tradukoj: be cs de en fr hu nl pl pt ru

^*part/o

^*parto

1.: Io, kio povas esti facile apartigita de tuto aŭ per penso, aŭ per vido, aŭ per efektiva disigo: la kvin partoj de la mondo; la diversaj partoj de la korpo; distranĉi kukon en ses partojn; lasta parto de la programo; ŝiru vin en du partojn, la mondo trian postulos [1]; por parton da homoj liberigi de unu facila regulo devigi multe pli grandan parton da aliaj homoj lerni multajn regulojn^Z. ero, fragmento, peco, paĝo, elemento, divido.
2.: Io, kion iu rajtas postuli el tuto, kiun oni dividas inter pluraj personoj: disdoni al ĉiu lian parton de kuko, al ĉiu frato lian heredan parton^Z. porcio, partopreno.

parta

1.

Estanta nur parto de tuto: parta pago, eklipso.

2.

MAT

a): (p.p. ordo-rilato ≤) Tia, ke ekzistas du elementoj x kaj y, por kiuj veras nek x ≤ y, nek y ≤ x: se la aro E enhavas pli ol unu elementon, la rilato ⊂ estas parta en 2^E; la rilato „a estas dividebla per b“ estas parta ordo-rilato ene de la aro de entjeroj. tuteca.
b): parta derivaĵo, parta sumo de serio.

partigi

: Disdoni al ĉiu sian parton. dividi.

partumo

MAT

[2](arkaismo)

: Pozitiva frakcio pli malgranda ol unu: ⅔, ⅜.

malparto

(malofte)

: Nocio inversa al „parto“: tiu tuto, pri kies parto temas: por la nocio „somero“, „sezono“ estas supernocio, kaj „jaro“ estas malparto; malofta escepto estas nomi Usonon per ties malparto „Ameriko“ [3].

Rim.: Kvankam tuto formale estas sininimo de malparto, tamen la gramatikaj valentoj de ĉi tiuj vortoj estas malsamaj: „tuto de somero“ ne estas uzebla por indiki jaron (la „malparton de somero“).

partopreni

(x)

1.: Preni sian parton de io: partopreni en festeno, kongreso, en la profitoj; partopreni je festeno, je la komuna ĝojo; partopreni festenon, la ĝojon. dividi.
2.: Kunhelpi, kunpeni por plenumado de io: partopreni laboron, en iu laboro, en komploto; la hazardo multe partoprenis en la sukceso. ŝtono.
3.: (figure) Simpatii, kompati: ni partoprenas vian funebron. kondolenco.

dispartigi

Disigi en partojn: dispartigu al vi la landon per loto konforme al viaj familioj [4].

a): Apartigi logikajn pecojn de memoro aŭ datumo, ebligante trakti ilin samrange kiel la tuton: dispartigi fiksitan diskon en subdiskojn C: kaj D:; dispartigi tabelon per sekcoj; dispartigi datumbazon laŭ valoro de ĉefŝlosilo.

dispartigo

1.: Ago dispartigi; rezulto aŭ maniero de tiu ago.
2.: [5] (de aro E) Tia disa familio de subaroj de E, ke la kunaĵo de ĝiaj termoj egalas al E: ĉiu dispartigo ebligas difini unikan ekvivalento-rilaton, kies ekvivalento-klasoj estas ĝiaj termoj.

ora dispartigo

MAT

[6]

: La nombro Φ = (1+√5)/2, egala al la valoro de ajna proporcio kun termoj (a,b,a+b,a): en arto la ora dispartigo estas konsiderata aparte harmonia proporcio.
Rim.: Tiun nombron eblas ricevi kiel pozitivan solvon de la ekvacio x = 1+x^-1 kaj ankaŭ kiel limeson de du sinsekvaj termoj de tia vico (u_n), ke u_n+2 = u_n+1+u_n.
Rim.: Troveblas pluraj sinonimoj, ekz-e „ora sekco“ [7] kaj „ora proporcio“ (difinita en [8] kiel Φ^-1).

entjera parto

MAT

[9]

: (de reelo) La plej granda entjero, kiu ĝin ne superas: la entjera parto de 3,14 estas 3, kaj tiu de -6,758 estas -7; la entjeran parton de reelo x oni kutime signas per E(x) aŭ [x].

frakcia parto

MAT

[10]

: (de reelo) La diferenco inter ĝi kaj ĝia entjera parto: la frakcia parto de 3,14 estas 0,14, kaj tiu de -6,758 estas 0,242.

imaginara parto

MAT

[11]

: (de komplekso a+i.b) La reelo b: la imaginaran parton de z oni kutime signas per Im z; reeloj havas nulan imaginaran parton. imaginara.
Rim.: Oni atentu pri tio, ke imaginara parto ne estas imaginaro!

partuma parto

MAT

[12]

: frakcia parto.

reela parto

MAT

[13]

