tradukoj: de en es fr nl pl pt ru

¹kompon/i

komponi

1.

Verki, kun aparta atento al la harmonio de la tuto:

a)

(muzikaĵon) Verdi komponis multajn operojn [1].

b)

(verkon beletran, belartan aŭ alian artaĵon) komponi versojn, romanon, himnon, kanton, pentraĵon, filmon [2], robon [3]; Nero ludis kaj kantis himnon honore al la Cipra diino, al kiu li mem komponis versojn kaj muzikon [4]; bone komponita libro, pentraĵo; tiu genio nesciis komponi. kombini ², konstrui ²

2.

Kunmeti la konsistigajn elementojn de io.

a)

[5]kombini ³sintezi

b)

(evitinde) kunmeti Esperanto konsistas nur el simplaj kaj komponitaj vortoj [6].

malkomponi

3.

(malofte) konsistigi
Rim.: Ĉi tiu senco aperas nerekte en [7] por difini la ĥemian sencon de „komponi“, nome „konsistigi miksaĵon, kombinaĵon“, kio ne identas kun la ĉi-supre donita. La sencovastigo de „kunmeti“ al „konsistigi“ estas verŝajna, sed apenaŭ troveblas ekzemploj de ĝi por la verbo „komponi“ (kiu diras, ekz-e, ke sodio kaj kloro komponas salon?). Plie tiu senco tute ne aperas en la derivaĵoj „malkomponi“ aŭ „komponaĵo“, dum ĝi estas nepra por pravigi la sciencajn sencojn de „komponanto“, t.e. konsistaĵo. Se al tio oni aldonas, ke la origina senco de „komponi“ ŝajnas esti „verki muzikaĵon“, oni povas suspekti, ke la nuna situacio fontas el perforta aligo de la internacia vorto „komponanto“ aŭ „komponento“ al la radiko kompon (vd rimarkon).

komponaĵo

Muzika verko: la junaj fraŭlinoj ĉie ludadis „la Prière d'une vierge“, tiun sentimentalan komponaĵon, kies tonoj melankolie kunfandiĝadis kun la lunaj radioj [8]. kompoziciomuzikaĵo
Rim.: Pli vasta difino troveblas en [9], nome „io komponita“, kio supozigas, ke ne nur la muzika senco eblas, sed ekzemploj de tio malmultas. Aliflanke, oni ne uzas „komponaĵo“ en ĥemio: ĉi-sence oni uzu „kombinaĵo“.

komponanto

1.

Iu, kiu komponas muzikaĵon: la komponantoj trouzas [la trukon konsistantan en tio, ke] oni konversacias, kantetas, krietas, bruetas kaj ridegas inter la kanzonoj [11]; 1860 ― naskiĝis barono Menu de Ménil (la komponinto de la muziko por „La Espero“) [12].

2.

Io, kio konsistigas esencan parton de substanco, ekipaĵo, ks: la komponantoj de salo (sodio kaj kloro); la komponantoj de videbla lumo; (figure) la strebo al posedo de libera marnavigado estas unu el la komponantoj de la rusa politiko [13]. konsistaĵo

3.

[14] (de vektoro x laŭ bazo (e_i)) Ĉiu el la koeficientoj en la nura lineara kombinaĵo de bazvektoroj, kiu egalas al x; alternative: la produto de tiu koeficiento per la responda bazvektoro: la komponanton de x rilate al indico i (aŭ rilate al bazvektoro e_i) oni kutime signas per x_i, tiel ke x = ∑ x_i∙e_i. koordinato.
Rim.: Eblas diskuti, ĉu la koncerna koeficiento ne estus pli bone nomata koordinato, lasante al „komponanto“ la sencon, kiun ni difinis alternativa (vd ekz-e [15], kiu difinas la nocion kiel vektoron, sed uzas ĝin kiel skalaron en la difino de „skalara produto“). Se la ambigueco iĝas ĝena, eblas paroli pri „skalara komponanto“ kaj „vektora komponanto“.

4.

Ĉiu el la fortoj en aro da fortoj, kompare kun ilia sumo: la movo rezultas ne de la efiko de ĉiu aparta komponanto, sed de ilia sumo.

komponisto

Muzikisto, kiu komponas: ĉiuj malbonaj poetoj kaj poetinoj, komponistoj, gazetistoj [...] rajdas en la Novjara nokto tra la aero al la insulo Amager [17].

malkomponi

1.

Disigi la konsistigajn elementojn: malkomponi la erojn de vorto; malkomponi la molekulojn. analizi, diserigi

2.

[18](fakula ĵargono) Esprimi ion kiel rezulton de operacio, aplikita al iuj „konsistaj eroj“ de ĝi: malkomponi vektoron laŭ bazo (trovi ĝiajn komponantojn); neprima entjero estas, unike, malkomponebla en primojn (prezentebla kiel produto de primaj faktoroj); kanona malkomponaĵo de bildigo (prezento de ĝi kiel kunligaĵo de enjekcio, bijekcio kaj surjekcio). elvolvi.

malkomponiĝi

Iĝi malkomponita: per la sankta nomo de Jehovo [...] la maro refluas, la fajro estingiĝas, la elementoj de la naturo malkomponiĝas [19]; ĉe la temperaturoj, aperantaj en patoj (ĉirkaŭ 200 gradoj), ĉiuj oleoj malkomponiĝas [20].

koneksa komponanto

(de grafeo) Ĉiu el la ekvivalento-klasoj laŭ la rilato „ekzistas ĉeno liganta A kun B“: koneksa grafeo havas nur unu koneksan komponanton.

        Cxu estas aliaj ekzemploj de tio?
        [MB]