tradukoj:
be cs de en es fr hu nl pl pt ru sv
*lok/o [1]
*loko
- 1.
-
Parto de spaco okupata de io aŭ destinita por io:
meti objekton sur ĝian lokon;
serĉi lokon por sidiĝiZ;
ricevi lokon en la teatro;
elekti bonan lokon por vidi;
grimpi ĝis la plej alta loko de la arbo;
tiu vorto ne estas en la ĝusta loko;
li mezuris la larĝon deloke de la pordego ĝis la
interna kortoZ;
estas tie ĉi nek loko nek tempo por priparoli la aferon;
kiun lokon (paragrafon) mi legu al vi?
Z;
mi povus citi multajn lokojn pri tio en la verko;
(figure)
havi varman lokon (bonan postenon)
[2].
- 2.
-
Difinita etendaĵo de lando, regiono:
loĝi en bela, apudmara, montara loko;
li vojaĝis en multajn lokojn;
senloka vagistoZ.
- 3.
- (figure)
Situacio, posteno:
kion vi farus se vi estus sur mia loko?
atingi altan lokon en sia ofico, en la arto;
havi altan lokon en la estimo, en la koro de iu.
- 4.
-
Numero aŭ rolnomo de argumento de funkcio, operacio, rilato,
predikato ktp:
en subtraho la unuan argumentan lokon okupas la
malpliigato, kaj la loko de subtrahato estas post minuso.
loknombro
loka
- 1.
-
Ne ĉiea, ne transiranta la limojn de iu loko,
koncernanta nur parton de iu tuto:
Taylor asertis ke oni devas koncentri sian klopodon al la
venko en lokaj militoj per konvenciaj armiloj
[3];
„Ĉi tio nur piketos vin“, avertis ...
d-ro Vejkli, donante al Ned lokan anestezilon apud
arterio supre de lia dekstra femuro
[4].
malloka
- 2.
-
Apartenanta al suba nivelo teritoria, kontraste al io
centra, tutlanda, aŭ tutasocia ktp; necentra, periferia:
la loka komitato (kontraste al la centra);
lokaj gazetoj (kontraste al la tutlandaj);
la Ĉeĥa E-Asocio havas 54 lokajn organizojn, 13
sekciojn
kaj sume 1169 membrojn
[5];
ekstere la IF de UEA prizorgas la informadon
(...) per helpo al la informado sur la landa,
loka kaj faka niveloj
[6];
en la aviaj biletoj la tempoj estas lokaj
(tiuj de la koncernaj horzonoj).
- 3.
-
Speciala al iu loko:
loka kutimo;
la loka esperantista movado.
- 4.
-
Rilata al situo, spaco, loko:
la aktuala mond-evoluo devigas nin pensi tutmondece,
preter loka diverseco, direkte al universaleco,
ec se ni devas agi loke
[7];
tion ni konas en Esperanto nur ĉe la lokaj prepozicioj,
kun la nominativo por indiki pozicion (en la ĝardeno) sed
kun la akuzativo por indiki almovon (en la ĝardenon)
[8].
Rim.:
Ofte ĉi tiun sencon pli klare esprimas kunmetaĵo, ekz-e
lokadverbo ktp.
loki
(tr)
- 1.
-
Meti1:
li lokis antaŭ la ĝardeno gardantonZ;
loki la invititojn ĉe la tablo;
loki infanon sur lian seĝon;
oni lokis ilin en la saman ĉambron;
loki statuon sur piedestalon;
loki librojn sur bretaro, tukojn en ŝranko,
barelon en kelo, lampon sur la tablo;
vorto malĝuste lokita en la frazo.
- 2.
-
Meti iun aŭ ion en difinitan situacion:
li estas alte lokita en mia estimo;
oni devas loki ilin inter la grandaj filozofoj;
oni lokos tiun eltrovaĵon inter la plej utilajn.
- 3.
-
Trovi lokon3 kaj
aranĝi prizorgon por iu aŭ io:
Se vi, sinjorino, povus disiĝi de via filineto, se vi
ie ŝin lokus, tiam tre povas esti, ke vi trovus por
vi lokon kun cent kvindek spesmiloj por jaro
[9];
oni lokis lin sur la tronon de liaj prapatroj;
loki iun en superan oficon, rangon.
enlokigilokaro
- 1.
-
Aro de lokoj.
- 2.
- [10](arkaismo)
Aro de punktoj,
verigantaj iun
econ:
la lokaro de
kurbecocentroj de
iu kurbo nomiĝas ties elvolvato.
Rim.:
Kvankam tiu ĉi termino estas aŭtoritata, bone formita kaj
arĥaika, ĉar ĉiam anstataŭigebla
per „aro“, oni ial enkondukis por ĝi novan,
nerekomendindan formon „lokuso“
[11].
lokumiZ
-
loki3:
la bebon vi povas lokumi en infanvartejon
[12];
sin lokumi (dungigi) kiel motoriston;
lokumi (procente pruntedoni) monon en bankon
investi2.
deloki
-
Meti en alian lokon.
delokigo
- 1.
