en

^*en[1]

^*en

1.

Prepozicio; uzate kun nominativo, indikas fizikan aŭ abstraktan lokon, staton aŭ cirkonstancon, kie io estas:

a): (Kun nominativo:) Indikas la lokon, interne de kiu io aŭ iu estas, kie io okazas: mia onklo loĝas en Berlino; mi sentas min sana kiel fiŝo en akvo; mia koro tremas en mi [2]; en malproksimeco oni ekvidis bluajn montojn; la infano kuris en la korto; la suno rebrilas en la klara akvo; (figure) mia amo restas ĉiam en la limoj de la infana devo; (figure) en la lingvo Esperanto ni vidas la estontan lingvon de la tuta mondo; (figure) en tiu propono kuŝas la solvo de la problemo.
b): (Kun nominativo:) Indikas la tempon, dum kiu okazas (aŭ okazis, aŭ okazos) la ago: mi parolos al vi en tempo pli oportuna^Z; en la tago, kiam mi vidis ŝin, mi ŝin amis; en la venonta jaro, mi vizitos Germanujon^Z; en unu vespero, mi ĉion verkis; en la daŭro de unu monato [3]; en malbona vetero^Z. ĉe, je, dum.
c): (Kun nominativo:) Indikas la staton de objekto: danĝere estas lasi lin plu en tia libereco^Z; la forto grandiĝas en premateco; mi vagis en granda mizero^Z; ili estis en granda nombro [4] (grandnombre); lernigu la manieron, en kiu oni devas vivi inter ĝentilaj personoj^Z; paroli en alia maniero^Z; kien vi iras en tia izoleco?; en granda kolero; en konsento; en akompano kun iu; mia pulso en takto batas; en longaj girlandoj pendis mirindaj kreskaĵoj [5]; puntoj kaj bantrozetoj kuniĝis en mirinda bonordigita senordeco^Z.
d): (Kun nominativo:) Indikas cirkonstancon karakterizantan la agon: li kuris malsupren en (per) kelkaj saltoj; vi manĝos vian panon en (ĉe) la ŝvito de via frunto; en liaj okuloj [6] (laŭ lia juĝmaniero, opinio); disflugiĝi kiel polvo en vento^Z; morti en turmentoj; en (je) la nomo de; ŝiaj haroj estis kunvolvitaj en (per) pezaj plektoj. ĉe, je, laŭ, per.

2.

Prepozicio; uzate kun akuzativo, indikas direkton per finpunkto, t.e. fizikan aŭ abstraktan lokon, situacion aŭ staton, internen de kiu io aŭ iu moviĝas, celas, strebas, evoluas:

a): (Kun akuzativo:) Indikas lokon, en ^1.a kiu situas la celo aŭ finpunkto: iri en teatron; „Vi devas nepre veturi en banlokon!“ diris la ombro [7]; la infano kuris en la korton; la birdo flugas en la ĉambron^Z; eĉ plej ruza vulpo en kaptilon falas [8]; meti ion en sian poŝon; ĵeti en sakon; sablero falis en mian okulon; skribi en libron^Z; mi malfermas la pordon en la dormoĉambron (t.e. la pordon kiu kondukas en la dormoĉambron, per kiu oni transiras en la dormoĉambron ) [9].
b): (Kun akuzativo:) Indikas la finan staton, situacion ktp de evoluo, aliiĝo, ŝanĝo: fendi ŝtipon en du partojn^B; li rompis la vazon en pecetojn; la fumo longiĝis en mirindajn fantomojn; kunpremi la manon en pugnon; traduki libron en alian lingvon; la lando estis dividata en naŭ provincojn; miloj da voĉoj kunfandiĝis en grandegan harmonion; la glacio forgutis en brilajn larmojn; la milito kondukis multajn en mizeron; lia malkaŝemeco aliformiĝis en arogantecon^Z. el ²

al en

(malofte)

: Direkte al la interno de io.
Rim.: Pri la prepoziciaj kunaĵoj kun al, vidu rimarkon sub al ĉe.

II.

Memstara vortero kun la senco de en ^*12в:

ena

: Interna.

ene^Z

: Interne.

ene de

(prepoziciaĵo)

1.: en^1.a, en la interno de, sine de: ene de la arbaro ŝi renkontas tiun kiun ŝi pli amas ol iu ajn estaĵo [10].
2.: Dum tiu daŭro sed ne transe: kontraŭ disciplinaj decidoj de la akademia senato la koncernatoj povas protesti ene de 90 tagoj [11].

enigi^Z

(tr)

1.: Penetrigi: ŝi enigis la manojn en siajn densajn harojn^Z.
2.: Transmeti datumon en komputilon: enigu la pasvorton!

enigaĵo

: Enigata datumo. donitaĵo

enigo

: Enigado aŭ enigaĵo.

enigilo

: Aparato por enigi datumojn: klavaro kaj skanilo estas enigiloj. aparataro

eniĝi

: Penetri, enprofundiĝi: kiam fratoj batalas, fremdulo ne eniĝu (interveni, sin miksi, ŝovi la nazon.) [12]; la gazetoj ne trovas necesa eniĝi en tion, pri kio ili skribas^Z.

III.

1.: la libro enhavas 30 ĉapitrojn (havi); la ĉambro entenis 40 personojn teni).
2.: engluti, enskribi, enblovi, enbrakigi, envicigi, enkasigi, enterigi, enloĝiĝi, enŝipiĝi, endormiĝi.

tradukoj

anglaj

~ 1.: in; ~ 2.: into; al ~: into; ~a: inside, inner; ~e: inside; ~igi 2.: enter, type in; ~igaĵo: input data; ~igo : input; ~igilo: input device.

francaj

al ~: dans, en, à; ~a: (de) dedans, intérieur, interne; ~e: dedans, à l'intérieur; ~e de 1.: à l'intérieur de; ~e de 2.: dans un délai de; ~igi: faire entrer, entrer (quelque chose), introduire, mettre dedans; ~igaĵo: entrées, inputs; ~igo : saisie (info.); ~igo: introduction; ~igilo: périphérique d'entrée; ~iĝi: entrer, pénétrer, s'introduire; en 2.: en- (préfixe), in- (préfixe), intro- (préfixe).

polaj

~ 1.: w; ~ 2.: w; al ~: w, do wewnątrz; ~a: w, wewnątrz; ~e: w środku, wewnątrz; ~e de 1.: wewnątrz; ~e de 2.: w czasie (czegoś), podczas (czegoś); ~igi 1.: wkładać, wsadzać, wtykać, pogrążać; ~igi 2.: wprowadzać, wsadzać (pot.); ~igaĵo: dane wsadowe, wsad (pot.); ~igo : wejście; ~igilo: wejście, urządzenie wejściowe; ~iĝi: wchodzić, wtykać się, wtrącać się, pogrążać się.

portugalaj

~ 1.: em, dentro de.

rusaj

~: в; ~a: внутренний; ~e: внутри; ~igi: ввести; ~igaĵo: входные данные; ~igo : ввод; ~igilo: вводное устройство; ~iĝi: войти, встрять; en 2.: в-, во-.

slovakaj

~ 1.: v; ~ 2.: do.

tokiponaj

~a: insa.

*en[1]

*en