tradukoj: de en es fr hu nl pl pt ru vo

*kontraŭ[1]

I.

*kontraŭTEZ

Prepozicio montranta:
1.TEZ
Ion antaŭ iu persono aŭ objekto, de ĝi apartigita per libera interspaco: la urbdomo staras kontraŭ la katedralo; la du mimikistoj sidiĝis unu kontraŭ la duaK; li distranĉis ilin laŭ la mezo kaj metis tiujn partojn unu kontraŭ la aliaZ; vilaĝoj kuŝas sur la dekstra kaj maldekstra bordo, unu kontraŭ la alia. VD:kontraŭflanke al, kontraŭvizaĝe al, rigarde al, vidalvide al
2.TEZ
Personon aŭ objekton, kun kiu oni komparas alian: supereco de homo kontraŭ bruto ne ekzistasZ; multigu vin miloble kontraŭ via nuna nombro; tiuj popoloj vivas sub regado, kontraŭ kiu ili preferus la Turkan.
3.TEZ
Objekton, por kiu oni ŝanĝas ion: Damasko donis komerce al Tiro grenon kontraŭ armiloj; du kamaradoj aĉetis de li la birdon kontraŭ kelke da spesdekojZ; kontraŭ dek svisaj frankoj mi sendas serion da aŭstraj poŝtmarkoj; ŝanĝi varojn kontraŭ varoj SIN:pro 2VD:anstataŭ, por
4.TEZ
Personon aŭ objekton, al kiu estas direktata ago aŭ sento: ŝi eltiras siajn blankajn manojn kontraŭ la ŝipoZ; frapi sin kontraŭ muronZ; levi la vizaĝon kontraŭ la plafononZ; ŝi levis kontraŭ la junan virinon siajn okulojnZ; vi estas tro bona kontraŭ mi; agi fiere kontraŭ iu; ankaŭ ŝi ne estas indiferenta kontraŭ liZ; kontraŭ neniu oni devas esti maljusta; esti favore agordita kontraŭ iu; kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ liZ; se iu ŝtopas sian orelon kontraŭ kriado de malriĉulo, li ankaŭ vokos kaj ne estos aŭskultataZ; malobeemaj vi estis kontraŭ la EternuloZ.
5.TEZ
Objekton, kies naturan pozicion, direkton aŭ tendencon oni inversigas: ne karesu la katon kontraŭ la harojZ; naĝi kontraŭ la fluo; agi kontraŭ la kutimoj, la leĝon; paroli kontraŭ sia penso, konscienco.
6.TEZ
Objekton aŭ personon, al kiu estas direktata malamika, malutila, malfavora aŭ malhelpa ago: kuracilo kontraŭ febro; panon vi donas al ili kontraŭ ilia malsatoZ; kontraŭ malfeliĉo baroj ne ekzistas; dubo gardas kontraŭ risko [2]; li savis Danielon kontraŭ leonojZ; kion vi volas, ke mi faru kontraŭ tioZ? diskuti pri la por kaj la kontraŭ; kontraŭ pastra prediko troviĝas kritiko [3]; kontraŭ peko batalu, sed pekanton ne tuŝu [4]; militi, elpaŝiZ, ribeli, konspiri, komploti, iri, marŝi, batali, ekpafi kontraŭ iu(n); kontraŭ tuta kohorto eĉ Herkulo estas malforta [5]; ŝi levas la bastonon kontraŭ linZ; kiu ne estas kontraŭ vi, estas kun vi; la komitato nenion havas (riproĉas) kontraŭ SvisujoZ; lia agado indignigis ĉiujn kontraŭ li; gardu min Dio kontraŭ miaj amikoj, kontraŭ miaj malamikoj mi gardos min mem; kontraŭ min mem sin turnis mia ruzoZ; mi levos kontraŭ vin nacion, kiu premos vinZ; Kaino leviĝis kontraŭ sian fraton kaj mortigis linZ; kontraŭ ĉi tiun leĝon protestas la laboristaro; mi ricevis neniun plendon kontraŭ liZ.
II.
Vortero samsignifa:

kontraŭa

1.TEZ
Estanta kontraŭ iu aŭ io; mala, malfavora, malamika, malhelpa: kontraŭa direkto; kontraŭa signifo; kontraŭa flanko; kontraŭa propono; ni estas kontraŭaj al via projekto; estas multaj kontraŭaĵoj en lia konduto; kiom da kontraŭaĵoj kaj ĉagrenoj povus esti evitataj, se en la turismo estus enkondukata internacia lingvo; akra kaj profunda kontraŭeco (abismo, antipodo); kontraŭulo (malamiko, konkuranto). VD:antagonismo, baro, kontraŭdiri, malhelpo, kontrasto, maleco, opozicio, kontraŭstari
2.
MAT
a)TEZ
[6] (p.p. du duonrektoj) Kies origino estas ilia nura komuna punkto, kaj inkluzivataj de unu komuna rekto; alidire: ilia kunaĵo estas rekto: du kontraŭaj duonrektoj formas streĉitan angulon.
b)TEZ
[7] (p.p. latero kaj vertico en triangulo) Tiaj, ke la vertico ne apartenas al la latero: streki tra vertico ortanton al la kontraŭa latero; latero kontraŭa je (aŭ: al) vertico; ĉiu mezortanto de regula triangulo dusekcas la kontraŭan angulon (la angulon, kies vertico estas kontraŭa al la konsiderata latero).
c)TEZ
[8] (p.p. lateroj en kvarlatero) Sen komuna vertico: la kontraŭaj lateroj de paralelogramo estas paralelaj.
d)TEZ
[9] (p.p. faco kaj vertico en kvaredro) Tiaj, ke la vertico ne apartenas al la faco: streki tra vertico ortanton al la kontraŭa faco.

*kontraŭeTEZ

1.
Antaŭe, sed aparte de io aŭ iu: la preĝejo staras ĉe la placo, kaj la urbdomo staras kontraŭe.
2.
Male, en inversa pozicio, direkto, senco aŭ intenco: la vento blovis kontraŭen; mi tre bone fartas, ŝi kontraŭe estas ĉiam malsana; paroli kontraŭe de sia konscienco.

kontraŭiTEZ

(x)
1.
Esti kontraŭa al: mi aŭdis Filonon kaj Oreston paroli ... ili absolute kontraŭas ĉion, kion Paŭlo faras [10]
2.
Agi kontraŭ, malhelpi al, bari: mi pensis, ke tiu instruo kontraŭas feliĉon [11].
3.
kontraŭdiri al: ne! kontraŭis la avino [12].
III.
Prefikso kun la sencoj de kontraŭ 5 kaj kontraŭ 6:
kontraŭiĝi, kontraŭstari (malcedi al); kontraŭbatali (tr); kontraŭmeti (tr); kontraŭparoli ion al iu; kontraŭveneno; kontraŭvole.

tradukoj

anglaj

~a a: opposite; ~a b: opposite; ~a c: opposite; ~a d: opposite; ~i: against.

francaj

~ 1.: en face de, face à; ~ 2.: comparé à, face à (comparé à); ~ 3.: contre (en échange de), en échange de; ~ 4.: envers, vers (direction); ~ 5.: contre (en opposition avec), en opposition avec; ~ 6.: contre (défavorablement à); ~a 1.: contraire, opposé; ~a a: (demi-droite) opposée; ~a b: (côté) opposé, (sommet) opposé; ~a c: opposé; ~a d: (face) opposée, (sommet) opposé; ~e 1.: en face; ~e 2.: par contre; ~i: s'opposer à.

germanaj

~ 1.: gegenüber; ~ 2.: gegenüber; ~ 3.: gegen; ~ 4.: gegen; ~ 5.: gegen; ~ 6.: gegen; ~a a: zueinander entgegengesetzt; ~a b: gegenüberliegend; ~a c: gegenüberliegend; ~a d: gegenüberliegend; ~e 1.: gegenüber; ~e 2.: dagegen; ~i 1.: dagegen sein; ~i 2.: behindern; ~i 3.: entgegnen.

hispanaj

~: contra, enfrente de; ~e 1.: contrariamente; ~i: estar en contra de.

