tradukoj: be br cs de en es fr hu nl pl pt ru tr

^*nombr/o [1]

^*nombro

1.

[2] Matematika objekto esprimanta grandon aŭ mezuron. natura entjero, entjero, kardinalo, racionalo, neracionalo, reelo, komplekso. numeralo, numero.

plej kutimaj nombro-aroj

2.

Nedifinita kvanto: granda nombro da homoj, demandoj.

3.

Deklinacia aŭ konjugacia formo de vorto, montranta, ke ĝi rilatas al unu aŭ pluraj personoj aŭ aferoj: la pronomo, kiu staras antaŭ la verbo, jam tute sufiĉe montras ĝian personon kaj nombron [3].
Rim.: Kompare kun la disaj naturismaj terminoj singularo, dualo, pluralo la sistema serio ununombro, dunombro, multenombro, estas ne nur pli radikŝpara, sed ankaŭ pli riĉa: ekzistas lingvoj kiuj gramatike markas „trinombron“ kaj „kvarnombron“, por kiuj en la naturisma serio mankas terminoj. Cetere, ununombro kaj multenombro estas zamenhofaj.

nombra

1.

Koncernanta la nombrojn: signoj hieroglifaj aŭ nombraj [4]; kelkaj konsideras tiun principon nur kiel nombran aferon.

2.

(evitinde) Enhavanta iun nombron da unuoj: dekmilione nombra popolo; al la plinombra familio donu pli grandan posedaĵon^Z; kiom nombraj ili estas?.
Rim.: Tiu senco estas neklara, evitinda kaj malofta (krom eble en kunmetaĵoj). PIV ĝin ne transprenis.

3.

(evitinde) Multnombra: nombraj konkurantoj partoprenis la konkurson; nombraj makuloj montriĝis sur la suno.
Rim.: Tiu senco estas neklara, nelogika, evitinda kaj neuzata. PIV ĝin ne konas.

nombri

1.

Difini, fiksi per kalkulo la suman nombron de iuj personoj aŭ aferoj: nombri la loĝantaron de urbo, la stelojn en la ĉielo; oni nombras en la lando cent mil senlaborulojn; vendisto de briketoj scipovas malbone nombri, sed bone kalkuli.

2.

Enhavi, atingi iun nombron da unuoj: la societo nombras preskaŭ 300 membrojn; libro nombranta 600 paĝojn; tiu tradicio nombras pli ol 300 jarojn. ampleksi, atingi

nombrebla

1.

Tia, ke eblas ĝin nombri.

2.

[5]numerebla.

nombrilo

1.

Variablo, memorĉelo aŭ aparato ebliganta ajnmomente ekscii la nombron de okazoj aŭ aperoj de evento, signalo, simbolo ktp. Ĉe ĉiu apero de la fenomeno la valoro de la nombrilo kreskas.

2.

Aparato mezuranta kaj esprimanta per nombro la suman kvanton de kontinua trafluo (de akvo, elektro ktp).

nombristo

1.

Ĝenerale, persono kies okupo estas nombri: la cirklonombristoj nombras la plenumitajn cirklojn de maksimume 4 konkursantoj, ĉe kur- aux marŝdistancoj pli longaj ol 1500 m, kaj registras la tempon de ĉiu plemimita cirklo [6].

2.

Speciale, persono registranta datumojn pri individuaj enloĝantoj dum popolnombrado: en la anonima enketilo (popolnombrada), kun kiu la ŝtataj nombristoj vizitos ĉiujn hejmojn en la lando, povos foresti la tradicia demando pri la gepatra lingvo [7].

nombrono

ono ¹ li povoscias kalkuli en la kapo, eĉ kun nombronoj [8].

dunombro

Gramatika nombro³ kiu en kelkaj lingvoj (i.a. greka, hebrea, Slavono, slovena) estas uzata, kiam oni parolas pri du personoj aŭ du aferoj. dualo¹

grandnombra

Estanta en granda nombro, tre multa: grandnombra homamaso, aŭdinte ĉion, kion li faris, venis al li [9].

