurigi

Purigi forigante supran malpuron per frotado: frotpurigita pargeta planko [19].

malpura

Tute ne pura: ĉiu, kiu ektuŝos ilian kadavron, estos malpura ĝis la vespero [20]; tolaĵon malpuran lavu en la domo (ne montru al fremduloj familiajn disputojn) [21]; ŝuoj malpuraj de koto. ekskrementa, kota, makulita, ŝlima

malpurigi

Enmeti, enmiksi fremdan, misan aŭ naŭzan substancon: malpurigi pantalonon per saŭco. makuli

^*malpuriĝi

Difektiĝi pro almeto de io fremda, malboniga: en la kota vetero mia vesto forte malpuriĝis [22]; en ilia buŝo la sankta vorto amo malpuriĝas^Z.

ripozpurigi

Purigi per ripozigo, precipe likvaĵon, kies malpuraĵoj tiel alfundiĝas: mi ripozpurigos iliajn akvojn [23].

viŝpurigi

Purigi per viŝado: ni demetis la bluzojn kaj per ili viŝpurigis la plankon [24].