: (de komplekso a+i.b) La reelo a: la reelan parton de z oni kutime signas per Re z; pure imaginaraj nombroj havas nulan reelan parton. reela.

partaĵo

TIP

[14] Parto de la teksto.

tradukoj

anglaj

~o: part; ~a a: partial; ~a: partial; ~opreni: participate; dis~igi a: to partition; dis~igo 2.: partition; ora dis~igo: golden section; entjera ~o: integral part, integer part; frakcia ~o: fractional part; imaginara ~o: imaginary part; reela ~o: real part.

belorusaj

~o 1.: частка; ~o 2.: доля, порцыя; ~a: частковы; ~igi: дзяліць; ~opreni: удзельнічаць; dis~igi: падзяліць, разьдзяліць; dis~igo 1.: дзяленьне, падзел; dis~igo 2.: разьбіўка; entjera ~o: цэлая частка; frakcia ~o: дробная частка; imaginara ~o: уяўная частка ; reela ~o: рэчаісная частка.

ĉeĥaj

~o: část, díl.

francaj

~o: partie, morceau, part; ~a 1.: partiel; ~a a: partiel; ~igi: partager, diviser; ~opreni: participer, partager; dis~igi: partager, diviser, morceler; dis~igo 1.: partition, fractionnement, morcellement; dis~igo 2.: partition; ora dis~igo: nombre d'or; entjera ~o: partie entière; frakcia ~o: partie fractionnaire; imaginara ~o: partie imaginaire; reela ~o: partie réelle.

germanaj

~o 1.: Teil; ~o 2.: Anteil; ~a 1.: teilweise; ~a a: Partial-(ordnung); dis~igo 2.: Zerlegung; ora dis~igo: goldener Schnitt; entjera ~o: ganzer Teil; frakcia ~o: gebrochener Teil; imaginara ~o: Imaginärteil; reela ~o: Realteil.

hungaraj

~o 1.: rész; ~o 2.: rész, részesedés; ~a 1.: rész-, részleges; ~a a: részben-(rendezés), parciális; ~a b: parciális; ~igi: feloszt; ~umo: pozitív tört; ~opreni 1.: részt vesz; ~opreni 2.: részt vesz, hozzájárul; ~opreni 3.: osztozik; dis~igi: szétszed, szétdarabol, szétoszt; dis~igo 1.: szétszedés, szétdarabolás; ora dis~igo: aranymetszés; entjera ~o: egészrész; frakcia ~o: törtrész; imaginara ~o: képzetes rész; reela ~o: valósrész. ~a pago: részfizetés.

nederlandaj

~o 1.: deel; ~o 2.: aandeel; ~a 1.: deel-; ~igi: verdelen; ~opreni: deelnemen; dis~igi: verdelen.

polaj

~o 1.: część; ~o: część; ~a 1.: częściowy; ~a a: częściowy ; ~igi: rozdzielić, podzielić na części; ~umo: ułamek; ~opreni 1.: brać udział; ~opreni 2.: współdziałać; ~opreni 3.: współczuć; dis~igi: partycjonować, rozdzielać; dis~igo 1.: podział, rozdział; dis~igo 2.: podział, rozbicie; ora dis~igo: złoty podział, liczba złota; entjera ~o: całość, cecha, część całkowita, entier; frakcia ~o: część ułamkowa; imaginara ~o: część urojona; reela ~o: część rzeczywista; ~aĵo: ustęp tekstu.

portugalaj

rusaj

~o 1.: часть; ~o 2.: часть, доля; ~a a: частичный; ~a: частичный; ~igi: разделить на части; ~umo: правильная дробь; ~opreni: участвовать, принять участие; dis~igi: разделить; dis~igo 1.: разделение; dis~igo 2.: разбиение; ora dis~igo: золотое сечение; entjera ~o: целая часть, антье; frakcia ~o: дробная часть; imaginara ~o: мнимая часть ; reela ~o: действительная часть . dis~igi: разбить на разделы; dis~igi tabelon: разбить на сечения.

fontoj

1. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
2. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 7
3. Sergio Pokrovskij: Meksiko, s.c.e., 29 Jun 2009
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Nombroj 33:54
5. Sergio Pokrovskij: Komputada Leksikono
6. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §307
7. Jan Werner: Matematika Vortaro, Esperanta-Ĉeĥa-Germana
8. La Nova Plena Ilustrita Vortaro
9. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 11
10. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, komo
11. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §206
12. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 9
13. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §206
14. La Nova Plena Ilustrita Vortaro

administraj notoj

pri ~umo :

          Vd adm sub frakcio pri vera/propra/norma frakcio, sinonimoj
          de ~umo. [MB]

pri ~opreni 3.:

          Ĉi tiu senco ne plu estas en PIV1 kaj aspektas
          arĥaika.[MB]

pri dis~igi:

        La senco-diferenco inter ~igi kaj dis~igi estas
        esplorinda.[MB]

[^Revo] [part.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.42 2009/08/18 19:19:51 ]