meznombro, mezonombro^Z

En aro el n nombroj, nombro situanta inter la plej granda kaj la plej malgranda, kaj iasence tipa de la koncerna aro: aritmetika meznombro (ilia sumo dividita per n); geometria meznombro (la n-a radiko de ilia produto); harmona meznombro (inverso de la aritmetika meznombro de la inversoj); pesita meznombro [11] (de n nombroj (x_i) provizitaj per respektivaj koeficientoj (α_i): la kvociento de la sumo de la produtoj de ĉiu nombro per la responda koeficiento, per la sumo de la koeficientoj; simb. Σα_ix_i / Σα_i); la geometria meznombro de du nombroj estas tiu nombro, al kiu la unua rilatas kiel ĝi mem rilatas al la dua.
Rim.: Bricard [12] ĉi-sence uzis nur „mezo“, kio en difinita kunteksto estas sufiĉe klara, sed ial ne enradikiĝis en la uzon.

multnombra, multenombra

grandnombra ili estas pli multenombraj, ol la haroj sur mia kapo [13]; Josuo diris al ili: Se vi estas multnombra, iru supren en la arbaron, kaj elhaku al vi tie lokon [14]. kursoj kun multenombra lernantaro [15].

multenombro^Z

Formo montranta, ke oni parolas pri pluraj personoj aŭ aferoj: tre simile sonantaj vortoj ... kiuj fariĝas ankoraŭ pli similaj inter si, se oni prenas ilin en la multenombro, t.e. kun s en la fino [16]; teorie la ĵus diritaj formoj tute bone povas havi multenombron tiel same, kiel ili havas akuzativon [17].

plurnombro

natura nombro

natura entjero

nombronomo

numeralo la nombronomoj ordaj, fundamentaj[19].

nombrosistemo

Sistema maniero por prezenti nombrojn per ciferoj: la romia nombrosistemo; pozicia nombrosistemo (en kiu oni prezentas nombrojn per n-umaj prezentoj); la homoj preferas uzi la dekuman nombrosistemon, la komputiloj pli facile operacias en la duuma nombrosistemo; la maniero nombri po 60 sekundojn en minuto kaj po 60 minutojn en horo aŭ grado estas heredaĵo de la sesdekuma nombrosistemo ĥaldea. bazo ^4.a, -um ^4.a
Rim.: Bricard [21] konas la terminon sub formo „nombradsistemo“.

sennombra

(figure) Tiel multa, ke oni ne povas kalkuli la kvanton.

^* ununombro

Gramatika nombro³ indikanta, ke temas pri unu persono aŭ afero: ĉe O-vortoj kaj A-vortoj oni devas distingi inter unu-nombro kaj multe-nombro [22]; la adjektivo devas kaze (nominativo kaj akuzativo) kaj nombre (ununombro kaj multnombro) akordi kun sia substantivo [23].

ununombra

Kiu estas en ununombro: la adjektivo estas ununombra, kiam ĝi rilatas nur al unu el la objektoj, kiujn la multnombra substantivo indikas: granda kaj malgranda domoj [24].

popolnombrado

Periode okazanta ŝtata aranĝo, kiu konsistas en kolektado, analizo kaj publikigo de demografiaj informoj pri la loĝantaro de la tuta ŝtato aŭ ĝia administra unuo laŭ la stato je difinita dato: laŭ la popolnombrado de 1991 (en Sudafriko), 21,9% parolas denaske la zuluan, 17% la ksosan, 15% la afrikansan, 9,6% la nord-sotan, kaj 9% la anglan [25]; se analizi la nombron de lingvokapablaj infanoj laŭ la popolnombradoj, konstateblas ekstrema malplimultiĝo de la kataluna en la sudaj valenciaj urboj [26].

          Ŝajnas al mi, ke tiu uzo ne estas tiom evitinda. Certe la
          difino estas neklara kaj eble mi skribus ilin alimaniere:
          "kiom~a", "dekmilion~a",... ĉar temas pri adjektivaj
          kunmetaĵoj, ne pri uzo de "~a". [MB]
        

          En kunmetaĵoj la radiko funkcias alie ol en aparta
          adjektivo, kaj se oni volas prezenti la rolon de la radiko en
          kunmetaĵoj oni ne faru tion per adjektivo.  Simile, "pli~a"
          estas mislokita ĉi tie, ĉar ĝi estas alia vorto ol "~a".
          [Sergio]