-
Ago delokigi.
- 2.
- [13]
Pozitiva
afina
izometrio:
ĉiu delokigo en eŭklida ebeno estas
kunligaĵo de
translacio kaj
rotacio.
koincidigebla.
Rim.:
Pluraj naciaj lingvoj sugestas, ke „movo“ povus esti
bona anstataŭanto, sed ĝia ebla interpretado per
„movado“ aŭ „moviĝo“ (en kinematiko)
iom malhelpas, dum „delokigo“ havas aŭtoritatajn
fontojn (Bricard, Werner).
Plie, en la koncernaj lingvoj, kaj ankaŭ en
[14], la termino „movo“ ofte
fariĝas nura sinonimo de „afina izometrio“ kaj oni
sentas bezonon aldoni precizigan adjektivon
de la tipo „pozitiva“, „propra“ aŭ simile.
deloke de
(prepoziciaĵo)
(malofte)
- de 1
li mezuris la larĝon deloke de la malsupra pordego
ĝis la ekstera rando de la interna korto,
cent ulnojn orienten kaj norden
[15].
disloki
(tr)
-
Meti dise en iun lokon:
disloki kelkajn meblojn en la ĉambron;
dislokitaj regimentojB
malloka
-
Ĉiea, rilata al la tuto, al diversaj aŭ ĉiuj lokoj:
malloka variablo, metodo, komputila reto.
loka1enlokigi
- loki
transloki
(tr)
-
Meti transen en alian lokon:
transloki siajn meblojn en alian loĝejon.
translokiĝi
-
Iri en alian lokon:
multaj kapitaloj translokiĝis el Eŭropo al Ameriko.
lokaĵo
-
Ĉiu el la konvencioj por prezenti datumon, validaj por
koncerna kulturo (lando, etno) kaj necesa por ĝuste
asimili programaron:
la lokaĵoj por tempoindika sintakso, pri la ordo de
literoj en la alfabeto, monunua signo ktp.
lokaĵaro
-
Grupo da lokaĵoj
kolektitaj en dosiero aŭ dosierujo, kies priskribojn oni
povas kune aktivigi konforme al la lokaj kutimoj.
loksidiĝi
-
Restade loĝiĝi.
loknombro
-
Nombro indikanta kiom da argumentoj akceptas operacio,
funkcio, rilato, predikato, proceduro ktp ― aŭ simbolo
indikanta operacion ktp:
la operacisignoj pluso kaj minuso havas po du
loknombrojn, ili povas esti unulokaj aŭ dulokaj.
duloka
[16]
-
Kies loknombro estas 2:
subtraho estas duloka operacio;
„superi“ estas duloka rilato.
unuloka
[17]
-
Kies loknombro estas 1:
signumŝanĝo estas unuloka operacio;
„pozitiva“ estas unuloka predikato.
sidloko
-
Okupebla loko por sido ekzemple en veturilo, en
atendejo...:
ĉiu pasaĝero rajtas okupi nur unu sidlokon
[18].
havi lokon
(arkaismo) (frazaĵo)
- okazi
ŝi alproksimiĝis al la tablo, ĉe kiu havis lokon
la interparoladoZ;
post kelke da tagoj havis lokon la balo ĉe la
guberniestro[19].
tradukoj
anglaj
~o:
place;
~a:
local;
~aro 2.:
geometric locus;
de~igo 2.:
displacement, (proper) motion, (proper) movement;
mal~a:
global;
~aĵo :
locale category;
~aĵaro :
locale;
~nombro :
arity, adicity;
du~a :
binary, dyadic;
unu~a :
unary, monadic.
belorusaj
~o:
месца;
~a:
мясцовы, лякальны;
~i:
мясьціць, зьмясьціць, разьмяшчаць, ставіць;
de~i:
зрушыць;
dis~i:
разьмяшчаць, дыслякаваць;
mal~a:
глябальны;
trans~i:
перамяшчаць, перасоўваць;
trans~iĝi:
перамяшчацца, перасоўвацца;
~sidiĝi :
асесьці;
havi ~on:
мець месца, адбывацца, здарацца.