hungaraj

~ 1.: szemben; ~ 2.: képest; ~ 3.: ellenében; ~ 4.: felé, irányában; ~ 5.: ellenében; ~ 6.: ellen; ~a 1.: szemben lévő, szemközti, ellentétes, ellenkező, ellenző; ~a a: ellentétes (félegyenes) ; ~a b: szemközti; ~a c: ellentétes; ~a d: szemközti; ~e 1.: szemben, ellentétes oldalon, szemközt; ~e 2.: ellenben, ellentétesen; ~i 1.: szemben van, szemközt van; ~i 2.: akadályoz, ellene van; ~i 3.: ellentmond, ellene szól. ~ulo: ellenfél; ~iĝi, ~stari: ellenáll; ~batali: küzd ellene, harcol ellene; ~meti: szembehelyez, szembeállít; ~veneno: ellenméreg; ~vole: akarata ellenére, akaratlanul.

nederlandaj

~ 1.: tegen, tegenover; ~ 2.: tegenover; ~ 3.: tegen; ~ 4.: tegen; ~ 5.: tegen; ~ 6.: tegen; ~a 1.: tegengesteld; ~a b: tegenoverliggend; ~e 1.: er tegenover; ~e 2.: daarentegen; ~i 1.: ertegen zijn; ~i 2.: verhinderen; ~i 3.: tegenspreken. ~eco: tegenstelling; ~ulo: tegenstander; ~en: in de andere richting; ~iĝi, ~stari: niet akkoord gaan; ~batali: tegenwerken; ~veneno: tegengif; ~vole: tegen zijn wil in.

polaj

~a a: (półprosta) przeciwna; ~a b: przeciwległy.

portugalaj

~ 6.: contra, em frente de, defronte de, em face de, para com, para, em troca de, em relação a, por.

rusaj

~ 1.: против, напротив; ~ 3.: за, на (при обмене); ~ 4.: против; ~ 5.: против; ~ 6.: против; ~a 1.: противоположный, противостоящий; ~a a: дополнительная (полупрямая); ~a b: противолежащая (сторона, вершина); ~a c: противоположная (сторона четырёхугольника) ; ~a d: противолежащая (грань, вершина); ~e: напротив; ~i: противостоять. ~aĵoj: противоположности; ~eco: противоположность, противоречие; ~ulo: противник; ~iĝi, ~stari: противостоять; ~batali: противоборствовать; ~meti: противопоставить; ~paroli: возражать, противоречить; ~veneno: противоядие; ~vole: против воли.

volapukaj

~ 3.: kota.

fontoj

1. E. Grosjean-Maupin: Plena Vortaro de Esperanto
2. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
3. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
4. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
5. L. L. Zamenhof: C. Rogister ed.: Proverbaro esperanta
6. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 27, „kontraŭlateraj anguloj“
7. Raoul Bricard: Matematika Terminaro kaj Krestomatio, p. 27
8. Kazimierz Bein: Vortaro de Esperanto, paralelogramo
9. Plena Ilustrita Vortaro, alto 3
10. A. Löwenstein: La ŝtona urbo, FEL, 1999
11. H. Sienkewicz, trad. L. Zamenhof: Quo vadis?, 1933
12. S. Engholm: Infanoj en Torento, 1934

administraj notoj

pri ~a 2.:
        Mi ne trovis auxtoritatan fonton por cxiu termino,
        nek tradukojn por subsnc ~.0a.kvaredro (sed supozas,
        ke la tradukoj por ~.0a.triangulo validas).
        Kabe konas ankaux "~aj anguloj de multlatero" (cxe
        "diagonalo").
        PIV1 donas la ekz-on "kontrauxa antauxsigno" kiel
        matematikan, sed "antauxsigno" ne havas matematikan
        difinon! Sub "bazo" gxi uzas "opona vertico", sed
        denove sen difino por "opona". MatVort estas pli
        klara: gxi tute ignoras "~a" kaj uzas "opozicia"...
        sed tio sxokas, konsiderante la nure politikan sencon
        de "opozicio".
        Sxajnas al mi, ke "kontrauxa" estas bona termino,
        rekte komprenebla tra gxia nefaka senco ("~a latero"
        similas al "~a trotuaro").
        [MB]
      

[^Revo] [kontraux.xml] [redakti...] [artikolversio: 1.34 2012/03/06 14:10:09 ]