tradukoj: ca cs de en es fr hu pl pt ru

^*divid/i [1]

^*dividi

1.

Fari partojn el tuto, apartigi partojn de tuto, partigi: dividi la kukon en 6 partojn, laŭ 6 partoj; li dividis la homojn en du taĉmentojn [2]; la brovojn dividis profunda sulko^Z; Francujo estas dividita en departementojn; dividi sian tempon inter diversaj taskoj^Z; la diverslingveco dividas la homan familion; divida sufikso; la homaro dividis sin batale^Z; Nilo dividiĝas en kelke da brakoj [3]; la popolo dividiĝis en du klasojn [4]; la korporacio subdividiĝis laŭ la diversaj metioj^Z. on, dis, fendi, duigi, tranĉi.

2.

Disdoni al ĉiu lian parton: la patro dividis la pomojn inter la infanoj. distribui, dispartigi.

3.

[5] Plenumi la operacion divido: dividi 10 per 2; 5 dividite per 2 estas 2½. divizori, onigi.

4.

Preni ĉiu sian parton el komuna tuto: dividi heredon kune kun fratoj [6]; kiu dividas kun ŝtelisto, tiu malamas sian animon [7]; dividi kun iu la mizeron^Z; dividi kun iu ĉiujn danĝerojn de la vojo. partopreni.

divido

1.

Ago aŭ rezulto dividi: fari traktaton pri la divido de la landoj, kiuj kuŝas inter nia maro kaj la rivero Eŭfrato [8]; la vorto de Dio estas [...] pli akra ol ĉia glavo dutranĉa, kaj penetranta ĝis divido de la animo kaj spirito [9].

2.

[10] Operacio inversa al multipliko, t.e. ebliganta per produto (la dividato) kaj unu el la faktoroj (la dividanto) trovi la alian faktoron (la kvocienton): 27:3 = 9 aŭ 27/3 = 9 (legu: dudek sep dividite per tri estas naŭ, aŭ: dudek sep sur tri estas naŭ).
Rim.: Por distingi ĉi tiun operacion de la eŭklida divido, oni foje kvalifikas ĝin „ekzakta“.
Rim.: Kelkaj uzas la prepozicion „per“ por voĉlegi la dupunkton aŭ la frakcistrekon, simbolantan la operacion. Tio estas evitinda, ĉar la sama prepozicio aperas en pluraj similaj esprimoj: multiplikite per, potencigite per... frakcio, numeratoro, denominatoro, eŭklida divido, divizoro

dividaĵo

Parto. fako, branĉo, sekcio.

dividanto

La nombro, per kiu oni dividas.

dividato

La nombro, kiun oni dividas.

dividebla

(p.p. du elementoj a kaj b de ringo) Oni diras, ke a estas dividebla per b, se b estas divizoro de a: se a estas dividebla per b, oni signas tion per la skribaĵo b|a; dekume skribita nombro estas dividebla per 5, se ĝia lasta cifero estas 0 aŭ 5; kriterioj pri divideblo.
Rim.: Tiu senco aperas nerekte ankaŭ en [14], sed [15] ne plu konas ĝin kaj enkondukis „divizorebla“ (vd rimarkon sub divizori) anstataŭe. Werner [16] provas distingi „dividebla“ (germane: teilbar) disde „divizorebla“ (germane: teilbar ohne Reste), sed ŝajnas al ni, ke kiam oni parolas pri divideblo, oni ĉiam subkomprenas „sen resto“ (alie ĉio estas dividebla per ĉio, escepte per 0). En ĉi tiu verko ni do preferis resti ĉe „dividebla“ kun la nerekta apogo de [17], kiu anstataŭigis „divizorebla“ per „dividebla“ en la difino.

ĉeldividiĝo, ĉela dividiĝo

Procezo per kiu el unu ĉelo estiĝas pluraj, ordinare per disduiĝo: la kontraŭtumora efiko estas rezulto ne de ... blokado de ĉeldividiĝo, sed ĝi estas rezulto de ĉel-detruado [18]; Rudolph Virchow asertis ke ĉeloj ĉiam ekiĝas el ĉela dividiĝo [19].

divido kun resto

eŭklida divido.

eŭklida divido

(de elemento a de eŭklida ringo per elemento b) Operacio, per kiu al la paro (a,b) oni asocias paron (q,r), konsistanta el ilia kvociento kaj resto: kadre de elementa aritmetiko, la eŭklida divido de entjero a per entjero b ebligas trovi du tiajn entjerojn q kaj r, ke a = b×q+r kaj 0 ≤ |r| < b; la eŭklida algoritmo konsistas el sinsekvaj eŭklidaj dividoj; la paron (q,r) oni nomas rezulto de la eŭklida divido; ĉe eŭklida divido de X²+1 per X oni ricevas (X,1); en la aro de entjeroj la rezulto de eŭklida divido estas unika kun la aldona kondiĉo, ke r ≥ 0. divido kun resto;Eŭklido.

      Mi ne trovis fonton pli fruan. Bricard uzas "~o" kun la senco de
      "euxklida ~o" (p. 11), sed mi ne cxion trasercxis. 
      [MB]