ĉeĥaj
~o:
místo.
francaj
~o 1.:
emplacement, lieu;
~o 2.:
endroit (lieu);
~o 3.:
place (à sa place...);
~o 4.:
position (d'un argument);
~a:
local (adj.);
~i 1.:
disposer, placer;
~i:
mettre;
~aro 1.:
emplacements;
~aro 2.:
lieu géométrique;
~umi :
placer (dans un emploi, une
fonction);
de~i:
déplacer;
de~igo 1.:
déplacement (transfert), transfert;
de~igo 2.:
déplacement, isométrie directe, isométrie positive;
dis~i:
disséminer, disperser;
trans~i:
déplacer, transporter;
trans~iĝi :
se déplacer, se transférer;
~aĵo :
paramètre régional (inf.);
~aĵaro :
paramètres régionaux;
~sidiĝi :
se fixer (pour loger);
~nombro :
nombre d'arguments (math., inf.);
du~a :
à deux arguments, binaire (à deux arguments);
unu~a :
à un argument, unaire;
sid~o:
place (siège).
germanaj
~o 1.:
Ort, Stelle, Platz;
~o 2.:
Stelle, Platz;
~o 3.:
Stelle, Platz;
~o 4.:
Stelle;
~a:
örtlich, lokal;
~i 1.:
platzieren;
~i 2.:
stellen;
~aro 2.:
geometrischer Ort;
~umi :
parken, stellen, platzieren;
de~igo 2.:
(eigentliche) Bewegung;
trans~i:
umsetzen;
trans~iĝi:
umziehen, abwandern;
~nombro :
Stellenzahl;
du~a :
dyadisch, zweistellig, zweiwertig;
unu~a :
einstellig, einwertig.
hispanaj
~o:
lugar;
trans~i:
trasladar.
hungaraj
~o:
hely;
~a:
helyi, lokális;
~i:
helyez, elhelyez, tesz (vhová), mozgat;
~aro 2.:
ponthalmaz;
~umi :
elhelyez ;
de~i:
elmozdít, áthelyez;
de~igo 1.:
elmozdítás, áthelyezés;
de~igo 2.:
mozgás;
de~e de:
vminek a helyétől számítva;
dis~i:
széthelyez, szétrendez, széttesz, diszlokál;
mal~a:
globális;
en~igi:
behelyez, betesz;
trans~i:
áthelyez, áttesz;
trans~iĝi :
áthelyeződik, átköltözik;
~aĵo :
helyi beállítás;
~aĵaro :
helyi beállítások;
~sidiĝi :
megtelepszik, letelepedik;
~nombro :
aritás, argumentumszám, operandusszám;
du~a :
diadikus, binér, két operandusú;
unu~a :
unáris, monadikus, egy operandusú;
havi ~on:
végbemegy, lejátszódik.
nederlandaj
~o:
plaats;
~a:
plaatselijk;
~i:
plaatsen;
de~i:
verplaatsen;
dis~i:
verdelen;
mal~a:
globaal;
trans~i:
overbrengen;
trans~iĝi:
verhuizen.
polaj
~aro 2.:
miejsce geometryczne;
de~igo 2.:
izometria parzysta.
portugalaj
~o:
lugar;
~a:
local;
~i:
colocar, pôr;
dis~i:
deslocar.
rusaj
~o:
место;
~a 1.:
местный, локальный;
~a 2.:
местный, региональный;
~a 3.:
местный, туземный;
~a 4.:
местный, места (род. пад.);
~i 1.:
поместить;
~i 2.:
поставить, посадить;
~i 3.:
поместить, пристроить;
~aro 2.:
геометрическое
место;
~umi :
поместить, пристроить;
de~i :
сместить;
de~igo 2.:
(собственное)
движение;
dis~i :
разместить, дислоцировать;
mal~a:
глобальный;
trans~i:
переместить;
trans~iĝi :
переместиться;
~aĵo :
национальная
настройка;
~sidiĝi :
осесть;
~nombro :
местность (операции и
т.п.), число аргументов;
du~a :
двуместный (об
операции), бинарный;
unu~a :
одноместный (об
операции), унарный.
svedaj
~o:
plats, ställe;
~a 1.:
lokal;
~a 2.:
lokal;
~a 3.:
lokal;
~i:
placera;
mal~a:
global;
trans~i:
flytta (något), transportera.
fontoj
1.
E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto2.
L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta3.
YAMASAKI Seikô: Dek tri tagojMonato4.
David CURTIS: KoratakoMonato5.
Starto6.
Ivo Lapenna: Por pli efika
informado, UEA, Rotterdam 1974 7.
Gilbert LEDON: Perditaj ŝancoj de l' diversecoMonato8.
Wells: Lingvistikaj aspektoj de Esperanto9.
Eliza Orzeszkowa, trad. L. L. Zamenhof: Marta10.
Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 3211.
Plena Ilustrita Vortaro12.
I. Ilf, E. Petrov, trad. V. Okc: Unuetaĝa Usono, Ĉap. 9a13.
Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 2514.
La Nova Plena Ilustrita Vortaro15.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 40:1916.
Sergio Pokrovskij: Komputada Leksikono17.
Sergio Pokrovskij: Komputada Leksikono18.
B. Vaha: Adolesko, 198719.
I. S. Turgenjev, trad. Kazimierz Bein: Patroj kaj filoj, ĉapitro 14a, p.
73a
[^Revo]
[lok.xml]
[redakti...]
[artikolversio:
1.41 2010/01/02 17:30:55 ]